Uczep zwisły

Uczep zwisły

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	uczep
Gatunek	uczep zwisły
Nazwa systematyczna
Bidens cernua L. Sp. Pl.: 832 (1753)[3]
Synonimy Bidens ciliolata Greene Bidens cusickii Greene Bidens dentata Wiegand Bidens elliptica (Wiegand) Gleason Bidens filamentosa Rydb. Bidens glaucescens Greene Bidens gracilenta Greene Bidens kelloggii Greene Bidens leptomeria Greene Bidens leptopoda Greene Bidens lonchophylla Greene Bidens macounii Greene Bidens minima Huds. Bidens prionophylla Greene Bidens quadriaristata var. dentata Nutt. Bidens tripartita f. anomala (Farw.) B.Boivin Buphthalmum nutans Vitman Coreopsis bidens L. Coreopsis quadricornis Krock. Coreopsis ridens Gunnerus[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Uczep zwisły (Bidens cernua L.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony w strefie umiarkowanej na półkuli północnej w Europie, Azji i Ameryce Północnej^[3]. W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w górach do regla dolnego^[5][6].

Łodyga

Łodyga wzniesiona lub pokładająca się u nasady i wyżej wzniesiona. Osiąga wysokość do 90 cm. Jest zwykle nierozgałęziona lub słabo rozgałęziona w górnej części. Zwykle naga, ale bywa delikatnie owłosiona w górnej części. Delikatnie żeberkowana i często czerwono nabiegła^[6].

Liście

Naprzeciwległe, siedzące i zrastające się nasadami. Blaszki lancetowate, o nasadzie klinowatej, wierzchołku zaostrzonym, na brzegu płytki i odlegle ząbkowane, z ząbkami skierowanymi ku wierzchołkowi liścia^[6].

Kwiaty

Zebrane w zwieszone koszyczki kwiatowe. Listki okrywy zewnętrznej w liczbie 5–8, osiągają do 2 cm długości i 0,5 cm szerokości, w czasie kwitnienia są rozpostarte, w czasie owocowania zwykle wzniesione. Okrywa wewnętrzna to 8 jajowatych i błoniastych listków, pomarańczowo zabarwionych na szczycie, osiągających do 9 mm długości. Na dnie koszyczka występują podobne do nich, choć węższe plewinki. Na brzegu koszyczka występują zwykle kwiaty języczkowate barwy złotożółtej^[6] w liczbie do 8, osiągające do 1,5 cm długości^[7]. Kwiaty rurkowate wewnątrz koszyczków są także żółte, ale drobne^[6].

Owoce

Bardzo licznie powstające w koszyczkach (zwykle ponad 100) niełupki klinowatego kształtu – zwężające się ku nasadzie, do 6 mm długie i do 2 mm szerokie, o przekroju rombowatym (4-kanciaste), z 4 ościami. Ości i kanty owoców pokryte są haczykowatymi zadziorkami, poza tym powierzchnia owoców jest delikatnie prążkowana^[6].

Gatunek podobny

Inne gatunki uczepów w Europie Środkowej zwykle nie mają kwiatów języczkowatych, koszyczki mają wzniesione, liście albo podzielone, a jeśli niepodzielone to nie zrastające się nasadami^[6].

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do października^[6]. Kwiaty są przedprątne, zapylane przez błonkówki i muchówki^[8].

Występuje na brzegach wód – stawów, jezior, rowów, cieków wodnych, także na torfowiskach, wilgotnych łąkach, żwirowiskach, polach. W górach Europy Środkowej sięga do wysokości ok. 600 m n.p.m.^[6] W Chinach, gdzie rośnie w Himalajach rośnie do wysokości 2300 m n.p.m.^[7] Gatunek charakterystyczny związku Bidention tripartiti^[9], ale częsty także w zbiorowiskach ze związku Nanocyperion flavescentis^[6]. Liczba chromosomów 2n = 24, 48^[7].