Sacro Convento
![]() Widok od południa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Właściciel | |
| Prowincja |
św. Franciszka z Asyżu we Włoszech |
| Typ zakonu |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Bazylika | |
| Założyciel klasztoru | |
| Fundator | |
| Styl |
postromański, renesansowy |
| Materiał budowlany |
kamień |
| Data budowy |
1228–1253 |
| Data zamknięcia |
1875 |
| Data reaktywacji |
1926 |
Położenie na mapie Umbrii ![]() | |
Położenie na mapie Włoch ![]() | |
| Strona internetowa | |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, II, III, IV, VI |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2000 |
Sacro Convento (pol. Święty klasztor) – klasztor franciszkanów konwentualnych przy Bazylice Świętego Franciszka w Asyżu.
Historia
XIII–XIV w.
Budowę Sacro Convento, jako siedzibę braci mniejszych przy Bazylice Świętego Franciszka, w której spocząć miało ciało Biedaczyny, rozpoczął z woli papieża Grzegorza IX dzień po kanonizacji, 17 lipca 1228 roku br. Eliasz Bonbarone. Bracia mieszkający w Sacro Convento mieli być odpowiedzialnymi za liturgię i opiekę nad pielgrzymami przybywającymi do grobu świętego. Obiekt wzniesiono na miejscu nazywanym „Wzgórzem piekielnym” lub „Niskim wzgórzem” (łac. Collis infernus)[1]. Teren znajdował się na wschodzie, poza ówczesnymi murami miasta. Ginęli tam straceńcy, skazywani na śmierć przez powieszenie. Ciało Franciszka przeniesiono do bazyliki 25 maja 1230 roku. Klasztor wraz z górną bazyliką poświęcił w 1253 roku papież Innocenty IV[2][3].
Klasztor przylegał do północnej ściany bazyliki. Jego dolna część rozciągała się w kierunku zachodnim, tj. do obecnego krużganka „Sykstusa IV” (wł. Sisto IV). Ponad klasztorem wzniesiono pałac papieski. W 1282 roku wybudowano od strony południowej duży refektarz kryty drewnianym dachem. Od 1360 roku zabudowania klasztorne powiększono o część wokół krużganka św. Geroncjusz (wł. San Geronzio). Po stronie zachodniej zbudowany został Pałac Albornoz (wł. Palazzo Albornoz). Prace sfinansował kard. Egidio Albornoz. Klasztor wyposażony został w infirmerię[2].
XV–XIX w.
W 1441 roku dodano po stronie południowej nowy refektarz i dormitoria dla zakonników. Współczesny wygląd kompleks zyskał za pontyfikatu Sykstusa IV. Z polecenia papieża zbudowano w 1472 roku dwa narożne bastiony od strony Matki Bożej Anielskiej. W 1474 roku powstał dwupoziomowy renesansowy krużganek za absydą bazyliki, obecnie nazywany jego imieniem. Górną loggię zaprojektowali Antonio da Como i Ambrogio Lombardo. Na początku XVII wieku na polecenie Filipa III, króla Hiszpanii nad piętnastowiecznym dormitorium dobudowano piętro na potrzeby nowicjatu[2].
W latach 1745–1748 przebudowano duży refektarz według projektu Giovanniego Fontany. Drewniane więźby dachowe zastąpiono sklepieniem kolebkowym z lunetami. Autorem Ostatniej Wieczerzy w dużym refektarzu jest Francesco Solimena. Obraz powstał w 1717 rok. Refektarz zdobią dwadzieścia dwa owalne medaliony z portretami papieży, od Honoriusza III do Klemensa XIV dobroczyńców zakonu i bazyliki. Z 1760 roku pochodzi fresk autorstwa Pietra Carattoliego, przedstawiający Zatwierdzenie reguły. W zimowym refektarzu znajduje się Ostatnia Wieczerza z 1573 roku autorstwa asyskiego malarza Dona Doniego[2].
Po 1798 roku klasztor i bazylika ucierpiały w wyniku polityki prowadzonej przez Napoleona (łac. soppressione napoleonica). Po zjednoczeniu Włoch magistrat asyski pozwolił jedynie trzynastu zakonnikom obsługującym bazylikę na pozostanie na miejscu i zamieszkiwanie w części klasztoru po stronie południowo-wschodniej. Od 1875 roku klasztor zamieniono na ogromny sierociniec. Franciszkanie konwentualni odzyskali cały obiekt w 1926 roku, dzięki zabiegom ich ministra generalnego Alfonsa Orliniego[2][4].
XX–XXI w.
Od czasu promulgacji motu proprio Benedykta XVI Totius Orbis z 9 listopada 2005 roku działalność duszpasterska prowadzona w Sacro Convento, jak również w bazylice, zależy bezpośrednio od miejscowego biskupa[2].
Na terenie Sacro Convento mają swoją siedzibę:
- Archiwum muzyczne bazyliki i klasztoru
- Archiwum historyczne
- Biblioteka Sacro Convento
- Wydawnictwo (CEFA)
- Muzeum Skarbca
- Redakcja periodyku „San Francesco patrono d’Italia”
Duży refektarz
Krużganek Sykstusa IV- Oratorium św. Bernardyna, XV w.
Klasztor od południa
Klasztor od zachodu, Pałac Albornoz
Portyk Calzo
Dzieła sztuki
- Ostatnia Wieczerza (1717), płótno Francesca Solimeny w dużym refektarzu
- Błogosławiony Bonawentura z Potenzy (1776)
- Ekstaza św. Józefa z Kupertynu (1753–1767), Andrea Benedetto Fornioni z Imoli
- Męczeństwo św. Urszuli (koniec XVI w. – początek XVII w.), Giovan Battista Trotti
- Legenda o św. Franciszku (początek XVIII w.), cztery obrazy Giuseppe Nicoli Nasiniego ze Sieny
- Niepokalane Poczęcie (1808), Andrea Pozzi
Ukrzyżowanie, Puccio Capanna, ok. 1330, kapitularz
Typanon wejścia do bazyliki- Naśladowanie, 1564, Dono Doni, krużganek Sykstusa IV
- Ostatnia Wieczerza, 1573, Dono Doni, refektarz zimowy
Niebieski krucyfiks, XIII w., Muzeum Skarbca
Przypisy
- ↑ Giuseppe Fratini: Storia della Basilica e del Convento di S. Francesco in Assisi. Prato: Ranieri Guasti, 1882, s. 11. OCLC 8097476. [dostęp 2025-02-14]. (wł.).
- 1 2 3 4 5 6 La storia del Sacro Convento. sanfrancescoassisi.org. [dostęp 2025-02-14]. (wł.).
- ↑ Théophile Desbonnets, Emil Henryk Brzuszek (tłum.): Na szlakach św. Franciszka z Asyżu: przewodnik po sanktuariach franciszkańskich. Kraków • Asyż: Franciszkanie, 1981, s. 83. OCLC 751415698.
- ↑ Bazylika i konwent w Assyżu. „Przegląd Katolicki”. 21, s. 334, 1895-05-23. Warszawa. [dostęp 2025-02-14].
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona (ang. • wł.)
_-_Remote_view.jpg)

