Stara Kakawa

Stara Kakawa
wieś
Ilustracja
Kościół NMP w Starej Kakawie
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

kaliski

Gmina

Godziesze Wielkie

Liczba ludności (31 grudnia 2012)

362[1]

Strefa numeracyjna

62

Kod pocztowy

62-872[2]

Tablice rejestracyjne

PKA

SIMC

0198249

Położenie na mapie gminy Godziesze Wielkie
Mapa konturowa gminy Godziesze Wielkie, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stara Kakawa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Kakawa”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Stara Kakawa”
Położenie na mapie powiatu kaliskiego
Mapa konturowa powiatu kaliskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stara Kakawa”
Ziemia51°36′34″N 18°07′15″E/51,609444 18,120833[3]

Stara Kakawawieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Godziesze Wielkie.

Historia

Do czasów powojennych Nowa i Stara Kakawa stanowiły jedną miejscowość o nazwie Kakawa. Już w średniowieczu wzmiankowana była ona pod łacińską nazwą Cacava[4].

Właściciele

W 1388 roku jako dziedzic wsi wzmiankowany jest Jarand, którego Boniecki łączy z rodem Pomianów. Wszedł on w konflikt graniczny z ksienią klasztoru cystersek w Ołoboku. Potem wieś przeszła na własność Piotra Zajączka z Wrzący, który pełnił urząd podkomorzego sieradzkiego, a następnie kasztelana rozpierskiego. Gdy jego najstarszy syn Adam w 1472 roku odziedziczył wieś, nazwał się od niej kakawskim, dając początek rodowi Kakawskich herbu Świnka[5]. W aktach dotyczących sporów terytorialnych z klasztorem w Ołoboku notowany jest w 1529 roku dziedzic wsi, Jakub Kakawski zwany Zajączkiem herbu Świnka. Jego synami byli Adam, Jan, Andrzej, Wojciech, Feliks i Erazm[6].

W 1551 po raz pierwszy jako dziedzice Kakawy wzmiankowani są Domiechowscy (w 1559 roku: Stanisław i Adam), podczas gdy Adam Kakawski zwany Zajączkiem występuje jako dziedzic Raduchowa, niegdyś części Kakawy. W 1634 dziedzicem połowy wsi był Wojciech Mycielski, syn Stanisława[7]. Natomiast rok później, 5 marca 1635 roku, Władysław IV nadał wieś Mikołajowi i Wojciechowi Borkowskim jako „kaduk po Chryzostomie Bogołomskim i Katarzynie Borkowskiej z Bielic”[8]. W 1684 posesorką Kakawy Katarzyna z Trąmpczyńskich Szołdrska, wdowa po Stanisławie Szołdrskim, dziedzicu Kakawy. Jednocześnie jako posesor Kakawy wymieniony został Franciszek Pruszak[7]. W 1690 właścicielem wsi był Stanisław Kożuchowski h. Doliwa[9]. W 1699 roku jako właściciel wymieniony został Michał Sczaniecki[10][11].

XX wiek

Podczas okupacji hitlerowskiej nazwę wieś nosiła nazwę Kurenberg[12]. W latach 1975–1998 Stara Kakawa administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. Statystyka. Serwis informacyjny Urzędu Gminy Godziesze Wielkie. [dostęp 2014-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-21)].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1209 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128178
  4. Szyperski Stefan, Powiat Kaliski w XVI stuleciu (Ciąg dalszy), „Warta”, R. 12, Nr 642, 17 października 1886, s. 5629 [dostęp 2024-07-12].
  5. Adam Boniecki, Herbarz polski, t. 9: Jelowscy – Kęstowiczowie, Warszawa 1906, s. 144.
  6. Stanisław Karwowski, Klasztor pp. cystersek w Ołoboku, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 26, 1900, s. 23–26.
  7. 1 2 Stanisław Karwowski, Klasztor pp. cystersek w Ołoboku, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 26, 1900, s. 23–26.
  8. Janusz Dąbrowski (red.), Sumariusz Metryki Koronnej. Księga Wpisów MK 181 z Archiwum Głównego Akt Dawnych [online], 174/1091.
  9. Wojciech Józef Skowroński, Rody szlacheckie w Wielkopolsce w XVI-XIX w. (ułożone alfabetycznie według nazwisk): K [online], s. 88, Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Rkp. 1676/2.
  10. Wojciech Józef Skowroński, Wypisy z akt hipotecznych dawnego powiatu gnieźnieńskiego z lat 1357-1946, z księgi miejskiej poznańskiej z lat 1700-1793, z literatury źródłowej, wspomnień i XIX-wiecznej prasy [online], s. 40, Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Rkp.1642.
  11. Wojciech Józef Skowroński, Notaty i wstępne szkice genealogiczne dotyczące szlachty wielkopolskiej (ułożone alfabetycznie według nazwisk): S [online], s. 42, Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Rkp. 1660.
  12. Karte des Deutschen Reiches 1:100 000. Großblatt 93, Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego, sierpień 1944 [dostęp 2024-08-22] (niem.).. Nazwę zmieniono prawdopodobnie po 1941 roku, gdyż jeszcze Ortsverzeichnis des Reichsgaues Wartheland z października 1941 wymienia jako obowiązującą nazwę Kakawa.