Trimerellida

Sylurski (wenlocki?) trimerellid Monomerella noveboracorum Clarke & Ruedemann, 1903 (Shelby, hrabstwo Orleans, stan Nowy Jork) – skorupka brzuszna (1, 2, 5: wnętrze; 3, 4: zewnętrze; 6: ośródka); widoczna interarea oraz platforma w przedniej części skorupki

Trimerellida – wymarły rząd ramienionogów, znany z ordowiku i syluru.

Charakterystyka

Trimerellida należą do podtypu Craniiformea. Ich muszla zbudowana była z węglanu wapnia, najprawdopodobniej z aragonitu, co jest jedynym takim przypadkiem wśród ramienionogów (inne ramienionogi mają muszle kalcytowe lub fosforanowe)[1][2]. Muszle były gruboskorupowe, najczęściej gładkie, a obie skorupki były wypukłe, choć w różnym stopniu[3]. Nierzadko odznaczały się gigantyzmem[4][5] (większymi rozmiarami niż zwykle ramienionogi, to znaczy największe trimerellidy miały do 20 cm długości)[2]. Cechą charakterystyczną rzędu jest rozwój specyficznych struktur (wyniesień w tylnej części muszli, ang. platforms and vaults)[3][2][6]. W ewolucji trimerellidów ma miejsce trend do zwiększania stopnia podniesienia tych struktur nad dno pozostałej części skorupki: pierwsze rodzaje o takiej morfologii pojawiły się w kacie, a stały się dominujące w sylurze[2].

Trimerellidy znajdowane są zwykle w formie masowych monospecyficznych nagromadzeń[2], podobnych do raf[3], z których niektóre odpowiadają pozycji przyżyciowej tych zwierząt[7]. U tych ramienionogów nie ma żadnych śladów obecności nóżki, nawet u młodych osobników, co oznacza, że najprawdopodobniej za życia ich muszle spoczywały wolno na dnie morza, dziobem do dołu[3].

Rząd Trimerellida Gorjansky & Popov, 1985[8] obejmuje jedną nadrodzinę Trimerelloidea Davidson & King, 1872[9] z 24 rodzajami[2].

Galeria

Rozmieszczenie

Trimerellidy znane są od sandbu (późnego ordowiku) do ludlowu[2]. Ich centrum różnorodności znajdowało się na obszarach, odpowiadających dziś Kazachstanowi, południowym Chinom i Australii. Stamtąd w karadoku rozprzestrzeniły się w inne regiony, w tym na szelfy paleokontynentu Baltiki[4].

Trimerellidy były ograniczone do ówczesnej strefy tropikalnej (między 30° paleoszerokości geograficznej północnej i południowej)[2].

Przypisy

  1. ↑ Valdar Jaanusson, Fossil brachiopods with probable aragonitic shell, „Geologiska Föreningen i Stockholm Förhandlingar”, 88 (2), 1966, s. 279–281, DOI: 10.1080/11035896609448352, ISSN 0016-786X [dostęp 2025-01-07].
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 Di Chen, Bing Huang, Yves Candela, Evolutionary trends in trimerellid brachiopods, „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”, 617, 2023, s. 111472, DOI: 10.1016/j.palaeo.2023.111472, ISSN 0031-0182 [dostęp 2025-01-04].
  3. 1 2 3 4 L.E. Popov, L.E. Holmer, Trimerellida, [w:] Roger L. Kaesler (red.), Treatise on Invertebrate Paleontology. Part H: Brachiopoda (Revised), Vol. 2, Boulder, Colorado–Lawrence, Kansas: Geol. Society of America–Univ. of Kansas, 2000, s. 184–192.
  4. 1 2 Lars E Holmer, Leonid E. Popov, Michael G. Bassett, Order Trimerellida (Brachiopoda, Craniformea): Origin, Radiation, and Extinction, „The Paleontological Society Special Publications”, 8, s. 175, DOI: 10.1017/S2475262200001775.
  5. ↑ Linda Hints, Jiayu Rong, Discovery of trimerellide brachiopod Gasconsia from the Ordovician of Estonia, „Estonian Journal of Earth Sciences”, 73 (2), s. 124–133, ISSN 1736-4728 [dostęp 2025-01-04] (ang.).
  6. ↑ John Mason Clarke, Rudolf Ruedemann, Guelph fauna in the State of New York, Albany: University of the State of New York, 1903 [dostęp 2025-01-04].
  7. ↑ Barry D. Webby, Ian G. Percival, Ordovician trimerellacean brachiopod shell beds, „Lethaia”, 16 (3), 1983, s. 215–232, DOI: 10.1111/j.1502-3931.1983.tb00659.x, ISSN 1502-3931 [dostęp 2025-01-04] (ang.).
  8. ↑ Горянский В.Ю., Попов Л.Е., Морфология, систематическое положение и происхождение беззамковых брахиопод с карбонатной раковиной, „Палеонтологический Журнал”, 1985 (3), 1985, s. 3–14.
  9. ↑ Th. Davidson, W. King, Remarks on the genera Trimerella, Dinobolus and Monomerella, „Geological Magazine”, 9, 1872, s. 442–445, DOI: 10.1017/S0016756800465404.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.