Skorbuciany
| Państwo | |
|---|---|
| Okręg | |
| Rejon | |
| Gmina | |
| Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie rejonu wileńskiego ![]() | |
Położenie na mapie Litwy ![]() | |
Położenie na mapie Polski w 1939 r. ![]() | |
Skorbuciany[1] (lit. Skurbutėnai) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Pogiry.
Historia
W Rzeczypospolitej Obojga Narodów leżały w województwie trockim, w powiecie trockim. Odpadły od Polski w wyniku III rozbioru.
W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie trockim, w gminie Międzyrzecz. Były wówczas siedzibą okręgu wiejskiego. Znajdowały się tu wówczas młyn wodny i browar[2]. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.
Od 11 kwietnia 1922[3] leżały w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie wileńsko-trockim[a], do 1 kwietnia 1927 w gminie Landwarowo, następnie w gminie Rudomino[4][5]. W 1931 miejscowość[b] liczyła 385 mieszkańców, zamieszkałych w 72 budynkach[4].
Podczas II wojny światowej stacjonowała tu 7 Wileńska Brygada Armii Krajowej oraz Wileńska Brygada Armii Krajowej „Gozdawa”. 12 kwietnia[c] 1944 7 Brygada została zaatakowana przez Niemców, a podczas walk dodatkowo przez oddział partyzantki sowieckiej, który również miał za zadanie zlikwidować 7 Brygadę. Trzy walczące strony walczyły każda z każdą. 7 Brygada wycofowała się z pola walki i odskoczyła od Skorbucian[6].
Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 na niepodległej Litwie.
Zabytki
- kaplica
Znajduje się tu kaplica rzymskokatolicka z 1746, będąca filią parafii w Starych Trokach, faktycznie obsługiwaną przez parafię w Wojdatach. Kaplica była zamknięta w czasach zaborów i w okresie komunizmu. Podczas II wojny światowej była miejscem modlitw polskich partyzantów. Odnowiona w latach 90 XX w. przez weteranów wileńskiej Armii Krajowej i okolicznych mieszkańców[2][7].
- cmentarz
Obok kaplicy położony jest cmentarz 7 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, odrestaurowany w 1991. Spoczywa na nim 16 żołnierzy[8].
- kaplica
- kaplica
- cmentarz AK
Ludzie związani z miejscowością
- Stanisław Nowicki – rotmistrz Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy; osadnik wojskowy w Skorbucianach
Uwagi
- ↑ Przynależność wojewódzka i powiatowa zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce w Ziemi Wileńskiej (1922 - 1926), następnie w województwie wileńskim (1926 - 1945). W ZCZW, na Litwie Środkowej i w początkach przynależności do Polski miejscowość należała do powiatu trockiego, następnie do powiatu wileńsko-trockiego.
- ↑ wieś i zaścianek łącznie
- ↑ Według innych źródeł 8 kwietnia
Przypisy
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
- 1 2 Skorbuciany, pow. trocki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 696.
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
- 1 2 Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
- ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 24, poz. 189
- ↑ Wołkonowski i Łukomski 1996 ↓, s. 243.
- ↑ Kaplica w Skorbucianach. Parafia Nawrócenia św. Apostoła Pawła w Wojdatach. [dostęp 2025-05-01]. (pol.).
- ↑ Skorbuciany. Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej. [dostęp 2025-05-01]. (pol.).
Bibliografia
- Skorbuciany, pow. trocki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 696.
- Mapa WIG Wilno. [dostęp 2025-05-01]. (pol.).
- geoportal.lt. [dostęp 2025-05-01]. (lit. • ang.).


_location_map.png)