Sekcje sportowe Jagiellonii Białystok

Jagiellonia Białystok
(sekcje sportowe)
Ilustracja
Barwy

       
żółto-czerwone

Data założenia

1920

Państwo

 Polska

Siedziba

Białystok

Adres

ul. Jurowiecka 21, 15-101 Białystok

Sekcje

Sekcje działające:
piłki nożnej, futsalu, szachowa
Sekcje historyczne:
lekkoatletyczna, bokserska, tenisa ziemnego, piłki ręcznej (hazeny), koszykówki, siatkówki, szachowa, kolarska, pływacka, szermierki, Judo, łucznicza, brydża sportowego.

Strona internetowa

Jagiellonia Białystok od momentu powstania funkcjonowała jako klub wielosekcyjny, z wiodącymi sekcjami: piłki nożnej oraz lekkoatletyki. Inne sekcje sportowe działały w różnych okresach historii klubu, min. sekcja: bokserska, tenisa ziemnego, piłki ręcznej (hazeny), koszykówki, siatkówki, szachowa, kolarska, pływacka, szermierki, Judo, łucznicza, brydża sportowego, futsalowa.

Jagiellonia dysponowała licznymi obiektami sportowymi, m.in. stadionem im. J.Kusocińskiego, halą sportową oraz basenem pływackim.

Sekcje działające

Piłka nożna

Obecnie pod szyldem Jagiellonii Białystok funkcjonuje pierwsza drużyna piłkarska występująca w Ekstraklasie, zespół rezerw (Jagiellonia II) grający w III lidze oraz drużyny młodzieżowe, w tym U-19 i U-17 rywalizujące w CLJ. Przy klubie funkcjonuje Akademia Piłkarska.

Futsal

Drużyna futsalu Jagiellonii Białystok powstała w 2022 roku poprzez współpracę z klubem MOKS Słoneczny Stok Białystok oraz Stowarzyszeniem BS Futsal. Obecnie drużyna rywalizuje w I lidze futsalu.

Szachy

Klub Szachowy Jagiellonia Białystok z siedzibą w Białymstoku, założony w 2017 roku, kontynuuje tradycje sportowe wielosekcyjnego klubu Jagiellonia Białystok, wykorzystując jego nazwę, barwy i herb.

Sekcje historyczne

Lekkoatletyka

Sekcja lekkoatletyczna Jagiellonii Białystok odegrała istotną rolę w historii klubu, przynosząc mu liczne sukcesy na arenie krajowej i międzynarodowej. Powstała w drugiej połowie lat 20., kiedy zespół funkcjonował jeszcze pod nazwą 42. Pułk Piechoty. Została rozwiązana w 1996 roku[1] z powodu trudności finansowych klubu, który wówczas zdecydował się skupić wszystkie środki na prowadzeniu drużyny piłkarskiej. Większość zawodników i trenerów sekcji kontynuowała swoją karierę przenosząc się do Podlasia Białystok.

  • Powstanie i rozwój sekcji
Prezes klubu Mikołaj Kawelin wraz z żeńską sekcją lekkoatletyczną w 1933 roku.
Maksymilian Ludertowicz - sekretarz klubu oraz kierownik sekcji lekkoatletycznej.

Sekcja lekkoatletyczna WKS 42. Pułku Piechoty powstała w połowie lat 20. XX wieku. W dniu 27 stycznia 1932 roku doszło do fuzji klubu 42. Pułku Piechoty (uznawanego za protoplastę Jagiellonii) z Klubem Sportowym Związku Młodzieży Wiejskiej, który również posiadał silną sekcję lekkoatletyczną. Połączenie sił sprawiło, że w latach 30. XX wieku lekkoatleci Jagiellonii stanowili jedną z najbardziej aktywnych i utytułowanych drużyn w regionie. Sekcja wyróżniała się nie tylko liczebnością zawodników, ale przede wszystkim ich wysokim poziomem sportowym.

Wybitnym propagatorem sportu i lekkoatletyki był Maksymilian Ludertowicz, który związany z klubem Związku Młodzieży Wiejskiej osiągał w tej dyscyplinie nawet większe sukcesy niż 42. Pułk Piechoty.[2] Po fuzji ZMW i 42. P.P., Ludertowicz objął funkcję sekretarza klubu oraz kierownika sekcji lekkoatletycznej, która w latach 30. była najmocniejszą sekcją Jagiellonii, przewyższającą osiągnięciami sekcję piłkarską.
​Pierwsze zawody lekkoatletyczne w Białymstoku odbyły się 5 września 1926 roku podczas uroczystego otwarcia miejskiego stadionu lekkoatletycznego.

Kazimierz Kucharski - 1934 rok

W okresie międzywojennym wyróżniali się m.in. Edward Luckhaus – rekordzista Polski w rzucie oszczepem i trójskoku, reprezentant kraju na igrzyskach olimpijskich w Berlinie (1936), oraz Kazimierz Kucharski – wielokrotny mistrz Polski i rekordzista kraju na 800 i 1500 m, uczestnik IO w Berlinie, który odnosił także sukcesy na arenie międzynarodowej.
7 maja 1932 roku Edward Luckhaus ustanowił rekord Polski w trójskoku wynikiem 13,98 m. W ciągu następnych 4 lat poprawił ten rekord ośmiokrotnie.[3] Był także pierwszym skoczkiem w dal, który w woj. białostockim pokonał granice siedmiu metrów, 31 maja 1936 uzyskał 7,09 m.[3] Wśród długodystansowców wyróżniał się Onufry Półtorak oraz Julian Strzałkowski, medaliści Mistrzostw Polski w maratonie oraz w biegach długich i przez przeszkody. Przez klub przewinęło się wielu utalentowanych lekkoatletów. Niektórzy, jak Bernard Zasłona, który w 1936 roku przeniósł się do białostockiej Sparty — należeli do krajowej czołówki. Zasłona był najlepszym sprinterem w Polsce na dystansach 100 i 200 metrów przez trzy sezony: (1936, 1937,1938). Innym znanym w Polsce dziesięcioboistą był urodzony w Bacieczkach (obecnie dzielnica Białegostoku) Wacław Kuźmicki, późniejszy uczestnik igrzysk olimpijskich w Londynie (1948) i mistrzostw Europy w Oslo (1946).

Sekcja lekkoatletyczna - 1934 rok

Jedną z najbardziej wszechstronnych zawodniczek lat 30. była Irena Daszuta-Zimnoch, która oprócz medalowych startów w skoku wzwyż i w biegu na 200 metrów, startowała w pięcioboju lekkoatletycznym, w skoku w dal i w biegu na 80 metrów przez płotki. W 1933 roku zdobyła srebrny medal na Zimowych Mistrzostwach Polski w lekkoatletyce, a jej klubowa koleżanka Helena Tokarzewicz również w tych mistrzostwach wywalczyła srebrny medal w skoku w dal oraz 6. miejsce w biegu na 100 metrów.​

Po II wojnie światowej sekcja została reaktywowana, a jej reprezentanci – m.in. Ryszard Groman (skok o tyczce i w dal) i Stanisław Borodziuk – kontynuowali sukcesy, mimo licznych zmian organizacyjnych. W latach 50. klub znów był liczącą się siłą w kraju, a do czołowych zawodników należał Mieczysław Kierlewicz – medalista MP i reprezentant Polski w meczu przeciwko USA. W 1957 roku sekcja występowała w lekkoatletycznej I lidze, zajmując 10. miejsce; rok później spadła do II ligi.

W 1959 roku Władysław Nikiciuk, podopieczny trenera Bronisława Gurzędy, ustanowił w Krakowie rekord świata juniorów w rzucie oszczepem (79,12 m). Był to największy sukces w historii regionalnej lekkoatletyki. Dwukrotnie startował w igrzyskach olimpijskich: w Tokio w 1964 był dziewiąty (73,11), a w Meksyku w 1968 uplasował się tuż za podium zajmując 4. miejsce i uzyskując wynik 85,70. W 1962 roku sięgnął po brąz, a w 1966 po srebro mistrzostw Europy.
W latach 60. barwy Jagiellonii reprezentowały też czołowe polskie biegaczki: Teresa Jędrak i Krystyna Hryniewicka (później Kacperczyk), które startowały w meczach międzypaństwowych oraz mistrzostwach Europy. Trenerem obu zawodniczek był Zbigniew Dondziłło – obok Gurzędów kluczowa postać w rozwoju lekkoatletycznej sekcji Jagiellonii.
W latach 80. wielkim talentem okazał się Jerzy Mydlarz, medalista mistrzostw Polski w biegach średniodystansowych na 1,5 i 3 km. W gronie medalistów mistrzostw Polski znaleźli się m.in.: Danuta Zrajkowska (rzut dyskiem), Dariusz Zielenkiewicz (400m), W 1992 roku dwóch zawodników Jagiellonii – kulomiotka Krystyna Danilczyk (Zabawska) i trójskoczek Eugeniusz Bedeniczuk – wystartowało na igrzyskach olimpijskich w Barcelonie. Współpracowali oni z trenerem Henrykiem Olszewskim. W latach 90. sukcesy odnosiła też sprinterka Izabela Czajko, mistrzyni Polski i reprezentantka kraju, trenowana przez Jerzego Leszkiewicza.

Boks

Sekcja bokserska Jagiellonii Białystok powstała w latach 30. XX wieku. Jej zawodnicy należeli do krajowej czołówki, zdobywając medale mistrzostw Polski. Jednym z najwybitniejszych pięściarzy klubu oraz regionu był Stanisław Górecki, startujący w najlżejszych kategoriach wagowych – muszej (do 51 kg) i koguciej (do 54 kg). W 1934 roku zdobył brązowy medal mistrzostw Polski w wadze muszej podczas zawodów w Poznaniu. Górecki dwukrotnie rywalizował z późniejszym wicemistrzem Europy Antonim Czortkiem, tocząc wyrównane pojedynki. Choć nie zdołał go pokonać w walce o złoto, uznawany był za jednego z najbardziej utalentowanych pięściarzy wschodniej Polski. Jego sukcesy znacząco przyczyniły się do rozwoju i popularności boksu w Białymstoku w okresie międzywojennym. Największe sukcesy odniosła przed 1939 rokiem, zdobywając pięć brązowych medali mistrzostw Polski seniorów w lżejszych kategoriach wagowych. Trenerami byli m.in. Józef Witczak i Lew Rozenblum. Do czołowych zawodników należeli Stanisław Górecki oraz Władysław Maj, który pokonał m.in. medalistę mistrzostw Europy Władysława Forlańskiego.

Sekcja bokserska odrodziła się po II wojnie światowej, jednak w latach 60. XX wieku została rozwiązana. Jej czołowi zawodnicy zasilili wówczas drużynę białostockiej Gwardii. Największe osiągnięcia zanotował były Jagiellończyk Jan Gałązka – dwukrotny mistrz Polski juniorów, srebrny medalista mistrzostw Europy (1965) i olimpijczyk z Meksyku (1968). [13]

Jeździectwo

​Sekcja jeździecka Jagiellonii Białystok została utworzona w marcu 1939 roku, w okresie, gdy klub znajdował się pod wojskową kuratelą. Była to jedyna sekcja hippiczna w przedwojennym województwie białostockim, w barwach której mogli startować wojskowi jeźdźcy z lokalnych jednostek. Niestety, działalność sekcji została przerwana przez wybuch II wojny światowej, zanim zdążyła się w pełni rozwinąć

Tenis

​Sekcja tenisa ziemnego Jagiellonii Białystok powstała na początku lat 30. i szybko stała się jednym z czołowych ośrodków tenisowych w ówczesnym województwie białostockim. Najbardziej utalentowanym zawodnikiem Jagiellonii był Konstanty Szczawiński, uznawany za najlepszego tenisistę regionu w okresie międzywojennym. Do jego największych sukcesów należą mistrzostwo Wilna (1936) oraz zwycięstwo w turnieju dla zawodników z województw wschodnich (Druskienniki 1937), co przyniosło mu nieoficjalny tytuł mistrza Polski kresów.

Zespół Jagiellonii startował również w drużynowych mistrzostwach Polski, gdzie rywalizował w systemie pucharowym, najczęściej odpadając w pierwszych rundach w starciach z silnymi drużynami z Warszawy. Sekcja została rozwiązana w 1937 roku, a część jej zawodników przeszła do klubu BKT Białystok.

Piłka ręczna (Hazena)

Sekcja hazeny (piłki ręcznej) - 1935 rok

Sekcja żeńskiej piłki ręcznej w Jagiellonii Białystok sięga lat 30. XX wieku. Już wkrótce po założeniu klubu w 1932 roku, w jego strukturach zaczęto uprawiać hanzenę – grę będącą bezpośrednią poprzedniczką współczesnej piłki ręcznej. W dniu 10 września 1935 roku na Stadionie Zwierzynieckim odbył się międzynarodowy mecz towarzyski pomiędzy reprezentacją Białegostoku (opartą głównie na zawodniczkach Jagiellonii) a drużyną Jugosławii – jedną z czołowych ekip świata w tamtym czasie. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem gości 21:8. Najlepsze w białostockim zespole były Irena Daszuta (4 bramki) i Stanisława Pawłowska (3 bramki).

Zawodniczki Jagiellonii dominowały w rywalizacji w przedwojennym województwie białostockim. W 1936 roku klub wystąpił w turnieju finałowym Mistrzostw Polski rozgrywanym w Białymstoku, zajmując 4. miejsce wśród pięciu startujących drużyn. Skład zespołu: Miniewska (bramkarka), Bronowicka, Irena Daszuta, Dolistowska, Natkówna, Ostaszewska, Stanisława Pawłowska.

Męska sekcja piłki ręcznej Jagiellonii Białystok również miała swoje początki w latach 30. XX wieku. Zespół dominował w regionalnych rozgrywkach o mistrzostwo okręgu, których pierwsza edycja odbyła się w 1933 roku. Rok później, w 1934, Jagiellonia wystąpiła w turnieju finałowym Mistrzostw Polski. Turniej rozegrany został w Łodzi w systemie pucharowym, a drużyna z Białegostoku awansowała bez gry do półfinału i ostatecznie zajęła 4. miejsce w kraju. Skład: Jan Rzydziłko (bramkarz), Karol Kowalczyński, Stanisław Kudaszewicz, Stanisław Maśliński, Sergiusz Nizniczenko, Edward Skalimowski.

Koszykówka

Sekcja koszykówki Jagiellonii Białystok, aktywna w latach 30. XX wieku. Brała udział w rywalizacji o mistrzostwo okręgu białostockiego, a także w rozgrywkach ogólnopolskich.

Koszykówka w regionie białostockim zyskała popularność pod koniec lat 20., głównie dzięki drużynom szkolnym. Od 1931 roku rozpoczęto regularne rozgrywki o klubowe mistrzostwo okręgu, rozgrywane latem na otwartych boiskach. Jagiellonia była jednym z czołowych zespołów województwa, obok drużyn takich jak Makabi Białystok, ŁKS Łomża czy WKS 76 PP Grodno.

W 1934 roku koszykarze Jagiellonii zajęli 6. miejsce w turnieju finałowym Mistrzostw Polski, przegrywając minimalnie mecz o wejście do półfinału z Unią Lublin (21:26). Najlepszymi zawodnikami zespołu w okresie międzywojennym byli Władysław Miluski, Henryk Senderacki i Jan Malewicz.

Siatkówka

Sekcja siatkówki Jagiellonii Białystok została utworzona jeszcze w okresie międzywojennym i należała do czołowych zespołów w województwie białostockim. Klub posiadał drużyny zarówno męskie, jak i żeńskie.

Męska drużyna Jagiellonii Białystok była najsilniejszym zespołem siatkarskim regionu w latach 30. XX wieku. Reprezentowała województwo w ogólnopolskich turniejach o mistrzostwo Polski, biorąc udział zarówno w zawodach halowych, jak i letnich rozgrywanych na otwartym powietrzu. W swoim debiucie podczas letniego turnieju finałowego mistrzostw Polski, rozegranego w czerwcu 1933 roku w Toruniu, Jagiellonia zajęła 7. miejsce. Rok później w turnieju halowym poprawiła ten wynik, zajmując 6. lokatę i wyprzedzając m.in. AZS Wilno – najpoważniejszego rywala sportowego białostoczan w tym okresie.

Żeńska sekcja siatkówki Jagiellonii Białystok rozwijała się równolegle z męską i należała do czołówki klubów kobiecych w regionie. Pod koniec lat 20. XX wieku siatkarki Jagiellonii rywalizowały na wysokim poziomie z drużynami takimi jak ZWM Białystok, Sokół Białystok czy Cresovia Grodno.

Szachy

Sekcja szachowa Jagiellonii Białystok ma bogate tradycje, sięgające jeszcze okresu przedwojennego. Po II wojnie światowej białostoccy szachiści kontynuowali rywalizację na wysokim poziomie krajowym. Jedną z kluczowych postaci był Edward Radziszewski, który nie tylko odnosił indywidualne sukcesy (m.in. zwycięstwa nad mistrzami Polski), ale także przez wiele lat kierował sekcją szachową Jagiellonii.

W latach 50. wyróżniał się także Zbigniew Cylwik, zdobywca srebrnego medalu mistrzostw Polski juniorów w 1956 roku. Cylwik później wielokrotnie reprezentował Jagiellonię w finałach mistrzostw Polski seniorów (12. miejsce w 1962 i 13. miejsce w 1963). Od lat 70. Jagiellonia była wiodącą sekcją szachową w regionie, występując przez dwanaście sezonów w II lidze pod wodzą grającego trenera Bogdana Bieluczyka. W 1976 roku zespół był bliski awansu do ekstraklasy, przegrywając kluczowy mecz z Hutnikiem Warszawa.
W tym okresie w klubie pojawiły się nowe talenty, m.in. Dariusz Klimaszewski – srebrny medalista MP juniorów młodszych z 1975 roku i reprezentant kraju. Jego sukces powtórzył w 1982 roku Dariusz Drzemicki, który rok wcześniej zajął 4. miejsce w MP juniorów w Olecku, uzyskując tyle samo punktów co medaliści.

W rozwoju sekcji szachowej Jagiellonii kluczową rolę odegrał Bogdan Bieluczyk, wybitny szkoleniowiec, który pomimo trudnych doświadczeń życiowych, z wielkim zaangażowaniem poświęcił się pracy trenerskiej. Wspólnie z bratem Tadeuszem wyszkolił wielu utalentowanych zawodników i zawodniczek, w tym m.in. Dariusza Klimaszewskiego, Dariusza Drzemickiego, Alicję Zawadzką, Jolantę Krynicką i Piotra Bobrasa.

W latach 70. juniorskie drużyny Jagiellonii dwukrotnie zwyciężały w rozgrywkach II ligi (1974 i 1976), jednak ze względu na ówczesne przepisy PZSzach, które uzależniały awans juniorów od awansu drużyny seniorskiej, nie uzyskały prawa gry w I lidze. Dopiero w latach 80. zmiany regulaminowe pozwoliły na awans. Jagiellonia występowała w I lidze juniorów w latach 1987–1988. Liderką zespołu była Alicja Zawadzka, brązowa medalistka mistrzostw Polski juniorek z 1985 roku oraz reprezentantka kraju. W późniejszych latach czterokrotnie występowała w finałach mistrzostw Polski seniorek, zajmując najwyżej 10. miejsce (1993). Silnym punktem drużyny była również Jolanta Krynicka, która zdobyła m.in. brąz i srebro MP juniorek do lat 20 (1992, 1993) oraz dwukrotnie 9. miejsce w MP seniorek (1994, 1995) – co jest najlepszym osiągnięciem szachistki z regionu w historii tej rywalizacji. Od 1995 roku reprezentowała klub Hańcza-Pribo Suwałki.

W latach 90. czołowym reprezentantem Jagiellonii był Piotr Bobras, jeden z najwybitniejszych szachistów młodego pokolenia w regionie. Zdobył trzy brązowe medale mistrzostw Polski juniorów: w 1991 (do lat 14), 1994 i 1995 (do lat 18), a także reprezentował Polskę na mistrzostwach świata juniorów, plasując się w czołówce. W drugiej połowie lat 90. przeniósł się do klubu Hańcza-Pribo Suwałki.

W listopadzie 1994 roku powołano Białostockie Towarzystwo Szachowe, kończąc formalnie działalność sekcji w strukturach Jagiellonii.

Zespół regularnie występował w II lidze w latach 1970–1994, osiągając najwyższe miejsca w sezonach 1974 i 1976 (2. miejsce). Po kilku spadkach i reorganizacjach ligowych, sekcja została ostatecznie wycofana z rozgrywek w 1994 roku.

Szachy KSz Jagiellonia

Klub Szachowy Jagiellonia Białystok z siedzibą w Białymstoku, założony 4 grudnia 2017 roku. Kontynuuje tradycje sportowe wielosekcyjnego klubu Jagiellonia Białystok, wykorzystując jego nazwę, barwy i herb.[14] Klub funkcjonuje jako stowarzyszenie sportowe, zarejestrowane w ewidencji uczniowskich klubów sportowych. Siedziba klubu mieści się przy ul. Fabrycznej 8 w Białymstoku.[15]

Celem klubu jest popularyzacja szachów na Podlasiu, a szczególny nacisk kładzie na szkolenie dzieci i młodzieży. Organizuje turnieje lokalne oraz uczestniczy w rozgrywkach ogólnopolskich. Zajęcia prowadzone są przez doświadczonych instruktorów, m.in. Jarosława Galeja i Wojciecha Ostrowicza.[16]

W krótkim czasie działalności zawodnicy KSz Jagiellonia osiągnęli sukcesy na arenie krajowej – m.in. Eliza Dąbrowska i Filip Roszkowski zdobyli medale Mistrzostw Polski Dzieci w 2019 roku, a klub zwyciężył w klasyfikacji drużynowej tego turnieju.[17]

Kolarstwo

Sekcja kolarska Jagiellonii Białystok, działająca głównie w latach 70. XX wieku. Jej działalność skupiała się na szkoleniu młodzieży i udziale w zawodach kolarskich na szczeblu regionalnym i krajowym. Choć brak jest szerokiej dokumentacji osiągnięć sekcji, odegrała ona istotną rolę w popularyzacji kolarstwa w Białymstoku i regionie.

Pierwsze wzmianki o wyścigach kolarskich w regionie białostockim pochodzą jeszcze z czasów carskich, z 1905 roku. W okresie międzywojennym organizowano wiele lokalnych wyścigów, w których wyróżniali się białostoccy zawodnicy, m.in. Mikołaj Kozłowski (Ognisko), Alojzy Lul (Sparta), Aleksander Łukaszewski (Jagiellonia) oraz Stefan Kiejko (Cresovia Grodno). W latach 1929 i 1933 przez Białystok prowadziła trasa Wyścigu Dookoła Polski. Z czasem, podobnie jak inne sekcje klubu, kolarska została rozwiązana, a jej tradycje kontynuowały inne ośrodki kolarskie w mieście.

Pływanie

Sekcja pływacka Jagiellonii Białystok działała głównie w latach 70. i 80. XX wieku, osiągając znaczące sukcesy na szczeblu krajowym i międzynarodowym.

Do najwybitniejszych zawodników klubu należała Katarzyna Jurejko, która zdobyła pierwsze złote medale mistrzostw Polski dla województwa białostockiego w pływaniu (MP do lat 13 w 1977 roku – 100 i 200 m stylem klasycznym). W kolejnych latach (1978–1983) była reprezentantką Polski w kategoriach juniorek i seniorek, odnosząc sukcesy również za granicą – m.in. 2. miejsce w sztafecie i 5. indywidualnie na mistrzostwach Szwajcarii w 1977 roku. W krajowej rywalizacji wywalczyła kilkanaście medali, w tym siedem złotych, a 18 marca 1979 roku jako pierwsza Polka przepłynęła 100 m stylem dowolnym w czasie poniżej jednej minuty (59,40 s), ustanawiając jeden z sześciu rekordów Polski w tej konkurencji. Karierę zakończyła przedwcześnie w 1984 roku.

Wśród innych wyróżniających się zawodników sekcji znajdowali się Grzegorz Zagórski (rekord Polski do lat 10 na 400 m st. dowolnym w 1975), Jarosław Jóźwik, Marek Szreniawski (medalista MP juniorów w stylu klasycznym, reprezentant kraju), Jarosław Kruk i Eugenia Pietruczuk.

Działalność sekcji została wygaszona po odejściu trenera Załuskiego do Gorzowa. Basen klubowy przy ul. Mickiewicza, nieużywany i zaniedbany, został w latach 90. sprzedany.

Szermierka

Sekcja szermiercza Jagiellonii Białystok została założona i prowadzona przez Jerzego Gadkowskiego, który przez wiele lat uczestniczył również w szkoleniu kadry narodowej.[18] Pierwsze sukcesy przyszły w latach 50. – Bogusław Burzyński pokonał m.in. olimpijczyków Zygmunta Pawlasa i Ryszarda Zuba w mistrzostwach pionu CRZZ (1956), a Jerzy Dudar zdobył klasę mistrzowską. W 1959 roku Leszek Czasun pokonał Jerzego Pawłowskiego, późniejszego mistrza olimpijskiego.

W latach 60. Jagiellonia była gospodarzem prestiżowego zimowego turnieju, w którym rywalizowali czołowi szablistów świata. W 1963 roku cztery pierwsze miejsca zajęli: Andrzej Piątkowski, Emil Ochyra, Jerzy Pawłowski i Wojciech Zabłocki.

Szermierze Jagiellonii zaczęli też odnosić sukcesy międzynarodowe. W 1964 roku Jerzy Prągowski zdobył srebro MP juniorów i złoto w kategorii młodzików, a Tomasz Kopczyński dotarł do finałowej ósemki Mistrzostw Świata juniorów w Budapeszcie. W kolejnym sezonie obaj zawodnicy trafili do reprezentacji Polski seniorów, a podczas turnieju o Szablę Wołodyjowskiego walnie przyczynili się do niespodziewanego zwycięstwa drugiego zespołu Polski nad pierwszym. Prągowski wyróżnił się również podczas Mistrzostw Świata juniorów w Rotterdamie, gdzie pokonał faworyzowanego Rosjanina Komisariowa.

Jerzy Pręgowski dotarł do ćwierćfinału MŚ Juniorów w Rotterdamie (1965), gdzie uległ późniejszemu mistrzowi, zdobywając uznanie za sportową postawę. W tym samym roku wraz z Tomaszem Kopczyńskim zdobył brązowy medal Uniwersjady w Bukareszcie w turnieju drużynowym. Od 1966 roku obaj reprezentowali AZS Warszawa.

Kolejny wychowanek Jerzego Gadkowskiego, Jerzy Pisula, osiągał sukcesy już jako zawodnik Wrocławia, zdobywając medale MP i reprezentując Polskę. W 1967 roku objawił się talent Zbigniewa Pręgowskiego, który zdobył dwa tytuły mistrza Polski juniorów młodszych, a później odnosił sukcesy w starszych kategoriach, m.in. wygrywając turniej Nadziei Olimpijskich (1969) i osiągając finałową ósemkę MŚ Juniorów (1972). Obaj bracia Pręgowscy zostali naukowcami – Zbigniew w Warszawie, Jerzy w Białymstoku.

W 1969 roku szabliści Jagiellonii zdobyli pierwszy drużynowy medal MP juniorów (brąz), a w latach 70. powtórzyli ten sukces kilkakrotnie. Wyróżniali się m.in. Zbigniew Pręgowski, Andrzej Koczot, Grzegorz Florczak, Marek Trudnos i Krzysztof Ołdyński. Mimo trudnych warunków treningowych, m.in. ćwiczeń przy świecach, zespół osiągał solidne wyniki także w MP seniorów.

Sekcja rozwijała również kobiecą szermierkę – największym sukcesem było 6. miejsce Teresy Cander w turnieju ogólnopolskim (1970). Od 1979 roku szkoleniem zajęli się wychowankowie Gadkowskiego – Florczak i Ołdyński, wychowując kolejne pokolenie utalentowanych szablistów. Wśród nich wyróżniali się Janusz Szkiłądź, Wojciech Chwieroś, Jarosław Mazurek (mistrz Polski juniorów 1985 i 1987) oraz bracia Falkowscy i Marcin Błoch – medaliści mistrzostw Polski kadetów i juniorów w latach 90. W latach 90. Jagiellonia miała trzech etatowych reprezentantów Polski: Marcina Błocha oraz braci Krzysztofa i Andrzeja Falkowskich. Błoch zajął 5. miejsce w Pucharze Świata w Budapeszcie (1993), a Falkowscy wielokrotnie plasowali się w czołowej szesnastce Mistrzostw Świata juniorów. Krzysztof Falkowski otarł się o zwycięstwo w prestiżowym turnieju o szablę Wołodyjowskiego, przegrywając z mistrzem olimpijskim Lamourem 4:5.

W trudnym okresie na przełomie lat 80. i 90., dzięki zaangażowaniu trenerów (Florczak, Ołdyński) i byłych zawodników (m.in. Pręgowski, Cieślewicz), powstała Fundacja Szermiercza, która uratowała sekcję przed likwidacją. Kluczową rolę odegrał Jan Andrzej Grzegorczyk.

Dzięki temu Jagiellonia mogła kontynuować szkolenie i osiągać sukcesy – m.in. w 1995 roku mistrzem Polski juniorów młodszych został Łukasz Hołubowski.

Judo

Sekcja judo Jagiellonii Białystok została założona w 1962 roku przez Leszka Piekarskiego, uznawanego za prekursora tej dyscypliny w regionie podlaskim.[19] Pod jego kierunkiem klub szybko osiągnął sukcesy na arenie krajowej. Już w 1962 roku zawodnicy zdobyli srebrne medale w mistrzostwach Polski młodzików i juniorów.

Najbardziej utytułowanym wychowankiem sekcji jest Antoni Zajkowski, który w 1972 roku jako pierwszy Polak zdobył srebrny medal olimpijski w judo podczas igrzysk w Monachium. Wcześniej triumfował w mistrzostwach Polski (1969, 1970, 1973, 1974, 1976) oraz zdobywał medale na mistrzostwach Europy (1969,1971) i świata (1971).[20]

Inni wyróżniający się zawodnicy to Edward Alkśnin [21], uczestnik igrzysk olimpijskich w Moskwie w 1980 roku, oraz Andrzej Dziemianiuk, dwukrotny mistrz Europy seniorów w latach 80., który rozpoczął karierę w Jagiellonii.[22]

Po odejściu trenera Piekarskiego w 1973 roku sekcja kontynuowała działalność pod kierunkiem Jana Panasika, osiągając kolejne sukcesy, m.in. wicemistrzostwa Polski juniorów w 1980 roku. Wśród wyróżniających się zawodników tego okresu byli Bolesław Kiszkiel i Krzysztof Halicki.​

Dziedzictwo Leszka Piekarskiego jest upamiętniane poprzez organizację Międzynarodowego Turnieju Judo jego imienia, który odbywa się w Politechnice Białostockiej.[23] Sekcja judo Jagiellonii Białystok odegrała kluczową rolę w rozwoju tej dyscypliny na Podlasiu, wychowując wielu utalentowanych zawodników i przyczyniając się do popularyzacji judo w Polsce. Zawodnicy klubu wielokrotnie zdobywali medale mistrzostw Polski, zwłaszcza w kategoriach młodzieżowych.

Łucznictwo

Sekcja łucznicza Jagiellonii Białystok – istniejąca w latach 50.–70. XX wieku odegrała znaczącą rolę w rozwoju łucznictwa w północno-wschodniej Polsce. Choć łucznictwo pojawiło się w klubie już w latach 50., pierwsze większe sukcesy odnotowano w latach 70., głównie za sprawą Bogusława Bortnika, który w 1974 roku przeszedł do Jagiellonii z Puszczy Hajnówka. Zdobywał on medale na mistrzostwach Polski juniorów i seniorów, w tym m.in. srebro (50 m) i brąz (30 m) na seniorskich MP w 1975 roku. W tym samym czasie jego śladami poszli inni zawodnicy, m.in. Roman Stachurski (złoto – 30 m, MPJ 1975) oraz Jolanta Pieńkowska (srebro – 70 m, brąz – wielobój i konkurencja „słonecznik”).

Zespół Jagiellonii wywalczył awans do II ligi w 1976 roku, jednak po jednym sezonie spadł z rozgrywek. Trenerem sekcji był Kazimierz Siemierniak, zasłużony dla rozwoju łucznictwa w regionie. Pod koniec lat 70. sekcja została rozwiązana, a czołowi zawodnicy przeszli do Podlasia Białystok, gdzie kontynuowali kariery.

Brydż sportowy

Sekcja brydża sportowego Jagiellonii Białystok istniała od lat 60. XX wieku. Wraz z innymi białostockimi zespołami, takimi jak Forta, Żubr, Gwardia, AZS czy Włókniarz, rywalizowała w II lidze. W sezonach 1967, 1969 i 1971 drużyna Jagiellonii występowała również w I lidze.

Przypisy

  1. ↑ Jerzy Górko: Medale i rekordy - Z historii lekkiej atletyki w regionie podlaskim 1921-2017. Białystok: Prezydent Miasta Białegostoku, 2017, s. 77. ISBN 978-83-924520-8-9.
  2. ↑ Ludertowicz jeden z założycieli Jagiellonii
  3. 1 2 Jan Wołosik: Sportowe kalendarium północno-wschodniej Polski. Białystok: Jan Wołosik, ze wsparciem finansowym Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego, Prezydenta Miasta Białegostoku, Podlaskiej Rady Olimpijskiej., 2004, s. 1-270. ISBN 83-921160-0-3.
  4. ↑ 5:02:12,0 NR
  5. ↑ http://pozla.eu/wp-content/uploads/2024/09/12-Liga-i-Klubowe-MP.pdf
  6. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 40 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi i 4 grupy spadkowe o pozostanie w II Lidze.
  7. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 40 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi i 4 grupy spadkowe o pozostanie w II Lidze.
  8. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 46 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi i 4 grupy spadkowe o pozostanie w II Lidze.
  9. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 41 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi i 4 grupy spadkowe o pozostanie w II Lidze.
  10. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 40 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi i 4 grupy spadkowe o pozostanie w II Lidze.
  11. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 40 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi i 4 grupy spadkowe o pozostanie w II Lidze.
  12. ↑ Rozgrywki II ligi były podzielone na dwa rzuty, występuje 41 klubów. I rzut 4 grupy terytorialne. II rzut - 1 grupa finałowa o awans do I Ligi, 3 grupy bezpieczne, 1 grupa spadkowa o pozostanie w II Lidze.
  13. ↑ https://www.wrotapodlasia.pl/pl/sport/sport/przedwojenne-bokserskie-laury-zawodnikow-jagiellonii.html
  14. ↑ https://www.bialystokonline.pl/jagiellonia-bialystok-to-juz-nie-tylko-pilka-nozna%2Cartykul%2C103028%2C3%2C345.html
  15. ↑ https://www.owg.pl/op-inne/klub_szachowy_jagiellonia_bialystok_9%2C222%2C3689256%2C368925661
  16. ↑ https://klubszachowy.pl/wizytowka/ksz-jagiellonia-bialystok/?utm_source=chatgpt.com
  17. ↑ https://poranny.pl/maja-szesc-lat-i-juz-sa-mistrzami-eliza-dabrowska-i-filip-roszkowski-z-medalami-szachowych-mistrzostw-polski/gh/c2-15248454?utm_source=chatgpt.com
  18. ↑ https://wspolczesna.pl/bialostocka-szkola-szabli/ar/4933267
  19. ↑ ​https://pb.edu.pl/2023/03/09/miedzynarodowy-turniej-judo-im-leszka-piekarskiego-w-politechnice-bialostockiej/
  20. ↑ https://olimpijski.pl/olimpijczycy/antoni-zajkowski/
  21. ↑ https://olimpijski.pl/olimpijczycy/edward-alksnin/
  22. ↑ https://pb.edu.pl/2019/04/01/x-miedzynarodowy-turniej-judo-im-leszka-piekarskiego/
  23. ↑ https://www.radio.bialystok.pl/sport/index/id/167332

Bibliografia

  • Jerzy Górko: Sprintem przez historię. Białystok: Jerzy Górko, 1996, s. 345. ISBN 83-907143-0-2.
  • Jerzy Górko: Medale i rekordy - Z historii lekkiej atletyki w regionie podlaskim 1921-2017. Białystok: Prezydent Miasta Białegostoku, 2017, s. 199. ISBN 978-83-924520-8-9.
  • Jan Wołosik: Sportowe kalendarium północno-wschodniej Polski. Białystok: Podlaski Urząd Marszałkowski, Prezydent Miasta Białegostoku, Podlaska Rada Olimpijska, 2004, s. 170. ISBN 83-921160-0-3.

Źródła

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.