Stanisław Trybuła

Stanisław Czesław Trybuła

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	02 stycznia 1932 Rafałówka
Data i miejsce śmierci	28 stycznia 2008 Wrocław
Zawód, zajęcie	matematyk i statystyk
profesor nauk matematycznych
Specjalność: teoria decyzji, statystyka, zastosowania matematyki
Alma Mater	Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Wrocławski, IM PAN
Doktorat	1959 – Matematyka IM PAN
Habilitacja	1968 – Matematyka Uniwersytet Wrocławski
Profesura	1973 – nadzwyczajny 1988 – zwyczajny
Aspirant Nauczyciel akademicki
Polska Akademia Nauk	Instytut Matematyczny PAN
Okres zatrudn.	1956–1959
Uczelnia	Politechnika Wrocławska
Okres zatrudn.	1955–1998
Instytut badawczy	Instytut Automatyki Systemów Energetycznych
Okres zatrudn.	1968–1972
Odznaczenia

Stanisław Czesław Trybuła (ur. 2 stycznia 1932 w Rafałówce na Wołyniu, zm. 28 stycznia 2008 we Wrocławiu^[1][2]) – polski matematyk i statystyk^[2][1][3].

Stanisław Trybuła był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum w Rypinie, ale maturę zdawał jako ekstern Państwowego Liceum im. Kopernika w Toruniu w 1950 r.^[4] W 1950 roku rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Toruńskim, gdzie ukończył studia I stopnia. Studia magisterskie ukończył we Wrocławiu w 1955 roku i został przyjęty do pracy na Politechnice Wrocławskiej w Katedrze Matematyki. Praca magisterska dotyczyła pewnych zagadnień z teorii gier. Pracując naukowo pod kierunkiem prof. Hugona Steinhausa zajmował się rachunkiem prawdopodobieństwa, statystyką matematyczną oraz zagadnieniami z teorii funkcji decyzyjnych. W latach 1956–1959 był aspirantem w Instytucie Matematycznym PAN w Warszawie. W 1959 roku został kandydatem nauk matematycznych. Pracę doktorską pod kierunkiem prof. Hugona Steinhausa O minimaksowej estymacji obronił 31 października 1959 roku przed Radą Naukową Instytutu matematycznego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.^[5][6] Stopień doktora habilitowanego uzyskał 1968 roku na podstawie rozprawy Plany sekwencyjne i zmienne losowe. Przewód habilitacyjny przeprowadził na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego^[7]. W 1973 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1988 r. profesorem zwyczajnym nauk matematycznych^[8]. Na emeryturę przeszedł w 1998 r. Zmarł 28 stycznia 2008 r., został pochowany na Cmentarzu Osobowickim^[9][10][11] we Wrocławiu.

Współpracował z Instytutem Automatyki Systemów Energetycznych we Wrocławiu^[12]. Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego został kierownikiem Zakładu Teorii Sterowania w tym Instytucie, a następnie Zastępcą Dyrektora ds. Badań Podstawowych (1968-1972)^[2]. Wspólnie z inżynierami rozwiązywał metodami matematycznymi znaczące problemy związane ze sterowaniem połączonych systemów energetycznych krajów RWPG^[13].

Opublikował 102 prace samodzielnie i 38 współautorskich^[14][15], w tym 2 monografie oraz podręczniki akademickie ze statystyki matematycznej i teorii gier^{[16][17][18][19]}. Po utworzeniu Wydziału Podstawowych Problemów Techniki w 1968 roku pełnił różne obowiązki w strukturach Politechniki Wrocławskiej. Przez kilka pierwszych lat od powstania studiów doktoranckich był ich kierownikiem. Wypromował wielu doktorów matematyki i nauk technicznych^[2][6].

Za całokształt twórczości naukowej, dydaktycznej i wychowawczej uhonorowany został m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (w 1974), Medalem „Zasłużony Nauczyciel” (w 1982) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej (w 1985) oraz trzykrotnie nagrodą państwową (zespołową z zakresu zastosowań matematyki do energetyki w 1973 oraz indywidualną w 1978 i 1986 roku)^[2]. W 1972 otrzymał przyznaną przez Polskie Towarzystwo Matematyczne Nagrodę Główną PTM za osiągnięcia w dziedzinie zastosowań matematyki^[20][21] ufundowana przez MNSWiT a w 1987 Nagrodę im. Hugona Steinhausa^[22].

Stanisław Trybuła był wybitnym polskim brydżystą sportowym. Dwukrotnie zdobył mistrzostwo Polski par: w 1966 r. (z Maciejem Wołyńskim) i 1975 r. (z Ryszardem Jakubowskim)^[23][24]. Miał tytuł mistrza międzynarodowego^[25]. Opracował konwencję licytacji forsującej po Staymanie znaną jako „transfer Trybuły”^[26][27][28].