Szrubiszki
Dwór w Szrubiszkach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Okręg | |
| Rejon | |
| Gmina | |
| Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie rejonu wileńskiego ![]() | |
Położenie na mapie Litwy ![]() | |
Położenie na mapie Polski w 1939 r. ![]() | |
Szrubiszki[1] (lit. Šriubiškės) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Podbrzezie.
Historia
Pod zaborami folwark, wieś i osada karczemna; w II Rzeczypospolitej majątek ziemski. W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie wileńskim. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.
Od 11 kwietnia 1922[2] leżały w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie wileńsko-trockim[a], w gminie Podbrzezie[3]. W 1931 miejscowość liczyła 70 mieszkańców, zamieszkałych w 7 budynkach[3].
W dwudziestoleciu międzywojennym mieściło się tutaj dowództwo kompanii granicznej KOP „Szrubiszki”, chroniącej pobliską granicę z Litwą, a majątek posiadał status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza.
Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 na niepodległej Litwie.
Majątek Szrubiszki
Folwark powstał prawdopodobnie na przełomie XVIII i XIX w. Początkowo był własnością Pisanków, później Wyszkowskich. Następnie został zakupiony przez Stefana Szyrwida, wileńskiego aptekarza, który po zakupie sprzedał aptekę i został ziemianinem. W II poł. XIX w. Szyrwidowie wybudowali istniejący do dziś, klasycystyczny, drewniany dwór w Szrubiszkach[4].
W okresie sowieckim na bazie majątku utworzono kołchoz. Współcześnie dwór zamieszkuje kilka rodzin. Prócz dworu zachował się fragment parku dworskiego, oficyna, oraz zabudowania gospodarcze[4].
Uwagi
- ↑ Przynależność wojewódzka i powiatowa zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce w Ziemi Wileńskiej (1922 - 1926), następnie w województwie wileńskim (1926 - 1945). W ZCZW, na Litwie Środkowej i w początkach przynależności do Polski miejscowość należała do powiatu wileńskiego, następnie do powiatu wileńsko-trockiego.
Przypisy
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
- 1 2 Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
- 1 2 Zespół dworsko-parkowy, Szrubiszki. Radzima. [dostęp 2025-04-09]. (pol.).
Bibliografia
- Szrubiszki, pow. wileński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 47.
- Mapa WIG Mejszogoła. [dostęp 2025-04-09]. (pol.).
- geoportal.lt. [dostęp 2025-04-09]. (lit. • ang.).


_location_map.png)