Salome III

Salome III

Królowa Armenii Mniejszej
Okres	od 54 do śmierci
Jako żona	Arystobul z Chalkis
Królowa Chalkis
Okres	od 57 do śmierci
Jako żona	Arystobul z Chalkis
Dane biograficzne
Dynastia	Dynastia herodiańska
Data urodzenia	14 n.e.
Data śmierci	między 62 a 71
Ojciec	Herod III
Matka	Herodiada
Dzieci	Herod VII, Agryppa IV, Arystobul IV

Salome (gr. Σαλώμη, Salōmē, ur. 14 n.e., zm. między 62 a 71) – przedstawicielka dynastii herodiańskiej. Wnuczka Heroda Wielkiego. Córka Heroda III i Herodiady. Znana głównie z roli, jaką odegrała przy śmierci Jana Chrzciciela – zachwycony tańcem Salome Herod Antypas, tetrarcha Galilei i Perei, obiecał spełnić każde jej życzenie, a ta – na polecenie matki – zażądała głowy żydowskiego proroka.

Była córką Heroda III (Heroda Boethosa, Heroda z Rzymu, Heroda Filipa I) i jego żony Herodiady. Jej dziadem ze strony ojca i pradziadem ze strony matki był Herod Wielki. Dokładna data urodzenia Salome nie jest znana. Badacze sądzą, że przyszła na świat prawdopodobnie na początku I wieku^[1].

Jej matka porzuciła męża i między jesienią 27 a wiosną 30 roku poślubiła swojego stryja i szwagra – Heroda Antypasa, tetrarchę Galilei i Perei. Salome zamieszkała z matką i ojczymem.

Salome poślubiła swojego stryja Filipa, tetrarchę Batanei, Gaulanitydy, Trachonu i Paneas. Owdowiała w 34 roku. Zapewne w 53 roku poślubiła swojego innego krewnego Arystobula. Arystobul w tym czasie przebywał w Rzymie, dlatego sądzi się, że jego ślub mógł zbiec się z małżeństwem cesarza Nerona i Oktawii, którzy pobrali się w 53 roku^[2]. Istnieje hipoteza, według której żoną Arystobula została nie Salome III, ale nieznana bliżej Salome, córka Heroda Antypasa. Opiera się na założeniu, że Arystobul nie poślubiłby kobiety około pięćdziesięcioletniej i nie miał z nią trzech synów. Z drugiej strony wskazuje się, że źródła wyraźnie określają żonę Arystobula, a data narodzenia Salome nie jest dokładnie znana^[3].

Pod koniec 54 roku Salome została królową Armenii Mniejszej, ponieważ cesarz Neron nadał to królestwo jej mężowi Arystobulowi. Zachowały się monety przedstawiające Salome jako królową Armenii. Datowane są na „Rok 3”, czyli 56/57; wizerunek żydowskiej księżniczki znajdował się na rewersie.

W 57 roku Arystobul otrzymał Chalkis, dawniej należące do jego ojca. W ten sposób Salome została królową Chalkis. W połowie 71 roku utracił Armenię Mniejszą.

Salome z małżeństwa z Arystobulem miała trzech synów:

• Heroda VII,
• Agryppę IV,
• Arystobula IV.

Kiedy oczarowany jej tańcem ojczym, Herod Antypas, przyrzekł spełnić każde jej życzenie, za namową matki Salome zażądała głowy Jana Chrzciciela, którą podano jej na tacy. Motyw Salome pojawia się często w malarstwie, muzyce i w literaturze jako biblijny motyw odnoszący się do krwawego erotyzmu i mrocznej zmysłowości.

Salome pojawia się w takich utworach literackich jak:

• Ysengrimus Nivardusa (XIII wiek),
• Wunderlich Traum von einem grossen Narrennest Abrahama a Sancta Clara (1703),
• dramat Der Todd Johannes des Täufers L. F. Hudemanna (1771),
• Die ewige Jüdin Karla Gutzkowa (1869),
• sonet La Danseuse T. de Banville'a (1870),
• opowiadanie Hérodiade Gustawa Flauberta (1871),
• satyra Salome J. Laforgue (1887),
• Salome Oscara Wilde’a (1893)
• Der Täufer R.G. Brunsa (1896),
• poemat epicki Salome Castro e Almeidasa (1896)
• poemat Salome Jana Kasprowicza (1899)
• wiersz Salome T. Suse'a (1901),
• poemat dramatyczny Uczta Herodiady Jana Kasprowicza (1905),
• Salomé Guillaume’a Appolinaire’a (1913),
• Księżniczka żydowska Wacława Grubińskiego (1926),
• powieść Wielki rybak Lloyda C. Douglasa (1948),
• powieść Poncjusz Piłat Paula L. Maiera (1968).

• opera Herodiada Jules’a Masseneta (1881)
• opera Salome Richarda Straussa (1901)
• balet La tragedie de Salome Florenta Schmitta (1907)
• piosenka Salome czeskiego pieśniarza Karela Kryla (1965)
• piosenka Salome brytyjskiego muzyka Petera Doherty’ego (2009)
• Salome pojawia się w piosence The Satanist zespołu Behemoth^[4]

• MartinM. Bocian MartinM., UrsulaU. Kraut UrsulaU., IrisI. Lenz IrisI., Leksykon postaci biblijnych, JuliuszJ. Zychowicz (tłum.), Kraków: „Znak”, 1995, s. 456-459, ISBN 83-7006-393-4, OCLC 830112817 .
• Pius Czesław Bosak, Postacie Nowego Testamentu. Słownik-konkordancja, Poznań-Pelplin 1996, s. 624-625.
• Jerzy Ciecieląg, Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce rzymsko-herodiańskiej, Kraków 2002, według indeksu.
• JoachimJ. Gnilka JoachimJ., Jezus z Nazaretu. Orędzie i życie, JuliuszJ. Zychowicz (tłum.), JózefJ. Kudasiewicz, Kraków: „Znak”, 1997, s. 53, ISBN 83-7006-431-0, OCLC 749882567 .
• Peter Calvocoressi, Kto jest kim w Biblii, Łódź: Wydaw. Łódz., 1992.
• StefanoS. Zuffi StefanoS., Nowy Testament. Postacie i epizody, EwaE. Maciszewska (tłum.), Warszawa: Arkady, 2007, ISBN 978-83-213-4470-6, OCLC 169906138 . Brak numerów stron w książce