Sonia Horn

Sonia Horn (ur. 30 listopada 1923 w Mysłowicach, zm. 29 kwietnia 1945 w Berlinie) – polska harcerka, działaczka polskiego podziemia w czasie II wojny światowej, więźniarka KL Ravensbrück.

Urodziła się 30 listopada 1923 roku w Mysłowicach^[1][2] (bądź w Nikiszowcu^[3]). Jej ojciec był Niemcem, a matka Polką, którzy rozwiedli się, gdy Sonia miała cztery lata. Wychowywana była po polsku, głównie przez swoją babcię^[1]. Uczęszczała do Miejskiego Gimnazjum Kupieckiego w Katowicach^[4]. Szkołę ukończyła w 1939 roku, a podczas balu maturalnego poznała nauczyciela i oficera Wojska Polskiego Franciszka Roja, z którym jeszcze w tym samym roku wzięła ślub^[1]. W tym okresie działała także w harcerstwie^[3].

Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, jako szesnastolatka zaczęła działać w konspiracji^[5]. Od końca 1939 roku związana była z Organizacją Orła Białego, a następnie wstąpiła do katowickiego obwodu Związku Wali Zbrojnej – Armii Krajowej. Kolportowała gazetę, która była powielana w jej rodzinnym domu^[3] (mieszkała wówczas przy obecnej ulicy Krakowskiej 10 w Mysłowicach^[6]). Była to konspiracyjna gazeta wydawana od listopada 1939 roku pn. Braciom na otuchę^[7]. Wraz z mężem pomagała także rodzinom osób pomordowanych; zdobywali dla nich odzież i fundusze, a także kolportowali ulotki^[1].

W lutym 1943 roku została aresztowana. Podczas przesłuchań w siedzibie Gestapo w Katowicach milczała, a jako że funkcjonariusze nie mogli jej niczego udowodnić, została wypuszczona na wolność, ale była objęta nadzorem. Uciekła wraz z mężem do Krakowa, gdzie zostali aresztowani przez Gestapo 13 czerwca 1943 roku. Osadzono ich w więzieniu Montelupich. Męża Franciszka deportowano do KL Auschwitz^[2], gdzie został rozstrzelany 22 października 1943 roku^[8], natomiast ją przewieziono do obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück, gdzie nadano jej numer 25551^[1][5].

Uciekła z obozu podczas jego likwidacji w kwietniu 1945 roku i wracając do Polski na piechotę dotarła do Berlina^[1]. Tam też zmarła 29 kwietnia tego samego roku^[3][9], w pobliżu cmentarza Alter Garnisonfriedhof, gdzie została pochowana^[5].

• Tablica pamiątkowa na starym cmentarzu przy ulicy Mikołowskiej w Mysłowicach, na grobie jej matki^[5].

• BogdanB. Snoch BogdanB., Górnośląski leksykon biograficzny, wyd. 2, Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, ISBN 978-83-87455-48-4  (pol.).
• AlfredA. Sulik AlfredA., Historia Mysłowic. T. 2: 1922–1945: Miasto w Polsce odrodzonej 1922–1939 i Trzeciej Rzeszy niemieckiej 1939–1945, wyd. 2, Mysłowice: Urząd Miasta Mysłowice, 2017, ISBN 978-83-7593-328-4  (pol.).