Tetsuwan Atom

Tetsuwan Atom
jap. 鉄腕アトム (Tetsuwan Atomu)
Gatunek	przygodowy[1], science fiction[1], superbohaterski[2]
Manga
Autor	Osamu Tezuka
Wydawca	Kōbunsha
Odbiorcy	shōnen
Magazyn	Shōnen
Wydawana	3 kwietnia 1952 – 12 marca 1968
Liczba tomów	23
Adaptacje
Tetsuwan Atom (serial tokusatsu 1959) Tetsuwan Atom (serial anime 1963) Shin Tetsuwan Atom (serial anime 1980) Astro Boy: Tetsuwan Atom (serial anime 2003) Astro Boy (film animowany 2009)

Tetsuwan Atom (jap. 鉄腕アトム Tetsuwan Atomu) – manga, znana również pod tytułem Astro Boy, której autorem jest Osamu Tezuka. Była publikowana na łamach magazynu „Shōnen” wydawnictwa Kōbunsha w latach 1952–1968. Jej 112 rozdziałów zostało zebranych w 23 tomach, wydanych nakładem wydawnictwa Akita Shoten. Historia opowiada o Tetsuwan Atomie, androidzie o wyglądzie młodego chłopca i ludzkich emocjach, stworzonym przez Umataro Tenmę po tragicznej śmierci jego syna Tobio. Ostatecznie Atom zostaje sprzedany do cyrku robotów prowadzonego przez Hamegga, ale zostaje uratowany z niewoli przez profesora Ochanomizu. Astro staje się dla Ochanomizu zastępczym synem – profesor tworzy dla niego robotyczną rodzinę i pomaga mu prowadzić normalne życie, jak przeciętny ludzki chłopiec, towarzysząc mu przy jego przygodach^[3].

W 1963 roku manga została zaadaptowana na telewizyjny serial anime w 1963 roku, za reżyserię którego odpowiadał sam Osamu Tezuka, stając się pierwszą japońską animacją, która zdobyła szeroką popularność i przyczyniła się do ukształtowania stylu znanego później jako anime. W 1980 roku ukazał się w pełni kolorowy remake anime zatytułowany Shin Tetsuwan Atom, a kolejna adaptacja, zatytułowana Astro Boy: Tetsuwan Atom, miała premierę w 2003 roku. Amerykański film animowany komputerowo, oparty na oryginalnej mandze autorstwa Tezuki, został wydany 23 października 2009.

Tetsuwan Atom to seria science fiction osadzona w futurystycznym świecie, w którym roboty współistnieją z ludźmi. Historia skupia się na przygodach tytułowego Atoma – potężnego androida stworzonego przez szefa Ministerstwa Nauki, doktora Tenmę jako zastępstwo dla swojego syna Tobio, który zginął w wypadku samochodowym. Dr Tenma zbudował i adoptował Atoma na pamiątkę po Tobio i traktował go z taką samą miłością, jakby był jego prawdziwym synem. Jednak wkrótce Tenma zdał sobie sprawę, że mały android nie jest w stanie wypełnić pustki po utraconym dziecku, zwłaszcza że Atom nie mógł dorastać ani wyrażać ludzkiej estetyki (w jednej ze scen w mandze Atom woli mechaniczne kształty sześcianów od organicznych kształtów kwiatów). W oryginalnej edycji z lat 60. Tenma odrzucił Atoma i sprzedał go okrutnemu właścicielowi cyrku, Hameggowi. W wersji z lat 80. Hamegg porwał Atoma, gdy Tenma próbował go odnaleźć. W filmie z 2009 roku Tenma odrzucił Atoma, ponieważ nie mógł przestać myśleć o Tobio, ale później Tenma zrozumiał, że Atom godnie zastępuje Tobio; w rezultacie postanowił ponownie go adoptować. Żadne z tych wydarzeń – odrzucenie Atoma (całkowite lub tymczasowe) czy porwanie – nie miały miejsca w wersji z 2003 roku, ponieważ narodziny Atoma zostały tam przypisane profesorowi Ochanomizu.

Po pewnym czasie profesor Ochanomizu, nowy szef Ministerstwa Nauki, zauważa Tetwuwan Atoma występującego w cyrku i przekonuje Hamegga, aby mu go oddał. Następnie przygarnia Atoma jako swojego własnego podopiecznego i traktuje go z troską i ciepłem, stając się jego prawnym opiekunem. Szybko dostrzega, że Atom posiada nadzwyczajne moce i umiejętności, a także zdolność do odczuwania ludzkich emocji.

Atom zostaje następnie pokazany jako obrońca prawa, dobra i sprawiedliwości, wykorzystując swoje siedem mocy: siłę 100 tysięcy koni mechanicznych, zdolność lotu dzięki silnikom odrzutowym, intensywne światła w oczach, regulowany słuch, natychmiastowe tłumaczenie języków, wysuwany z bioder karabin maszynowy oraz wysoki iloraz inteligencji pozwalający mu ocenić, czy dana osoba jest dobra czy zła. Większość jego przeciwników to ludzie nienawidzący robotów, zbuntowane roboty lub najeźdźcy z kosmosu. Prawie każda opowieść zawiera walkę Atoma z innymi robotami.

Seria była publikowana od 3 kwietnia 1952 do 12 marca 1968 w magazynie „Shōnen” wydawnictwa Kōbunsha^[4][5]. Jej 112 rozdziałów zostało zebranych w 23 tankōbonach, wydanych nakładem wydawnictwa Akita Shoten^[6].

W 1962 roku stacja MBS wydała film live action, będący kompilacją odcinków z emitowanego w latach 1959–1960 aktorskiego serialu telewizyjnego, który poprzedzał serial animowany z lat 60. XX wieku i luźno opierał się na mandze. Sekwencja otwierająca (trwająca około jednej minuty) była animowana, natomiast reszta filmu była w formie aktorskiej. Film trwał 75 minut.

23 października 2009 premierę miał film animowany w reżyserii Davida Bowersa. Za produkcję animacji odpowiadało Imagi Animation Studios. W Polsce film ukazał się 5 lutego 2010^[13].

W 2015 zapowiedziano powstanie filmu aktorskiego. Produkcją zajmie się studio Animal Logic we współpracy z Tezuka Productions i Ranger 7 Films^[14]. W 2016 roku potwierdzono, że za scenariusz odpowiadać będą scenarzyści filmu San Andreas, Jeremy Passmore i Andre Fabrizio^[15].

Manga sprzedała się w nakładzie ponad 100 milionów egzemplarzy^[4].

Tetsuwan Atom uważany jest za jedną z najwybitniejszych mang i anime wszech czasów. W rankingu „najlepsza manga wszech czasów” zorganizowanym w 2006 roku przez Japan Media Arts Festival z okazji 10-lecia festiwalu, Tetsuwan Atom zajął 6. miejsce – był to trzeci najwyżej notowany tytuł autorstwa Tezuki, po Hi no tori i Black Jack. Dodatkowo, adaptacja anime z 1963 roku zajęła 2. miejsce na liście „najlepsze anime wszech czasów”^[16].

W ankiecie z 2009 roku przeprowadzonej przez Asahi Shimbun pod hasłem „najlepsza manga okresu Shōwa”,Tetsuwan Atom zajął 5. miejsce, będąc najwyżej notowaną mangą Tezuki na tej liście^[17].

• Manga Tetsuwan Atom w bazie Anime News Network (ang.)