Tajpej

Tajpej
台北
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Tajwan

Burmistrz

Chiang Wan-an

Powierzchnia

271.8[1] km²

Populacja (2025)
• liczba ludności
• gęstość


2 468 089[1]
9080.5 os./km²

Nr kierunkowy

02

Kod pocztowy

100

Plan Tajpej
Położenie na mapie Republiki Chińskiej
Mapa konturowa Republiki Chińskiej, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Tajpej”
Ziemia25°02′N 121°38′E/25,033333 121,633333
Strona internetowa

Tajpej (chiń. 台北 lub 臺北; pinyin Táiběi; pe̍h-ōe-jī Tâi-pak) – stolica Republiki Chińskiej (Tajwanu)[2], położona w północnej części wyspy i tworząca razem z Nowym Tajpej oraz Taoyuan aglomerację liczącą około 9 milionów mieszkańców[3]. Znajdujące się na północnym krańcu wyspy, Tajpej jest enklawą miasta Nowe Tajpej. Większość miasta znajduje się w kotlinie i jest ograniczona przez dwie stosunkowo wąskie doliny rzek Keelung i Xindian, które łączą się, tworząc rzekę Danshui (Tamsui) wzdłuż zachodniej granicy miasta. Za czasów dynastii Qing, miasto było stolicą prefektury i przez krótki czas prowincji Tajwan; pod rządami kolonialnymi Japonii nosiło nazwę Taihoku. Tajpej stało się stolicą prowincji Tajwan w ramach Republiki Chińskiej w 1945 roku i stało się jej stolicą w 1949 roku, kiedy nacjonalistyczny Kuomintang stracił kontynentalne Chiny na rzecz komunistów, na skutek chińskiej wojny domowej.

Klimat

Miasto leży w strefie klimatów zwrotnikowych, z odmianą wilgotną i silnie zaznaczoną cyrkulacją monsunową. Średnia roczna temperatura wynosi 23 °C. Suma rocznych opadów wynosi aż 2163 mm. Tajpej czasem nawiedzają silne tajfuny.

Historia

Miasto zostało założone w 1708 przez imigrantów z południowo-wschodnich prowincji chińskich. Rozwijało się powoli jako lokalny ośrodek handlowy z targiem oraz portem na rzece Danshui. Szybszy rozwój nastąpił w XIX w., kiedy w mieście pojawiły się brukowane ulice i mury obronne. W 1895 roku miasto, w wyniku I wojny chińsko-japońskiej, dostało się w ręce Japończyków. W trakcie japońskiej okupacji Tajpej (noszące wówczas japońską nazwę Taihoku) zostało rozbudowane i zmodernizowane. W 1932 roku liczyło już 600 tys. mieszkańców. W 1945 po II wojnie światowej, po klęsce Japończyków, Tajpej powróciło pod rządy chińskie. Po przejęciu przez komunistów władzy w Chinach (1949) Tajpej stało się stolicą emigracyjnego rządu Czang Kaj-szeka. Z tego powodu przeżywało duży napływ imigrantów. W późniejszym okresie liczba mieszkańców zaczęła się stabilizować, a miasto dynamicznie rozwijać. W 1967 roku otrzymało status miasta wydzielonego[4].

Gospodarka

Tajpej razem z Nowym Tajpej jest największym ośrodkiem gospodarczym Tajwanu. Działa w nim wiele tysięcy przedsiębiorstw i zakładów przemysłowych. Miasto jest międzynarodowym ośrodkiem handlowym i miejscem organizacji światowych targów informatycznych. Co roku prezentuje się na nich najnowsze technologie gromadzenia i przetwarzania danych. W Tajpej dominuje przemysł elektroniczny. Inne gałęzie to: przemysł metalowy, maszynowy, samochodowy, rafineryjny, meblowy, odzieżowy i spożywczy. Około 80% ludności pracuje w usługach, reszta w przemyśle. Tajpej jest największym na wyspie ośrodkiem finansowym. W mieście działają giełda, banki, stacje telewizyjne i radiowe. Światowy producent nośników muzyki mechanicznej i filmów. Ponadto ośrodek kultury i szkolnictwa wyższego[5].

Transport

Transport w mieście jest dobrze rozwinięty, chociaż centrum jest bardzo mocno zakorkowane. Bardzo dobrze rozwinięta jest sieć metra (6 linii, 131 stacji) obsługująca oprócz samego Tajpej także okoliczne miasta i miasteczka, wchodzące obecnie w skład miasta Nowe Tajpej (Xinbei). Jednak ze względu na górzyste ukształtowanie terenu, głównym ośrodkiem transportu miejskiego pozostają autobusy (istnieje około 250 linii autobusowych). Tajpej jest ważnym węzłem linii autobusowych obsługujących całą wyspę Tajwan. Tajpej jest także węzłem kolejowym, zarówno sieci kolei tradycyjnej, jak i niezależnej od niej sieci kolei ekspresowej. Dobrze rozwinięty jest transport lotniczy ze względu na pewne odizolowanie miasta od świata (położenie na górzystej wyspie, brak bezpośredniego dostępu do morza). Istnieje lotnisko Taoyuan (do 2006 roku im. Czang Kaj-szeka) obsługujące międzynarodowy ruch pasażerski oraz lotnisko Songshan obok centrum miasta, obsługujące loty krajowe.

Podział administracyjny

Miasto Tajpej dzieli się na 12 dzielnic:

Nazwa Chiński Populacja (2010)[6] Powierzchnia (km²)[6]
Beitou北投區249 20656,8216
Da’an大安區311 56511,3614
Datong大同區124 6005,6815
Nangang南港區114 02321,8424
Neihu內湖區270 24531,5787
Shilin士林區284 53962,3682
Songshan松山區208 4349,2878
Wanhua萬華區189 0998,8522
Wenshan文山區262 30731,509
Xinyi信義區225 09211,2077
Zhongshan中山區220 12613,6821
Zhongzheng中正區159 5367,6071

Atrakcje turystyczne

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. 1 2 Dept. of Household Registration, M.O.I. 內政部戶政司: 內政部戶政司全球資訊網 - 人口統計資料. [dostęp 2025-04-25]. (chiń.).
  2. ↑ Interior minister reaffirms Taipei is ROC’s capital – Taipei Times [online], www.taipeitimes.com [dostęp 2019-08-30].
  3. ↑ Demographia: World urban areas.
  4. ↑ China yearbook. Taibei: China Pub. Co., 1980, s. 324.
  5. ↑ Tajpej, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2011-01-27].
  6. 1 2 鄉鎮市區戶口數 – 中華民國99年12月底. 內政部社會司. [dostęp 2011-08-02]. (chiń.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.