Język tok pisin

Tok pisin
Obszar

Papua-Nowa Gwinea

Liczba mówiących

126 tys. (język ojczysty)[1]
4 mln (jako drugi język)[1]

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna

kreolski na bazie angielskiego

Status oficjalny
język urzędowy Papua-Nowa Gwinea
Ethnologue 1 narodowy↗
Kody języka
ISO 639-2 tpi
ISO 639-3 tpi
IETF tpi
Glottolog tokp1240
Ethnologue tpi
GOST 7.75–97 акп 046
WALS tpi
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku tok pisin
Słownik języka tok pisin
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język tok pisin – język kreolski na bazie angielskiego, rozpowszechniony w Papui-Nowej Gwinei, gdzie jest jednym z języków urzędowych. Dla około 120 tys. mieszkańców kraju jest językiem ojczystym, jako drugi język zna go 4 miliony osób[1]. Jest najszerzej znanym w Papui-Nowej Gwinei językiem – pełni w tym kraju funkcję języka wehikularnego[2].

Nazwa języka pochodzi od dwóch słów: talk, zaczerpniętego z języka angielskiego, oraz pidgin (lub pigeon), wziętego z chińskiego pidżynu, w którym oznacza „interes, biznes”. Niektórzy językoznawcy uważają, że pidgin jest wymową słowa business z chińskim akcentem. Inne nazwy spotykane w literaturze anglojęzycznej to: Pisin, Melanesian, Neomelanesian, New Guinea Pidgin English, Melanesian English.

Tok pisin jest używany w parlamencie, w mediach, wydaje się w nim książki. Jest nauczany w szkołach i stanowi język liturgii.

Słownictwo tok pisin jest pochodzenia głównie angielskiego, a jego gramatyka (m.in. składnia) ma podłoże oceaniczne (austronezyjskie). Wpływy języków austronezyjskich zaznaczyły się również na poziomie semantyki[3]. Występują pożyczki słownikowe z portugalskiego, hiszpańskiego, niemieckiego i rodzimych języków Papui-Nowej Gwinei[4]. Szyk zdania to SVO (podmiot orzeczenie dopełnienie)[1].

Fonetyka

System fonetyczny tok pisin jest wyraźnie uproszczony w stosunku do angielskiego. Istnieje tylko 16 spółgłosek i 5 samogłosek.

Spółgłoski

wargowe zębowe podniebienne miękko-
podniebienne		 krtaniowe
zwarte p b t d k g
szczelinowe v s h
nosowe m n ŋ
półotwarte w l j
drżące r

Samogłoski

przednie centralne tylne
przymknięte i u
średnie e o
otwarte a

Przykładowy tekst (Ojcze nasz)

Papa bilong mipela
yu stap long heven.
Mekim nem bilong yu i kamap bikpela.
Mekim kingdom bilong yu i kam.
Strongim mipela long bihainim laik bilong yu long graun,
olsem ol i bihainim long heven.
Givim mipela kaikai inap long tude.
Pogivim rong bilong mipela,
olsem mipela i pogivim ol arapela i mekim rong long mipela.
Sambai long mipela long taim bilong traim.
Na rausim olgeta samting nogut long mipela.
Amen.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Tok Pisin, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-28] (ang.).
  2. ↑ Papua New Guinea’s incredible linguistic diversity. The Economist, 2017-07-20. [dostęp 2020-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-02)]. (ang.).
  3. ↑ Robert Blust: The Austronesian languages. Wyd. popr. Canberra: Asia-Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, The Australian National University, 2013, s. 162–163, seria: Asia-Pacific Linguistics 008. ISBN 978-1-922185-07-5. OCLC 851066712. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
  4. ↑ Tom McArthur (red.): The Concise Oxford Companion to the English Language. Oxford: Oxford University Press, 1996, s. 955. ISBN 0-19-863136-7. OCLC 60245147. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.