Sibir Nowosybirsk (szachy)

Sibir Nowosybirsk – rosyjski klub szachowy, mistrz ZSRR, trzykrotny mistrz Rosji, dwukrotny zdobywca Pucharu Europy.

Klub został założony w 1972 roku na mocy uchwały miejskiego komitetu wykonawczego z 1971 roku^[1]. Początkowo funkcjonował pod nazwą SKA Nowosybirsk^[2]. Pierwszym przewodniczącym klubu była Anna Sirotkina. Klub pięciokrotnie był organizatorem półfinałów mistrzostw RFSRR (pierwszy raz w 1972 roku), a w roku 1975 zorganizował półfinały ZSRR kobiet^[1]. W 1988 roku uczestniczył w inauguracyjnych rozgrywkach o klubowe mistrzostwo ZSRR, wygrywając trofeum. Skład drużyny stanowili wówczas Anatolij Wajser, Jewgienij Pigusow, Giennadij Timoszczenko, Aleksandr Goldin, Aleksandr Chasin i Marat Makarow^[3].

Następnie zespół został objęty patronatem przez centrum Wektor i w sezonie 1989/1990 zadebiutował w Pucharze Europy^[4]. W turnieju zespół pokonał CS Clichy i Wood Green Chess Club, odpadając w ćwierćfinale z CSKA Moskwa^[5]. W 1990 roku klub zajął czwarte miejsce w mistrzostwach ZSRR^[6]. Po rozpadzie ZSRR nie uczestniczył natomiast w inauguracyjnym sezonie Priemjer-Ligi^[7]. W 1994 roku klub został wicemistrzem Rosji, ulegając jedynie Kadyrowi Ufa^[8]. W Pucharze Europy klub uzyskał piątą pozycję, awansując do rundy finałowej, w której przegrał z Beer-Sheva Chess Club i wygrał z Kaisė Wilno oraz Honvéd ASE^[9]. W 1995 roku na bazie zespołu z inicjatywy Aleksandra Chasina utworzony został klub Nowaja Sibir, który w 1995 roku zdobył mistrzostwo Rosji^[2]. Skład zespołu stanowili Aleksandr Chalifman, Aleksandr Goldin, Konstantin Sakajew, Marat Makarow, Aleksandr Chasin, Aleksandr Fominych i Siergiej Rublewski^[10]. W Pucharze Europy Nowaja Sibir nie wyszła z grupy^[4]. Rok później zespół nie wystartował w mistrzostwach Rosji^[11]. W Pucharze Europy klub uzyskał trzecie miejsce, ulegając jedynie Tattransgazowi-Itilowi Kazań i ŠK Borovo-Vukovar '91^[12]. Działalność prowadził natomiast GSzK (Городской шахматный клуб, Gorodskoj szachmatnyj klub), który skoncentrował się na szkoleniu dzieci i młodzieży. W 2007 roku klub został przekształcony w DJuSSz^[1].

Sibir został reaktywowany w 2015 roku^[13] z inicjatywy lokalnego związku szachowego oraz prezesa RATM Holding, Eduarda Tarana. Przyznano wówczas klubowi miejsce w Priemjer-Lidze, a zespół pozyskał natomiast takich zawodników, jak Władimir Kramnik i Lewon Aronian^[14]. W 2015 roku Sibir zdobył mistrzostwo Rosji, zwyciężając z trzypunktową przewagą nad drugim Uniwersitetem Biełorieczensk^[15]. W tym samym roku zespół wystąpił w Pucharze Europy. W turnieju klub wygrał sześć spotkań, m.in. z Miednym Wsadnikiem Petersburg, SOCAR-Azerbaijan i ŠK Alkaloid Skopje, remisując jedynie z Obiettivo Risarcimento Padova, co umożliwiło zdobycie głównego trofeum^[16]. W 2016 roku klub zajął trzecie miejsce w mistrzostwach kraju oraz szóste w mistrzostwach Europy^[17][18]. W sezonie 2017 Sibir zdobył drugie mistrzostwo kraju^[17]. W Pucharze Europy, grając pod nazwą Globus, rosyjski zespół wygrał pięć spotkań (w tym z AVE Nový Bor), remisując z Odlarem Yurdu i ŠK Alkaloid, dzięki czemu po raz drugi zdobył puchar^[19]. W 2018 roku klub zajął czwarte miejsce w mistrzostwach kraju^[20]. W sezonie 2019 jednym z zawodników był dwunastoletni Wołodar Murzin, co czyniło go najmłodszym szachistą w historii Priemjer-Ligi^[21]. Sezon 2019 Sibir zakończył na siódmej pozycji^[22]. Chociaż ta pozycja zapewniała utrzymanie w Priemjer-Lidze^[21], klub nie przystąpił do rozgrywek sezonu 2020^[23].