Trzebownisko

Trzebownisko

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	rzeszowski
Gmina	Trzebownisko
Wysokość	ok. 200 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	3713[1]
Strefa numeracyjna	17
Kod pocztowy	36-001[2]
Tablice rejestracyjne	RZE
SIMC	0664651[3]
Położenie na mapie gminy Trzebownisko Trzebownisko
Położenie na mapie Polski Trzebownisko
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Trzebownisko
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego Trzebownisko
50°04′42″N 22°01′57″E/50,078333 22,032500[4]
Strona internetowa

Trzebownisko – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Trzebownisko^[5][3]. Jest siedzibą gminy Trzebownisko. Wieś ma 3713 mieszkańców.

Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała wraz z folwarkiem do klucza Łąka Lubomirskich^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Wojciecha i Niepokalanego Poczęcia NMP, należącej do dekanatu Rzeszów Północ, diecezji rzeszowskiej^[7].

Wieś położona nad Wisłokiem, na równinie Pradoliny Podkarpackiej, 5 km na północ od Rzeszowa.

Działa tutaj Ochotnicza Straż Pożarna, Ludowy Klub Sportowy i Koło Gospodyń Wiejskich.

Wieś powstała w XIV wieku.

Trzebownisko powstało prawdopodobnie w połowie XIV wieku. Wieś została osadzona na karczunku leśnym. W źródłach pojawia się w 1415 roku. Początkowo należała do Rzeszowskich. Pod koniec XV wieku przeszła w ręce Pileckich z Łańcuta, a później kolejno do Lubomirskich, Sanguszków, Morskich i Jędrzejowiczów. W roku 1892 wieś posiadała 218 domów i 978 mieszkańców. W 1933 wieś została siedzibą gminy, która prócz dzisiejszych wsi składała się jeszcze z Miłocina i Staromieście (obecnie dzielnica miasta Rzeszowa). Podczas okupacji była silnym ośrodkiem oporu różnych ugrupowań (m.in. była siedzibą komitetu PPR okręgu rzeszowskiego^[8]). Z tego powodu w latach 1943 – 1944 przeżywała represje okupantów, za co w roku 1974 została odznaczona Krzyżem Grunwaldu. Obecnie wieś zajmuje 760 ha, a zamieszkuje ją 3082 osoby. Wieś jest duża i rozwinięta, nie posiada kształtu żadnej typowej wsi. Na terenie wsi znajduje się gospodarstwo szklarniowe i zakład mleczarski "Mlekovita" (dawniej Rzeszowskiej Spółdzielni Mleczarskiej „Resmlecz”). Ponadto działa tu wiele mniejszych podmiotów gospodarczych. W środku wsi znajduje się szkoła podstawowa, obok niej powstał nowoczesny budynek gimnazjum. Obok szkoły stoi pomnik ku czci zabitym mieszkańcom wsi i żołnierzom radzieckim, a dalej kościół parafialny pw. Św. Wojciecha. We wsi działają takie organizacje jak: Ochotnicza Straż Pożarna, Ludowy Klub Sportowy, Koło Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenie Przyjaciół Trzebowniska i inne. W sieci działa również pierwszy na Podkarpaciu Wiejski Serwis Internetowy.

W 1973 r. wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy.

Składa się z następujących części: Zadworze - od znajdującego się tutaj dawniej dworu. Obecnie znajduje się tutaj kościół, budynek Urzędu Gminy i wiele nowych budynków mieszkalnych, a także dawne zabudowania podworskie Spiny - które zostały odłączone od Łąki i przyłączone do Trzebowniska w latach 80. XX wieku. Nazwa pochodzi od położenia między Trzebowniskiem a Terliczką. Przysiółek ten „spina” obie wsie. Zawodzie - leżące za mostem na Wisłoku, które powstało w II połowie XIX w. Szybki rozwój tej dzielnicy nastąpił w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku Koniec - przy drodze do Zaczernia

Urodził się tu Józef Kogutek – działacz komunistyczny, oficer GL i AL.

• Trzebowisko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 562 .