Teresa Mroczko

Teresa Mroczko
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

2 marca 1932
Warszawa

Data i miejsce śmierci

11 września 1990
Warszawa

Doktor habilitowana nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki średniowiecznej
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1965

Habilitacja

1977

Nauczycielka akademicka
Uczelnia

Instytut Historii Sztuki UW

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Grób Teresy Mroczko na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Teresa Józefa Mroczko (ur. 2 marca 1932 w Warszawie, zm. 11 września 1990 tamże[1]) – polska historyczka sztuki, nauczycielka akademicka, badaczka sztuki średniowiecznej.

Życiorys

Młodość i praca zawodowa

W 1944 ukończyła szkołę powszechną w ramach tajnego nauczania. Była członkiem Szarych Szeregów. W 1948 ukończyła Gimnazjum im. Klementyny Hoffmanowej w Warszawie, następnie rozpoczęła naukę w Liceum Sztuk Artystycznych w Warszawie, a w 1950 studia z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła w 1955[1]. Studia ukończyła z wynikiem bardzo dobrym. Praca magisterska, napisana pod kierunkiem prof. Juliusza Starzyńskiego i Tadeusza Dobrzenieckiego, zatytułowana była „Portret donacyjny w malarstwie Małopolski i Śląska w XV w.”[2]. W latach 1948-1956 należała do ZMP[3]. W latach 1950-1953 pracowała w Muzeum Narodowym w Warszawie[4].

W 1955 rozpoczęła pracę na macierzystej uczelni, w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1958-1959 odbyła wizyty naukowe we Francji na Uniwersytecie Poitiers w Poitiers[5]. Zajmowała się też tłumaczeniem, z języka francuskiego, książek z zakresu historii sztuki.

W latach 1955-1970 należała do aktywnych działaczy ZNP na Wydziale Historii UW[6]. W 1965 obroniła pracę doktorską Studia nad Apokalipsą wrocławską napisaną pod kierunkiem Michała Walickiego. Od 1968 należała do Stowarzyszenia Historyków Sztuki[7]. W 1970 odbyła półroczne stypendium naukowe na Uniwersytecie „La Sapienza” w Rzymie[8]. Od 1972 należała do ZAiKSu[9]. W 1975 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[10]. W kolejnych latach zajmowała się sztuką romańską w Polsce, a także jej związkami ze sztuką włoską, w szczególności architekturą i rzeźbą Kościoła Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Czerwińsku nad Wisłą[11]. Była także autorką zeszytu Dawny powiat chełmiński (1976) oraz współautorką zeszytu Płońsk i okolice (1979) w serii Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. W 1977 otrzymała stopień doktor habilitowanej na podstawie pracy Architektura gotycka na ziemi chełmińskiej[1]. W 1980 przez kilka tygodni przebywała w zachodnich Niemczech w ramach stypendium DAAD[12]. W latach 1980-1987 należała do Komitetu Redakcyjnego Biuletynu Historii Sztuki[13].

Od 1 października 1980 była zatrudniona w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, gdzie zorganizowała i do 1986 kierowała Pracownią Sztuki Średniowiecznej. Podjęła wówczas badania nad architekturą gotycką na Pomorzu. Współpracowała z Pracownią Pomorską IS PAN z siedzibą w Bydgoszczy[14]. Równocześnie w latach 1981–1987 prowadziła w Instytucie Historii Sztuki UW seminarium magisterskie i wykłady monograficzne[1]. Była współredaktorką tomów Architektura gotycka w Polsce, wydanych już po jej śmierci w 1995 w serii Dzieje sztuki polskiej[15].

W 1988 Rada Naukowa IS PAN wystąpiła z wnioskiem o nadanie jej tytułu profesor nadzwyczajnej, czego jednak nie doczekała[1]. Była jednym z wybitnych uczonych swojego pokolenia w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk[16]. Jej dorobek naukowy jest dostępny m.in. w zasobach biblioteki Uniwersytetu w Heidelbergu[17][18].

Życie prywatne

Była córką Józefa Mroczki i Marii z d. Kuleszyńskiej[19][20]. Jej ojciec - wywodzący się z kresowej szlachty zagrodowej[21][22] - był oficerem WIG-utopografem wojskowym – matka polonistką[1][23]. Jej starszą siostrą była Krystyna Kubicka[24], żona Leszka Kubickiego[25].

Miejsce pochówku

Pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A10-6-17)[26].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk 1949–1999. Edward Krasiński (red. nauk.). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2000, s. 297–299. ISBN 83-85938-18-4. (biogram autorstwa Tadeusza Jurkowlańca).
  2. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). (pol.).
  3. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). mediewisci.lhdb.kul.pl. [dostęp 2025-01-19]. (pol.).
  4. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-01-19]. (pol.).
  5. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). (pol.).
  6. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-01-19]. (pol.).
  7. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-01-20]. (pol.).
  8. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-01-19]. (pol.).
  9. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1933-1990). [dostęp 2025-01-20]. (pol.).
  10. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-01-25]. (pol.).
  11. Teresa Mroczko: Czerwińsk romański. ksiegarniaorientalna.pl. [dostęp 2024-03-19].
  12. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-01-25]. (pol.).
  13. Tadeusz Jurkowlaniec: Teresa Mroczko (1932-1990). [dostęp 2025-02-21]. (pol.).
  14. Stanisław Mossakowski: Instytut Sztuki w dwudziestoleciu 1979-1999. Blaski i cienie - dorobek i zadania]. archiv.ub.uni-heidelberg.de. (pol.).
  15. Architektura gotycka w Polsce, t. 1. Teresa Mroczko, Marian Arszyński (red.). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1995, s. 1–172, seria: Dzieje sztuki polskiej, t. 2. ISBN 83-85938-41-9.
  16. Historia IS PAN. ispan.pl. [dostęp 2024-03-10].
  17. Suche – Universität Heidelberg. ub.uni-heidelberg.de. [dostęp 2024-03-09]. (niem.).
  18. Heidelberger historische Bestände-digital. digi.ub.uni-heidelberg.de. [dostęp 2024-03-18]. (niem.).
  19. Wojciech Kuleszyński, Adam Malicki: Kuleszyńscy herbu Ślepowron i ich koligacje w XIX wieku. Włoszczowa: Kontur, 2023, s. 29. ISBN 978-83-65334-75-6.
  20. Fundacja Pamięci im. Rossy Bailly. szukajwarchiwach.gov.pl. [dostęp 2023-09-08].
  21. Szlachta Zagrodowa Ziemi Czerwieńskiej. ornatowski.com. [dostęp 2025-04-25].
  22. Marek Demkowicz-Dobrzański: Szlachta Zagrodowa Ziemi Czerwieńskiej, jej pochodzenie i przeszłość. polona.pl. [dostęp 2025-04-18].
  23. U geografów wojskowych na Filtrowej. ochocianie.pl, 20 czerwca 2020. [dostęp 2023-09-08].
  24. Wiesław Czajka: Warszawskie groby oficerów służby wojskowo-geograficznej II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiadomości Służby Geograficznej, 2023, s. 14. ISBN 978-83-63423-90-2.
  25. Krystyna Kubicka. nekrologi.wyborcza.pl, 9 marca 2017. [dostęp 2024-03-24].
  26. Cmentarz Wojskowy, kwatera A 10, rząd 6, grób 17. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2023-07-31].

Linki zewnętrzne