Skarbiszów

Skarbiszów
wieś
Ilustracja
Kościół św. Katarzyny w Skarbiszowie
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

opolski

Gmina

Dąbrowa

Liczba ludności (2024)

859

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

49-120[1]

Tablice rejestracyjne

OPO

SIMC

0493184

Położenie na mapie gminy Dąbrowa
Mapa konturowa gminy Dąbrowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Skarbiszów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Skarbiszów”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Skarbiszów”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skarbiszów”
Ziemia50°43′21″N 17°45′31″E/50,722500 17,758611[2]

Skarbiszów[3] (niem. Karbischau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Dąbrowa[4].

Położenie i opis

Skarbiszów leży na Równinie Niemodlińskiej przy drodze z Opola do Brzegu, w odległości 15 km od stolicy województwa. Ma charakter mieszkaniowy z uzupełniającą funkcją rolniczą. Zajmuje powierzchnię 1086 ha[3].

Od 1950 r. miejscowość należy administracyjnie do województwa opolskiego. Mieszka w niej ok. 500 mieszkańców.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości: początki miejscowości sięgają przełomu trzynastego i czternastego stulecia. Po raz pierwszy Skarbiszów pojawia się w dokumentach z 1350 roku. W źródle z 1447 r. w Skarbiszowie wzmiankowany był kościół p.w. św. Katarzyny.

Pierwsze informacje o właścicielu miejscowości pochodzą z 1440 r., kiedy to w dokumentach księcia opolskiego Mikołaja występuje Nickel (Mikołaj) Irrenberg. Skarbiszów koło Niemodlina należał do niego do 1456 r. Następnie około połowy XVI w. wioskę kupili przedstawiciele rodziny Danewitzów z Janowa. W dokumencie z 1556 r. występuje Jan Danwic Skarbiszowski. W źródłach z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XVI w. pojawiali się Joachim i Karol Danwic, prawdopodobnie jego synowie. Ostatni przedstawiciel tej rodziny w księstwach brzeskim i opolskim, Joachim Henryk ze Skarbiszowa zmarł w 1661 roku. Kolejnymi właścicielami majątku w Skarbiszowie były rodziny: von Tschetschau-Mettich, von Proskau, von Biedau i  von Zedlitz. Pod koniec XVIII w. Adam Józef von Larisch (1769-1795) właściciel Poznowic i Skarbiszowa, kupił państwo Izbicko od swojego brata Karola Józefa.

W XIX w. wies posiadała własna pieczęc gminną, na której wizerunku przedstawiono chłopa w kapeluszu, idącego po murawie w prawą stronę, z kosą na ramieniu, a na kolejnym tłoku pieczętnym chłopa w kapeluszu, trzymającego kosę w lewej ręce, a prawą rękę opierającego na biodrze[5].

W 1858 r. dobra w Skarbiszowie nabyła rodzina Wichelhaus, w posiadaniu jej przedstawicieli pozostały do końca drugiej wojny światowej. W księgach adresowych z 1905 i 1921 r. jako właściciel liczącego 570 ha majątek wymieniony został Otto von Wichelhaus. W 1937 r. posiadłość w dalszym ciągu należała do niego, lecz jej powierzchnia zmniejszyła się do 475,85 ha. Dziedzicem Ottona był Peter von Wilchenhaus. Podczas walk w końcowej fazie drugiej wojny światowej w Skarbiszowie zniszczony został pałac i kilka innych budynków.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:

  • park dworski, z XVIII w., z poł. XIX w.
  • folwark, z XIX w.
    • owczarnia, obecnie dom mieszkalny
    • obora.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1170 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123366
  3. 1 2 Skarbiszów. www.gminadabrowa.pl. [dostęp 2013-01-01].
  4. ↑ Opis Gminy Dąbrowa. www.gminadabrowa.pl. [dostęp 2013-01-01].
  5. ↑ Aleksandra Starczewska-Wojnar, Odciśnięta pamięć wspólnoty: prawne i komunikatywne funkcje pieczęci gmin wiejskich na przykładzie zachodnich powiatów rejencji opolskiej w latach 1816-1933, Archiwalne Źródła Tożsamości, Opole: Archiwum Państwowe w Opolu : Uniwersytet Opolski, 2020 (4), s. 208, ISBN 978-83-956475-6-7 [dostęp 2025-03-27] (pol.).
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 95.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.