Skupowo

Skupowo
wieś
Ilustracja
Droga gruntowa do Zabłotczyzny
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

hajnowski

Gmina

Narewka

Sołectwo

Skupowo

Wysokość

140 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

201[1][2]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-220[3]

Tablice rejestracyjne

BHA

SIMC

0037233[4]

Położenie na mapie gminy Narewka
Mapa konturowa gminy Narewka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skupowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Skupowo”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Skupowo”
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego
Mapa konturowa powiatu hajnowskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Skupowo”
Ziemia52°49′54″N 23°42′03″E/52,831667 23,700833[5]

Skupowo (wymowa lokalna: Skupavo – z akcentem na pierwszą sylabę[6]) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narewka[4][7]. Leży na wielkiej polanie. Od południa i wschodu sąsiaduje z Puszczą Białowieską, od północy i zachodu zaś – z Puszczą Ladzką.

Pod względem typu osadnictwa Skupowo stanowi przykład widlicy (Skupowo Stare i Skupowo Nowe), chociaż występują tu również kolonie, jak również elementy wsi rozproszonej.

Pomiędzy odnogami widlicy znajduje się obniżenie terenu, w którym bierze swój początek rzeka Okulanka – dopływ Narewki.

We wsi znajduje się radiolatarnia DVOR/DME dla samolotów.

Przez polanę, kilkaset metrów na wschód od głównych zabudowań wsi, biegnie linia kolejowa Granica państwa-Chryzanów, na której znajduje się – ukryta w Puszczy Białowieskiej – stacja kolejowa, której wieś użyczyła nazwy; na południe od głównych zabudowań wsi przebiega droga wojewódzka nr 687

Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii św. Mikołaja w Narewce, luterańscy zaś – do parafii ewangelicko-augsburskiej w Białymstoku. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Narewce[8].

Historia

Wieś królewska ekonomii brzeskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[9]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wieś Skupowo nie jest faktycznie w stosunku do Puszczy wewnętrzna, posiadając wylot do m-ka Narewki. Geneza tej wsi jest dla nas zagadkowa. Wyłania się ona bowiem na chwilę z jednego dokumentu z r. 1592 (155), by potem zniknąć całkowicie z pola naszej obserwacji na całe dwa stulecia; nie znajdujemy najmniejszej o niej wzmianki, nie figuruje ona w żadnym inwentarzu ani jako wieś „ciahła”, ani osocka. Dopiero pod sam koniec XVIII w. i w początku XIX znajdujemy Skupowo jako folwark z pół setką dymów i wsiami Skupowem, Olechówką, Gnilcem w dzierżawie u różnych osób,-to oddzielnie, to razem z folw. Narewką, Masiewem, Białowieżą i t. p. W kazdym razie musimy zaliczyć Skupowo do kategorii t. zw. dzierżaw (...)[10].

Późniejsze wzmianki o Skupowie pochodzą z 1833 roku; mieściła się tu siedziba dworska, należąca w 1843 do Kazimierza Butkiewicza[11].

31 lipca 1941, w ramach akcji tzw. „oczyszczania Puszczy Białowieskiej” inspirowanej przez Hermanna Göringa, hitlerowcy wysiedlili mieszkańców Skupowa, a wieś zrównali z ziemią. Wieś liczyła wtedy 160 gospodarstw[12].

Plan wsi Skupowo
Radiolatarnia


Przypisy

  1. ↑ Wieś Skupowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1158 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 124301
  6. ↑ Księga Gości – Gmina Narewka – Zalew Siemianówka. Współczesność, historia, legendy i mity [online], siemianowka.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  7. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  8. ↑ Opis parafii na stronie diecezji.
  9. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
  10. ↑ Otton Hedemann, Dzieje Puszczy Białowieskiej w Polsce przedrozbiorowej (w okresie do 1798 roku), Instytut Badawczy Lasów Państwowych, Seria A, Nr 41, Warszawa 1939, s. 144n.
  11. ↑ Maraton Kresowy 2012 – Gmina Narewka – Zalew Siemianówka. Współczesność, historia, legendy i mity [online], siemianowka.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  12. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945, Warszawa 1981, s. 33.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.