Tylka

Tylka
wieś
Ilustracja
Szkoła
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Krościenko nad Dunajcem

Liczba ludności (1998)

434[1]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-450[2]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0437033

Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem
Mapa konturowa gminy Krościenko nad Dunajcem, na dole znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Ziemia49°26′01″N 20°23′18″E/49,433611 20,388333[3]

Tylkawieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Krościenko nad Dunajcem[4][5].

Integralne części wsi Tylka[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0437056Biały Potokczęść wsi
0437079Gabrysieczęść wsi
0437085Górzanyczęść wsi
0437091Malikiczęść wsi
0437100Niżni Potokczęść wsi
0437122Rokitkiczęść wsi
0437145Wyszni Potokczęść wsi

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia

Nazwa wsi może pochodzić od góralskiego nazwiska Tylka lub niemieckiego Tilke – co oznacza boczna dolinka. W początkach wieku XVII w dolinie Białego Potoku istniała huta szkła /obecnie to polana Hucisko/ która w 1613 roku została opuszczona. Wioska powstała systemem zarębków leśnych. Wchodziła w skład starostwa czorsztyńskiego, w 1616 małe 1 – łanowe sołtystwo było w rękach starosty. W roku 1812 została sprzedana wraz z Krościenkiem i Grywałdem przez c.k. skarb rodzinie Grossów, a w 1894 została odłączona od tej posiadłości. W miejscowości znajdował się wówczas wapiennik, browar „Pod Tylką” i folwark, posiadający piękne lasy. W 1919 roku majątek był już rozparcelowany, a las częściowo wycięty. Jesienią 1944 partyzanci stoczyli tu krwawą bitwę z Niemcami. Wieś zamieszkują górale pienińscy regionu szczawnickiego[6].

Do 1934 roku Tylka była samodzielną gminą jednostkową. Od 1934 gromadą w nowo utworzonej gminie Krościenko. W związku ze zniesieniem gmin w 1954 roku Tylka i Krościenko utworzyły gromadę Krościenko[7]. Gromadę Krościenko zniesiono 1 stycznia 1958 w związku z przekształceniem jej w osiedle[8], przez co Tylka utraciła samodzielność i stała się częścią Krościenka.

Osiedle Krościenko zniesiono wraz z kolejną reformą gminną, czyli 1 stycznia 1973 roku, łącząc je z miastem Szczawnica w organizm miejski o nazwie Szczawnica-Krościenko, przez co Tylka stała się częścią miasta Szczawnica-Krościenko[9].

1 stycznia 1982 (de facto 1 października 1982) zniesiono miasto Szczawnica-Krościenko oraz utworzono ponownie gminę Krościenko, w której skład weszły Krościenko i Tylka (a także Grywałd i Krośnica z gminy Czorsztyn)[10].

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Polska w liczbach, 13 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-13].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A, styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142059
  4. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. 1 2 GUS. Rejestr TERYT.
  6. Tylka – Krościenko nad Dunajcem [online] [dostęp 2023-08-13] (pol.).
  7. Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50).
  8. Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 317.
  9. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
  10. Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139.