Salomonek

Salomonek
	Solomys
	O. Thomas, 1922
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Hydromyini
Rodzaj	salomonek
	Typ nomenklatoryczny
	Uromys sapientis O. Thomas, 1902
Synonimy
	Unicomys Troughton, 1935;
	Unicomys Troughton, 1935;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Salomonek^[3] (Solomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Wyspach Salomona^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 188–330 mm, długość ogona 190–365 mm, długość tylnej stopy 44–77 mm, długość ucha 13–26 mm; masa ciała 290–1000 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1922 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym Podrodzaj z rodzaju Uromys, opublikowanym w czasopiśmie „The Annals and Magazine of Natural History”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) salomonek wyspowy (S. sapientis).

Etymologia

Solomys: Wyspy Salomona (ang. Solomon Islands); gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8]^[1].
Unicomys: łac. uni- ‘pojedynczy’, od unus ‘jeden’^[9]; gr. μυς mus, μυός muos ‘mysz’^[8]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Unicomys ponceleti Troughton, 1935.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[a]^[11]^[7]^[4]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[b]	Status IUCN^[12]
Solomys ponceleti	(Troughton, 1935)	salomonek olbrzymi	gatunek monotypowy	północno-wschodni archipelag Wyspy Salomona: wyspa Bougainville’a (Papua-Nowa Gwinea) i Choiseul (Wyspy Salomona); skamieniałości z wyspy Buka; zakres wysokości: 0–200 m n.p.m.	DC: około 33 cm DO: 34–66 cm MC: poniżej 1000 g^[c]	CR
Solomys salamonis	(Ramsay, 1883)	salomonek samotny	gatunek monotypowy	endemit Wysp Salomona: Ugi (archipelag Wyspy Salomona)	DC: około 22 cm DO: około 22 cm MC: brak danych	DD
Solomys spriggsarum	Flannery & Wickler, 1990	salomonek endemiczny	gatunek monotypowy	endemit Wysp Salomona: Buka (archipelag Wyspy Salomona)^[d]	DC: brak danych DO: brak danych MC: brak danych	NE
Solomys salebrosus	Troughton, 1936	salomonek dziuplowy	gatunek monotypowy	północno-zachodni archipelag Wyspy Salomona: wyspa Boungainville’a (Papua-Nowa Gwinea) i Choiseul (Papua-Nowa Gwinea); skamieniałości z wyspy Buka; zakres wysokości: 0–400 m n.p.m.	DC: 22–33 cm DO: 24–25 cm MC: 290–460 g	VU
Solomys sapientis	O. Thomas, 1902	salomonek wyspowy	gatunek monotypowy	endemit Wysp Salomona: Santa Isabel (archipelag Wyspy Salomona); zakres wysokości: około 30 m n.p.m.	DC: 18,8–25 cm DO: 19–26 cm MC: brak danych	EN

Kategorie IUCN: VU – gatunek narażony, EN – gatunek zagrożony, CR – gatunek krytycznie zagrożony, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Uwagi

↑ W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku^[10].
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
↑ Masa ciała tylko dla samic (u samców nieznana).
↑ Znany tylko ze szczątków subfosylnych z późnego czwartorzędu. Chociaż nie zebrano żadnych współczesnych okazów, mógł przetrwać do czasów współczesnych^[13].

Przypisy

1 2 3 O. Thomas. A subdivision of the genus Uromys. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 9 (51), s. 261, 1922. (ang.).
↑ E.L.G. Troughton. A new genus and species of Giant Rat from the Solomons. „Records of the Australian Museum”. 19 (4), s. 259, 1935. (ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 281. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 500. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 719–720. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Solomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-10].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 321–322. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
1 2 Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 276.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
↑ Taxonomy: Solomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
↑ Appendix 1: Extinct species. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 703. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[11] W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku^[10].

[13] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[15] Masa ciała tylko dla samic (u samców nieznana).

[17] Znany tylko ze szczątków subfosylnych z późnego czwartorzędu. Chociaż nie zebrano żadnych współczesnych okazów, mógł przetrwać do czasów współczesnych^[13].

[Thomas-1] 1 2 3 O. Thomas. A subdivision of the genus Uromys. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 9 (51), s. 261, 1922. (ang.).

[Troughton-2] E.L.G. Troughton. A new genus and species of Giant Rat from the Solomons. „Records of the Australian Museum”. 19 (4), s. 259, 1935. (ang.).

[Cichocki&inni-3] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 281. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 500. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-5] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 719–720. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Solomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-10].

[amw-7] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 321–322. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-8] 1 2 Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=316_276]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 276.

[mdd2-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).

[14] Taxonomy: Solomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).

[amw2-16] Appendix 1: Extinct species. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 703. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[11]

[b]

[12]

[c]

[d]

[10]

[13]