Szlak Romański w Polsce

Szlak Romański w Polsce – oznakowanie zabytków romańskich w Polsce, w założeniu trasa turystyczna.

Poniżej znajduje się lista obiektów na Szlaku Romańskim w Polsce podzielona według województw.

Województwo dolnośląskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
kościół filialny św. JadwigiBartniki-Niwnicepo 1305[1]
kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi PannyBiały Kościół1264[1]
kościół Bożego CiałaBrzeg GłogowskiXIII w.[1]
Zamek Książąt Głogowskich, murowana wieżaGłogówXIII w.[1]
kościół św. Piotra w Głogowie, fundamentyGłogówXII w.[1]
kościół Matki Boskiej i Jana ChrzcicielaGościszówXIII w.[1]
Zamek w GościszowieGościszówXIII w.[1]
opactwo cystersówHenrykówXII w.[1]
kościół św. Franciszka z AsyżuJerzmankiXIII w.[1]
kościół Narodzenia Najświętszej Maryi PannyKiełczynXIII w.[1]
Kościół św. JerzegoKondratówpocz. XIV w.[1]
mury romańskiego kościołaKościelniki ŚrednieXII w.[1]
Zamek Piastowski, mury do 12 m, relikty kaplicy zamkowejLegnica1 poł. XIII w.[1]
katedra św. ap. Piotra i PawłaLegnicapierwotnie 1208, 1333–1380[1]
opactwo cystersów, pobenedyktyński kościół św. JakubaLubiąż1150[1]
kościół Wniebowzięcia NMP (fasada zachodnia)Lwówek Śląski1260–1270[1]
ruiny kościoła Najświętszej Marii PannyNowy KościółXIII w.[1]
kościół św. BarbaryPastuchówpoł. XIII w.[1]
kościół Jana Nepomucena, portalPielgrzymkaXIII w.[1]
kościół filialny św. BartłomiejaPłóczki Górneok. 1241[1]
kościół św. AnnyProszkówpocz. XIV w.[1]
Kościół św. Michała ArchaniołaRaciborowice Górnepocz. XIII w[1]
Zamek w RokitnicyRokitnicaXIII/XIV w.[1]
kościół św. BartłomiejaRokitnicaXIII w.[1]
ruiny kościoła św. KatarzynySędziszowaXIII w.[1]
Zamek w Górce – dawne opactwo augustianów,SobótkaXIII w.[1]
Kamienny lew romański stojący obok kościoła św. AnnySobótkaXIII w.[1]
kościół parafialny św. JadwigiSokołowiecok. poł. XIII w[1]
kościół parafialny św. Stanisława biskupaStary ZamekII poł. XIII w.[1]
kościół pomocniczy NMPStoleckoniec XIII w.[1]
kościół Narodzenia NMPStroniaok. 1300[1]
romańska rotunda św. GotardaStrzelinXII w.[1]
kościół filialny św. AnnyStudniska DolneXIII w.[1]
kościół Najświętszej Marii Panny za muramiŚroda Śląska1220–1230[1]
kościół św. Andrzeja, ściany zewnętrzne naw bocznychŚroda Śląskaok. 1300[1]
kościół św. Jana i KatarzynyŚwierzawapoł. XIII w.[1]
kościół obronny św. Katarzyny AleksandryjskiejŚwięta Katarzynapoł. XIII w.[1]
kościół św. Piotra i PawłaTrójcapoł. XIII w.[1]
klasztor cysterekTrzebnica1202[1]
kościół Najświętszej Marii PannyTymowakoniec XIII w.[1]
kościół św. MichałaTyniec nad Ślęząok. XIII w.[1]
kościół św. MarcinaUjazd Górnypocz. XIII w.[1]
kościół Matki Bożej Różańcowej (pierwotnie św. Piotra i Pawła)Wądroże WielkieXIII w.[1]
kościół Wniebowzięcia NMPWierzbnaXIII w.[1]
zamek (donżon, relikty kaplicy i budynku mieszkalnego) z fragmentami murówWleńXII/XIII w.[1]
kościół św. IdziegoWrocław1 poł. XIII w.[1]
Katedra św. Marii Magdaleny – portal przeniesiony z rozebranego kościoła benedyktynów na OłbinieWrocław1150–1175[1]
katedra św. Jana Chrzciciela z reliktami poprzedniej katedryWrocławX-XII w.[1]
kościół augustianów NMP na Piasku, nad wejściem do zakrystii tympanon fundacyjny z pierwotnej romańskiej świątyniWrocławpo 1153[1]
kościół zamkowy św. Marcina z reliktami zamku piastowskiegoWrocław1 poł. XIII w.[1]
kościół Najświętszej Marii PannyZbylutówXIII-XIV w[1]
kościół Najświętszej Marii PannyZłotoryjaXIII w.[1]
kościół obronnyŹródłaXIII w.[1]

Województwo kujawsko-pomorskie

Województwo lubelskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
Donżon w LublinieLublinXIII w.[2]

Województwo lubuskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
Kościół św. AndrzejaSzprotawa – IławaXII w.[3]
Kościół NMP Królowej PolskiStary ŻagańXII w.[3]

Województwo łódzkie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
Kościół św. IdziegoInowłódzXI/XII w.[4]
Kościół śś. Piotra i PawłaKrzyworzeka1264[4]
Kościół św. WojciechaRuda1142[4]
Kościół św. Urszuli i 11 Tysięcy DziewicStrońskoI poł. XIII w.[4]
Opactwo cystersówSulejówXII/XIII w.[4]
Archikolegiata NMP i św. AleksegoTumXII w.[4]
Kościół św. MikołajaŻarnówkoniec XII w.[4]

Województwo małopolskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
romańska wieża zamkowaCzchówkoniec XIII w.[5]
sanktuarium Macierzyństwa NMPDziekanowiceXII/XIII w.[5]
dwór murowany z XVI w. z reliktami kaplicy cysterskiejJanuszowiceXII w.[5]
Kościół św. WojciechaKościelecok. 1230-1240[5]
Katedra św. Stanisława i św. Wacława – relikty: Krypta św. LeonardaKrakówX/XI w.[5]
Zamek na Wawelu – relikty zabudowy romańskiejKrakówXI w.[5]
Rotunda Najświętszej Marii Panny na WaweluKrakówXII w.[5]
Kościół św. Gereona na WaweluKrakówXI w. nie zachowany[5]
Kościół Mariacki w Krakowie – fundamenty kościoła gotyckiegoKrakówpocz. XIII w.[5]
Kościół św. WojciechaKrakówX-XII w.[5]
Kościół św. AndrzejaKraków1079-1098[5]
Kościół Najświętszego SalwatoraKrakówX-XII w.[5]
relikty pierwszego kościoła BożogrobcówMiechów1 poł. XIII w.[5]
opactwo cystersów z kościołemMogiła (Kraków)1222–1266[5]
kościół św. Jana ChrzcicielaPrandocinXII w.[5]
Opactwo Benedyktynów w TyńcuTyniec (Kraków)XI w.[5]
Kościół św. MikołajaWysociceXII/XIII w.[5]

Województwo mazowieckie

Województwo opolskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
kościół parafialny św. WawrzyńcaGłuchołazy1250[6]
kościół Narodzenia NMP i św. JerzegoKałkówXIII w.[6]
kościół Wniebowzięcia NMPKępnicaXIII w.[6]
kościół św. Jakuba i św. AgnieszkiNysarelikty kościoła z XIII w.[6]
kościół Świętych Apostołów Piotra i PawłaPakosławice1221[6]
kościół św. MikołajaWierzbięcicepocz. XIV w.[6]

Województwo podkarpackie

  • Przemyśl:
    • preromańska rotunda – relikty na Wzgórzu Zamkowym, IX w
    • preromańskie monasterium na Wzgórzu Zamkowym, IX w
    • romańska bazylika trzynawowa, X w.

Województwo pomorskie

  • Oliwa – romańskie przejście do oratorium za nagrobkiem Hülsena, przebudowane opactwo cystersów z XII/XIII w

Województwo śląskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
Rotunda św. MikołajaCieszynXI w.[7]
Kościół św. Jakuba ApostołaGiebłoI poł. XIII w.[7]
Kościół św. Jana ChrzcicielaSiewierz1140[7]

Województwo świętokrzyskie

Województwo wielkopolskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
Kościół św. Idziego w Czerwonej WsiCzerwona WieśXIII[8]
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w GieczuGieczkoniec XII w.[8][9]
Palatium książęce
(fundamenty)
Giecz1 poł. XI w.[10]
Kościół św. Jerzego w GnieźnieGnieznoXIII w.[8]
Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w GnieźnieGnieznorelikty z IX/X w.[8]
Kościół św. MarcinaKazimierz BiskupiXII w.[8]
Słup drogowy w KoninieKoninXII w.
kościół św. WojciechaKościelec Kaliski1 poł. XII w.[8]
kościół św. Andrzeja ApostołaKościelec Kolski1 poł. XII w.[8][11]
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w KotłowieKotłów2 poł. XII w.[8]
Kaplica św. Idziego w KrobiKrobiamiędzy 1102 a 1108[8][12]
Romański krzyż z piaskowcaLicheń1151[8][13]
Opactwo benedyktynówLubiń1076[8][14]
Rotunda św. PiotraŁeknorelikty. X/XI w.
kościół św. BartłomiejaObjezierze1. poł. XIII w.[8]
palatium połączone z kaplicąOstrów LednickiX w.[8]
kościół z prezbiterium, baseny chrzcielneOstrów LednickiX w.
Kościół św. Jana Jerozolimskiego za muramiPoznańXI–XIII w.[8]
bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu
(fragmenty w podziemiu)
PoznańX-XI w.[8]
relikty palatium przy Kościele Najświętszej Marii PannyPoznańX w.
kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w RąbiniuRąbińXIII w.[8]
Kościół Świętych Apostołów Piotra i PawłaStare MiastoXIII w.[8]
Kościół klasztorny kanoników regularnych w TrzemesznieTrzemeszno1 poł. XII w.[8][15]
kościół Narodzenia NMPTulceXIII w.[8]

Województwo zachodniopomorskie

ZdjęcieNazwaMiejscowośćWybudowanyŹródło
Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w BaniachBanie2 poł. XIII wieku[16]
Kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w GardnieGardno1 poł. XIII[17]
Konkatedra św. Jana Chrzciciela w Kamieniu PomorskimKamień PomorskiXII-XV w.[16]
Opactwo Cystersów w KołbaczuKołbaczXII/XIII w.[16]
Kościół filialny Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w MętnieMętno2 poł. XIII w.[16]
Kościół Świętego Ducha w MoryniuMoryńXIII w.[16]
Kościół Matki Boskiej Królowej Różańca Świętego w PiaseczniePiasecznoXIII w.[16]
Kaplica templariuszy
później gorzelnia, obecnie magazyn
RurkaXIII w.[16]
Zamek joannitów z XIII wiekuSwobnica4 ćw. XIV[16]
Kościół św. KazimierzaSwobnicaXIII w.[16]

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa dolnośląskiego, stan na 31.03.2019. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2019-06-04]. (pol.).
  2. Architektura i urbanistyka Lublina – style i epoki. Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”. [dostęp 2020-10-23]. (pol.).
  3. 1 2 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubuskie.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2016-11-10]. (pol.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa łódzkiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-11-10]. (pol.).
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa małopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-11-10]. (pol.).
  6. 1 2 3 4 5 6 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
  7. 1 2 3 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2016-11-10]. (pol.).
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-30)]. (pol.).
  9. Badania archeologiczne w obrębie romańskiego kościoła pw. św. Mikołaja i NMP w Gieczu w latach 1999–2000. Rezerwat Archeologiczny w Gieczu, 2015-07-20. [dostęp 2015-11-10]. (pol.).
  10. Bogdan Kostrzewski: Badania archeologiczne nad budownictwem kamiennym w Gieczu. Rezerwat Archeologiczny w Gieczu, 2015-07-20. [dostęp 2015-11-10]. (pol.).
  11. Historia parafii i kościoła. Parafia św. Andrzeja Apostoła w Kościelcu. [dostęp 2015-11-10]. (pol.).
  12. Kościół pw. św. Idziego w Krobi. Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu. [dostęp 2015-11-11]. (pol.).
  13. Historia Lichenia. Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej. [dostęp 2015-11-11]. (pol.).
  14. Marek Derwich. Studia nad początkami monastycyzmu na ziemiach polskich. Pierwsze opactwa i ich funkcje. „Kwartalnik Historyczny”. CVII, s. 93, 2000. ISSN 0023-5903.
  15. Hubert Dorszewski. Stan badań nad klasztorem kanoników regularnych w Trzemesznie. „Universitas Gedanensis”. R. 23, t. 41, s. 47, 2018-04-09.
  16. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-11-10]. (pol.).
  17. Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Gardno. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-03)]. (pol.).

Bibliografia

  • Zygmunt Świechowski: Katalog architektury romańskiej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009. ISBN 978-83-7181-200-2.

Linki zewnętrzne