Titanoptera

	Titanoptera
	Sharov, 1968
	Okres istnienia: perm–trias PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Zrekonstruowany Gigatitan vulgaris
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Infragromada	nowoskrzydłe
Nadrząd	Polyneoptera
(bez rangi)	Orthopterida
Rząd	prostoskrzydłe
Podrząd	Titanoptera
Synonimy
	Mesotitanoptera Crampton, 1928; Mesotitanida;
	Mesotitanoptera Crampton, 1928; Mesotitanida;

Titanoptera – wymarły takson owadów nowoskrzydłych, klasyfikowany jako podrząd prostoskrzydłych^[1] lub odrębny rząd w obrębie Polyneoptera^[2]. W zapisie kopalnym przedstawiciele są znani z permu i triasu. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Rosji, Kirgistanu i Australii^[3].

Owady te osiągały do około 400 mm rozpiętości skrzydeł, których dwie pary składane były płasko nad odwłokiem. Przednia para u wielu gatunków miała dużych rozmiarów struktury służące strydulacji^[2]^[3]. Przypuszczalnie dźwięk powstawał przez pocieranie struktur obu skrzydeł o siebie. Głowę miały hipognatyczną^[2], wyposażoną w długie żuwaczki^[4]. Przedplecze rozszerzone było bocznie ponad pleurytami. Odnóża miały pięcioczłonowe stopy, a tylna ich para nie nadawała się do wykonywania skoków^[2]. Przednią ich parę cechowały natomiast tęgie kolce na spodniej stronie goleni i ud, sugerujące jej chwytną funkcję^[2]^[3]. Budowa tych owadów wskazuje na ich drapieżny tryb życia^[4].

Według Orthoptera Species File (2017) systematyka tej grupy przedstawia się następująco^[1]:

nadrodzina: †Tcholmanvissioidea Zalessky, 1934
- †Mesotitanidae Tillyard, 1925
- †Tcholmanvissiidae Zalessky, 1934
nadrodzina: †Tettoedischioidea Gorochov, 1987
- †Tettoedischiidae Gorochov, 1987
nadrodzina: incertae sedis
- †Paratitanidae Sharov, 1968

Przypisy

1 2 suborder †Titanoptera. [w:] Orthoptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2017-08-12].
1 2 3 4 5 David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005, s. 215-216. ISBN 978-1-107-26877-7.
1 2 3 David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 110.
1 2 H.V. Hoell, J.T. Doyen, A.H. Purcell: Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed.. Oxford University Press, 1998, s. 322. ISBN 0-19-510033-6.

[osf-1] 1 2 suborder †Titanoptera. [w:] Orthoptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2017-08-12].

[GrimaldiEngel-2] 1 2 3 4 5 David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005, s. 215-216. ISBN 978-1-107-26877-7.

[Penney-3] 1 2 3 David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 110.

[Hoell-4] 1 2 H.V. Hoell, J.T. Doyen, A.H. Purcell: Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed.. Oxford University Press, 1998, s. 322. ISBN 0-19-510033-6.

[1]

[2]

[3]

[4]