Tłustomosty

Tłustomosty
wieś
Ilustracja
Kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

głubczycki

Gmina

Baborów

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-480[1]

Tablice rejestracyjne

OGL

SIMC

0491140

Położenie na mapie gminy Baborów
Mapa konturowa gminy Baborów, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego
Mapa konturowa powiatu głubczyckiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Ziemia50°06′45″N 18°03′26″E/50,112500 18,057222[2]

Tłustomosty (niem. Stolzmütz, cz. Tlustomosty[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów, na prawym, południowym brzegu Psiny.

Nazwa

Miejscowość została zanotowana w roku 1270 w zlatynizowanej formie jako Tluztemoz, 1457 Tlustomost, 1519 Tlustomosk. Nazwa miejscowości wywodzi się z języka polskiego i składa się z dwóch członów tłusty oraz most i oznacza dosłownie "tłuste, śliskie mosty"[4][5]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Tlusto most podając jej znaczenie "Schlupfrige, gefahrlische Brucke" czyli w języku polskim "śliski, niebezpieczny most"[4]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Stolzmütz[4] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie prowincji śląskiej wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod nazwami niemiecką Stolmutz oraz zniekształconą, polską Tłutomost[6].

Integralne części wsi Tłustomosty[7][8]
SIMCNazwaRodzaj
0491096Langowokolonia (do 2023 r.)
0491156Rogówprzysiółek

Historia

Historycznie miejscowość leży na tzw. polskich Morawach, czyli na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Pierwotnie należała do Margrabstwa Moraw, nawet po wydzieleniu z niego w 1269 księstwa opawskiego, które to co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska, jednak po raz pierwszy wzmiankowana w 1270 miejscowość pozostała częścią Moraw jako część kietrzańskiej enklawy na Śląsku[9].

Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Pomimo przynależności do morawskojęzycznej (archi)diecezji ołomunieckiej mieszkańcy posługiwali się polsko-śląskim dialektem sułkowskim, w przeciwieństwie do pobliskiego laskojęzycznego Baborowa, np. w 1910 stanowili oni 80% mieszkańców[3]. Pomimo tego identyfikowali się oni jako Morawcy. W granicach Polski od końca II wojny światowej. Po drugiej wojnie światowej Morawców uznano za ludność polską i pozwolono im pozostać. Po 1956 nastąpiła fala emigracji do Niemiec[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Turystyka

Znajduje się tu figura św. Jana Nepomucena.

Znajduje się tu kościół i cmentarz, wybudowany w 1925 przez urodzonego w Tłustomostach biskupa sufragana Josefa Martina Nathana.

Transport

Przez Tłustomosty przebiega linia kolejowa nr 177 z Raciborza przez Głubczyce do granicy państwowej. Ruch pasażerski na linii zlikwidowano w roku 2000[10]. Budynek stacji kolejowej jest opuszczony i zdewastowany[11][12].

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1291 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 139606
  3. 1 2 3 Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016.
  4. 1 2 3 Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).
  5. ↑ Stanisław Drzażdżyński, "Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki", "Wisła" tom XI 1897, str. 130.
  6. ↑ Knie 1830 ↓, s. 757.
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  9. ↑ Mapa kietrzańskiej enklawy morawskiej
  10. ↑ Historia, [w:] Tłustomosty, Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2025-01-16].
  11. ↑ Stacja Tłustomosty (16,845 km), [w:] 15.10 do Głubczyc [REPORTAŻ] • Racibórz, Baborów, Głubczyce, Pietrowice Wielkie, www.nowiny.pl [dostęp 2025-01-16].
  12. ↑ Tłustomosty [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2025-01-16].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.