Topazolit
 Zielony granat z Madagaskaru | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
krzemian wapnia i żelaza |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
6,5-7[1] |
| Przełam |
muszlowy, nierówny[2] |
| Łupliwość |
brak[2] |
| Pokrój kryształu |
dwunastościan rombowy, dwudziestoczterościan deltoidowy[2] |
| Układ krystalograficzny |
regularny[1] |
| Właściwości mechaniczne |
kruchy[1] |
| Gęstość |
3,7-4,1 g/cm³[3] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
zielonawożółta w odcieniach, żółta, cytrynowa[1] |
| Rysa |
biała[1] |
| Połysk |
szklisty, żywiczny, diamentowy[3] |
| Współczynnik załamania |
1,88-1,94[2] |
Topazolit – bardzo rzadki minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy granatów (gemmologiczna odmiana andradytu)[1]. Nazwa nawiązuje do podobieństwa tego minerału do żółtego topazu, z którym w przeszłości często go mylono.
Właściwości
Charakterystyczny żółty odcień topazolitu pochodzi od zawartości żelaza, które nadaje mu różne odcienie, od złocistej żółci po żółto-zielony, w zależności od specyficznych warunków jego powstawania[4]. Zazwyczaj tworzy izometryczne kryształy dwunasto- lub dwudziestoczterościanu deltoidowego[1]. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tworzy też naskorupienia. Jest kruchy, przezroczysty do przeświecającego, nie wykazuje rozszczepienia[4], rozpuszcza się w gorącym kwasie siarkowym.
Występowanie
Występuje głównie w skałach metamorficznych, które powstały w wyniku przeobrażeń wcześniejszych ultrazasadowych skał magmowych, szczególnie w serpentynitach i łupkach chlorytowych. Czasami można go spotkać także w skałach węglanowo-krzemianowych, które ukształtowały się w wyniku metamorfizmu kontaktowego, zwłaszcza w skarnach. Znany jest również z osadów klastycznych, takich jak żwiry i piaski[1]. Towarzyszą mu najczęściej: klinochlor, kalcyt i inne odmiany granatów[5].
Miejsce występowania
Najlepsze okazy są znajdowane we Włoszech w Alpach (m.in. Malenco czy Gave). Inne, dobrej jakości okazy barwy oliwkowozielonej znajdowane są w Kalifornii, natomiast Arizona słynie z kryształów barwy brunatnozłocistej. Dość często spotykane również w Namibii (Erongo) i na Madagaskarze. Topazolit występuje także w Niemczech (Schwarzenberg) rzadziej spotykany w Rosji, Sri Lance czy Szwajcarii (Zermatt)[1][4][5].
Zastosowanie
- rzadki i wysoko ceniony kamień przez kolekcjonerów,
- stosowany do wyrobu biżuterii i ozdób.
Zobacz też
Bibliografia
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geologiczne W-wa 1965
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma – Press” 2003
- W. Schumann: Kamienie szlachetne i ozdobne, Alma-Press 2004
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Jerzy Żaba, Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 452, ISBN 978-83-8293-231-7.
- 1 2 3 4 Topazolite.
- 1 2 Topazolite(Garnet).
- 1 2 3 Mahmut MAT, Topazolite : Properties, Formation, Locations, Uses » Geology Science [online], Geology Science, 26 maja 2024 [dostęp 2024-12-23] (ang.).
- 1 2 Topazolite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2024-12-27] (ang.).