Sierściomysz

Sierściomysz
	Dasymys
	W. Peters, 1875
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Arvicanthini
Rodzaj	sierściomysz
	Typ nomenklatoryczny
	Dasymys gueinzii W. Peters, 1875 (= Mus incomtus Sundevall, 1847)
Synonimy
	Dasmys: Hatt, 1934;
	Dasmys: Hatt, 1934;
Gatunki
	14 gatunków – zobacz opis w tekście
	14 gatunków – zobacz opis w tekście

Sierściomysz^[3] (Dasymys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 112–205 mm, długość ogona 93–186 mm, długość ucha 17–24 mm, długość tylnej stopy 22–45 mm; masa ciała 45–218 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1875 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters w artykule zatytułowanym O Dasymys, nowym rodzaju myszowych gryzoni z Południowej Afryki, opublikowanym w czasopiśmie „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) sierściomysz afrykańska (D. incomtus).

Etymologia

Dasymys (Dasmys): gr. δασυς dasus ‘włochaty’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]^[7]^[4]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[b]	Status IUCN^[10]
Dasymys capensis	Roberts, 1936	sierściomysz przylądkowa	gatunek monotypowy	endemit Południowej Afryki: kilka izolowanych miejsc w Prowincji Przylądkowej Zachodniej	DC: około 15,3 cm DO: około 13,2 cm MC: około 111 g	NE
Dasymys incomtus	(Sundevall, 1847)	sierściomysz afrykańska	gatunek monotypowy	większość Afryki Środkowej (Gambia, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Angola, Zambia, Malawi i Mozambik) oraz południowo-zachodnie Zimbabwe, wschodnia Południowa Afryka i Eswatini	DC: 13,7–19,2 cm DO: 11,9–16 cm MC: 103–218 g	LC
Dasymys foxi	O. Thomas, 1912	sierściomysz zalewowa	gatunek monotypowy	endemit Nigerii: środkowa część wyżyny Dżos	DC: około 15,2 cm DO: około 13,4 cm MC: około 117 g	DD
Dasymys robertsi	Mullin, P.J. Taylor & Pillay, 2004	sierściomysz transwalska	gatunek monotypowy	północno-wschodnie Zimbabwe, skrajnie wschodnia Botswana i północno-wschodnia Południowa Afryka	DC: około 14,9 cm DO: około 12,8 cm MC: około 90 g	NE
Dasymys medius	O. Thomas, 1906	sierściomysz średnia	gatunek monotypowy	góry Wielkiego Rowu Zachodniego i Wschodniego; zakres wysokości: do 2600 m n.p.m.	DC: około 15 cm DO: około 13,4 cm MC: około 107 g	NE
Dasymys rufulus	G.S. Miller, 1900	sierściomysz rudawa	gatunek monotypowy	Afryka Zachodnia od Senegalu na wschód do Nigerii	DC: 13–17 cm DO: 12–16 cm MC: 45–125 g	LC
Dasymys alleni	B. Lawrence & Loveridge, 1953	sierściomysz rękawiczkowa	gatunek monotypowy	endemit Tanzanii: zachodnia krawędź Wielkiego Rowu Zachodniego i góry Wielkiego Rowu Południowego	DC: 11,2–17,9 cm DO: 10,3–14 cm MC: 48–135 g	NE
Dasymys rwandae	W.N. Verheyen, Hulselmans, Dierckx, Colyn, Leirs & E. Verheyen, 2003	sierściomysz rwandyjska	gatunek monotypowy	endemit Rwandy: Kinigi i sąsiadujące obszary (wulkany Wirunga)	DC: około 12,2 cm DO: około 11,1 cm MC: około 77 g	NE
Dasymys sua	W.N. Verheyen, Hulselmans, Dierckx, Colyn, Leirs & E. Verheyen, 2003	sierściomysz tanzańska	gatunek monotypowy	endemit Tanzanii: kilka miejsc w górach Uluguru	DC: około 14,1 cm DO: około 12,8 cm MC: około 78 g	NE
Dasymys griseifrons	Osgood, 1836	sierściomysz etiopska	gatunek monotypowy	endemit Etiopii: w pobliżu jezior Tana i Jigga	DC: około 16,6 cm DO: około 13,5 cm MC: brak danych	NE
Dasymys montanus	O. Thomas, 1906	sierściomysz górska	gatunek monotypowy	endemit Tanzanii: góry Ruwenzori; zakres wysokości: powyżej 2600 m n.p.m.	DC: 13,2–15,6 cm DO: 9,3–11,5 cm MC: 69–100 g	EN
Dasymys nudipes	(W. Peters, 1870)	sierściomysz gołonoga	gatunek monotypowy	endemit Angoli: wyżyna Bije	DC: 15,2–20 cm DO: 14–18,6 cm MC: 102–164 g	DD
Dasymys cabrali	W.N. Verheyen, Hulselmans, Dierckx, Colyn, Leirs & E. Verheyen, 2003	sierściomysz błotna	gatunek monotypowy	południowo-wschodnia Angola, północno-wschodnia Namibia i północno-zachodnia Botswana	DC: około 16,3 cm DO: około 15,3 cm MC: około 119 g	NE
Dasymys longipilosus	Eisentraut, 1963	sierściomysz kameruńska	gatunek monotypowy	endemit Kamerunu: wulkan Kamerun; zakres wysokości: powyżej 2000 m n.p.m.	DC: około 15,8 cm DO: około 13 cm MC: brak danych	NE

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, EN – gatunek zagrożony, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Dasymys W. Peters, 1875.
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 W. Peters. Über Dasymys, eine neue Gattung von murinen Nagethieren aus Südafrika. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1875, s. 12, 1875. (niem.).
↑ R.T. Hatt. Fourteen hitherto unrecognized African rodents. „American Museum novitates”. 708, s. 6, 1934. (ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 267. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 520–522. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 761–763. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Dasymys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 334–335. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 216–217, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-02]. (ang.).
↑ Taxonomy: Dasymys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-02]. (ang.).

[2] Niepoprawna późniejsza pisownia Dasymys W. Peters, 1875.

[11] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Peters-1] 1 2 W. Peters. Über Dasymys, eine neue Gattung von murinen Nagethieren aus Südafrika. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1875, s. 12, 1875. (niem.).

[hatt-3] R.T. Hatt. Fourteen hitherto unrecognized African rodents. „American Museum novitates”. 708, s. 6, 1934. (ang.).

[Cichocki&inni-4] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 267. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 520–522. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-6] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 761–763. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Dasymys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].

[amw-8] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 334–335. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 216–217, 1904. (ang.).

[mdd-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-02]. (ang.).

[12] Taxonomy: Dasymys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-02]. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[b]

[10]