Skorbuciany

Skorbuciany
Skurbutėnai
Ilustracja
Państwo

 Litwa

Okręg

 wileński

Rejon

wileński

Gmina

Pogiry

Populacja
 liczba ludności


102
(2001)

Położenie na mapie rejonu wileńskiego
Mapa konturowa rejonu wileńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Skorbuciany”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Skorbuciany”
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Mapa konturowa Polski w 1939 r., u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Skorbuciany”
Ziemia54°33′07″N 25°07′19″E/54,552000 25,122000

Skorbuciany[1] (lit. Skurbutėnai) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Pogiry.

Historia

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów leżały w województwie trockim, w powiecie trockim. Odpadły od Polski w wyniku III rozbioru.

W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie trockim, w gminie Międzyrzecz. Były wówczas siedzibą okręgu wiejskiego. Znajdowały się tu wówczas młyn wodny i browar[2]. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.

Od 11 kwietnia 1922[3] leżały w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie wileńsko-trockim[a], do 1 kwietnia 1927 w gminie Landwarowo, następnie w gminie Rudomino[4][5]. W 1931 miejscowość[b] liczyła 385 mieszkańców, zamieszkałych w 72 budynkach[4].

Podczas II wojny światowej stacjonowała tu 7 Wileńska Brygada Armii Krajowej oraz Wileńska Brygada Armii Krajowej „Gozdawa”. 12 kwietnia[c] 1944 7 Brygada została zaatakowana przez Niemców, a podczas walk dodatkowo przez oddział partyzantki sowieckiej, który również miał za zadanie zlikwidować 7 Brygadę. Trzy walczące strony walczyły każda z każdą. 7 Brygada wycofowała się z pola walki i odskoczyła od Skorbucian[6].

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 na niepodległej Litwie.

Zabytki

kaplica

Znajduje się tu kaplica rzymskokatolicka z 1746, będąca filią parafii w Starych Trokach, faktycznie obsługiwaną przez parafię w Wojdatach. Kaplica była zamknięta w czasach zaborów i w okresie komunizmu. Podczas II wojny światowej była miejscem modlitw polskich partyzantów. Odnowiona w latach 90 XX w. przez weteranów wileńskiej Armii Krajowej i okolicznych mieszkańców[2][7].

cmentarz

Obok kaplicy położony jest cmentarz 7 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, odrestaurowany w 1991. Spoczywa na nim 16 żołnierzy[8].

Ludzie związani z miejscowością

Uwagi

  1. Przynależność wojewódzka i powiatowa zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce w Ziemi Wileńskiej (1922 - 1926), następnie w województwie wileńskim (1926 - 1945). W ZCZW, na Litwie Środkowej i w początkach przynależności do Polski miejscowość należała do powiatu trockiego, następnie do powiatu wileńsko-trockiego.
  2. wieś i zaścianek łącznie
  3. Według innych źródeł 8 kwietnia

Przypisy

  1. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
  2. 1 2 Skorbuciany, pow. trocki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 696.
  3. Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
  4. 1 2 Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
  5. Dz.U. z 1927 r. nr 24, poz. 189
  6. Wołkonowski i Łukomski 1996 ↓, s. 243.
  7. Kaplica w Skorbucianach. Parafia Nawrócenia św. Apostoła Pawła w Wojdatach. [dostęp 2025-05-01]. (pol.).
  8. Skorbuciany. Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej. [dostęp 2025-05-01]. (pol.).

Bibliografia