Telluryt
![]() przezroczysty, złocisty telluryt z Meksyku | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
TeO |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
2–2,5[1] |
| Przełam |
schodkowy[1] |
| Łupliwość | |
| Pokrój kryształu | |
| Układ krystalograficzny | |
| Klasa krystalograficzna |
dwupiramidalna[2] |
| Właściwości mechaniczne | |
| Gęstość |
5,88–5,92 g/cm3[2] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | |
| Rysa | |
| Połysk | |
| Współczynnik załamania |
2,000–2,350 (dwuosiowy)[3] |
| Inne |
dyspersja (optyka): względnie słaba[2] dwójłomność: 0,350[3] |
| Dodatkowe dane | |
| Klasyfikacja Strunza |
4.DE.20[2] |
Telluryt – bardzo rzadki minerał telluru, będący chemicznie tlenkiem telluru[3].
Nazwa pochodzi od obecności telluru w składzie chemicznym[2].
Właściwości
Krystalizuje w układzie rombowym[1][2]. Wykształca kryształy słupkowe z podłużnym prążkowaniem, o pokroju pręcikowym, igiełkowym i włóknistym. Występuje w skupieniach wiązkowych, kulistych, promienistych, ziemistych i zbitych[1]. Tworzy także pyliste naloty[4][2]. Jest minerałem giętkim i przezroczystym[2]. Jest dimorficzny z paratellurytem. Bardzo słabo rozpuczalny w wodzie[2], kwasie azotowym i solnym[3].
Występowanie
Produkt wtórny powstający w strefie utleniania kruszców bogatych w tellur i tellurki w niektórych złożach hydrotermalnych.[4][1]. Jest także minerałem występujący w strefie utleniania epitermicznych złóż złota, gdzie pochodzi z utleniania minerałów telluru[3]. Towarzyszą mu przede wszystkim inne tellurki (hessyt, sylwanit, altait) i siarczki (sfaleryt, galena, piryt)[3]. Towarzyszą mu również kwarc, tellur rodzimy, kalcyt, nagyagit, tetradymit i złoto rodzime[1][2].
Miejsce występowania
Jest minerałem bardzo rzadkim[3]. Najlepsze okazy pochodzą z żył złota i srebra w Meksyku. Rumuńskie kopalnie złota w Transylwanii i amerykańskie w Kolorado również dostarczyły wysokiej jakości okazów. Znany jest też z japońskich złóż w okręgach Teine i Shimoda[3]. Spotykany także w Kazachstanie, Chinach, we Francji i Rosji[2].

Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Rupert Hochleitner, Minerały, kamienie szlachetne, skały, Multico Oficyna Wydawnicza, 15 kwietnia 2022, s. 174, ISBN 978-83-7073-816-7.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Tellurite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-05-08] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tellurite [online], Le-Comptoir-Geologique [dostęp 2025-05-08].
- 1 2 Tellurite [online], Handbook of Mineralogy [dostęp 2025-05-08].
