Telluryt

Telluryt
Ilustracja
przezroczysty, złocisty telluryt z Meksyku
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

TeO
2
[1]

Twardość w skali Mohsa

2–2,5[1]

Przełam

schodkowy[1]

Łupliwość

dokładna[1], doskonała wg {010}[2]

Pokrój kryształu

słupkowy, pręcikowy, igiełkowy, włóknisty[1][3]

Układ krystalograficzny

rombowy[1][2]

Klasa krystalograficzna

dwupiramidalna[2]

Właściwości mechaniczne

giętki[1][2]

Gęstość

5,88–5,92 g/cm3[2]

Właściwości optyczne
Barwa

biała, kremowa, pomarańczowa, żółta[1][2]

Rysa

biała[1][2]

Połysk

szklisty, diamentowy[1], półdiamentowy[2]

Współczynnik załamania

2,000–2,350 (dwuosiowy)[3]

Inne

dyspersja (optyka): względnie słaba[2] dwójłomność: 0,350[3]

Dodatkowe dane
Klasyfikacja Strunza

4.DE.20[2]

Telluryt – bardzo rzadki minerał telluru, będący chemicznie tlenkiem telluru[3].

Nazwa pochodzi od obecności telluru w składzie chemicznym[2].

Właściwości

Krystalizuje w układzie rombowym[1][2]. Wykształca kryształy słupkowe z podłużnym prążkowaniem, o pokroju pręcikowym, igiełkowym i włóknistym. Występuje w skupieniach wiązkowych, kulistych, promienistych, ziemistych i zbitych[1]. Tworzy także pyliste naloty[4][2]. Jest minerałem giętkim i przezroczystym[2]. Jest dimorficzny z paratellurytem. Bardzo słabo rozpuczalny w wodzie[2], kwasie azotowym i solnym[3].

Występowanie

Produkt wtórny powstający w strefie utleniania kruszców bogatych w tellur i tellurki w niektórych złożach hydrotermalnych.[4][1]. Jest także minerałem występujący w strefie utleniania epitermicznych złóż złota, gdzie pochodzi z utleniania minerałów telluru[3]. Towarzyszą mu przede wszystkim inne tellurki (hessyt, sylwanit, altait) i siarczki (sfaleryt, galena, piryt)[3]. Towarzyszą mu również kwarc, tellur rodzimy, kalcyt, nagyagit, tetradymit i złoto rodzime[1][2].

Miejsce występowania

Jest minerałem bardzo rzadkim[3]. Najlepsze okazy pochodzą z żył złota i srebra w Meksyku. Rumuńskie kopalnie złota w Transylwanii i amerykańskie w Kolorado również dostarczyły wysokiej jakości okazów. Znany jest też z japońskich złóż w okręgach Teine i Shimoda[3]. Spotykany także w Kazachstanie, Chinach, we Francji i Rosji[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Rupert Hochleitner, Minerały, kamienie szlachetne, skały, Multico Oficyna Wydawnicza, 15 kwietnia 2022, s. 174, ISBN 978-83-7073-816-7.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Tellurite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-05-08] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tellurite [online], Le-Comptoir-Geologique [dostęp 2025-05-08].
  4. 1 2 Tellurite [online], Handbook of Mineralogy [dostęp 2025-05-08].