Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Krakowie

ulica
Marszałka Józefa Piłsudskiego
Stare Miasto
Ilustracja
Ul. J. Piłsudskiego, w głębi kopiec Kościuszki
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Poprzednie nazwy

ul. Wolska
ul. Manifestu Lipcowego

Przebieg
ul. Straszewskiego
ul. Czapskich
ul. Garncarska, ul. Wenecja, ul. Retoryka
światła al. Mickiewicza, al. Krasińskiego
al. Focha
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulicaMarszałka Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulicaMarszałka Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ulicaMarszałka Józefa Piłsudskiego”
Ziemia50°03′35,4″N 19°55′40,3″E/50,059840 19,927866

Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Nowym Świecie. Łączy I obwodnicę czyli ul. Straszewskiego z II obwodnicą czyli alejami Trzech Wieszczów. Jej przedłużeniem na zachód jest al. Marszałka Ferdynanda Focha, a perspektywicznym zamknięciem Kopiec Kościuszki.

Historia

Ul. Piłsudskiego 2
Tablica pamiątkowa informująca o zmianie nazwy ul. Wolskiej.

Pierwsza droga w miejscu obecnej ulicy powstała jeszcze w średniowieczu. Droga ta prowadziła do wsi Wola Chełmska, którą od XVI wieku nazywano Wolą Justowską. Właścicielem tej miejscowości był od 1528 roku Jost Decjusz – sekretarz królewski i rajca krakowski.

W 1807 roku obecna ulica Piłsudskiego została odnotowana jako ulica Wolska (Wohler Gasse), tę samą nazwę potwierdza Plan Miasta Krakowa w obrębie okopów z 1836 roku[1]. Wówczas ulica dochodziła tylko do Rudawy w jej starym biegu – obecnie w tym miejscu jest skrzyżowanie z ulicą Retoryka. W tym miejscu znajdowały się usypane w początkach XIX wieku fortyfikacje i okopy mające zastępować rozebrane mury obronne miasta. W pierwszej połowie XIX w. rejon narożnika dzisiejszych ulic Piłsudskiego i Floriana Straszewskiego zajmowały ogrody i małe domki. W 1839 roku teren ten zakupił Jacenty Kochanowski. Z jego polecenia wzniesiono tam hotel w formie włoskiej willi renesansowej. Jego budowniczym był przybyły z Wiednia majster murarski von Pierret, przedsiębiorca budowlany. Budowę ukończono w roku 1841. Willa – od nazwiska właściciela zwana „Kochanowem” – wzbudziła duże zainteresowanie polskiego środowiska architektonicznego i artystycznego. Poznański "Orędownik Naukowy" pisał w roku 1842 następująco: Nowo otworzoną ulicę - Nowy Świat – ozdobiła prześliczna Willa "Kochanów", jak uczy napis na niej umieszczony, wystawiona z gruntu w roku przeszłym. Willa ta, prawdziwe cacko bijou architektury, arcydzieło gustu, elegancji i nowszego stylu. Obecnie w miejscu tym wznoszą się budynki nr 4 i 6 przy ul. Piłsudskiego oraz budynek narożny (ul. Piłsudskiego 2) nr 21-22 przy ul. Straszewskiego[2].

W latach 60. XIX wieku fortyfikacje zostały przesunięte na linię dzisiejszych Alei Trzech Wieszczów. W związku z tym przedłużeniem ulicy na jej końcu wybudowano Bramę Wolską. Dodatkowo powstały odcinek ulicy został zabudowany na przełomie XIX i XX wieku.

Decyzją rady miejskiej Krakowa 3 października 1933 roku w związku z sąsiedztwem związanych z historią legionową Oleandrów ulicę nazwano imieniem Józefa Piłsudskiego (na tym samym posiedzeniu Marszałkowi przyznano honorowe obywatelstwo miasta)[3][4].

W czasie okupacji niemieckiej ulica nosiła nazwę Universität Straße[5]. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1948 roku nazwę ulicy zmieniono na ul. Manifestu Lipcowego.

W 1990 przywrócono nazwę wcześniejszą nazwę – ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Zabudowa

Przy tej ulicy, na skwerze pomiędzy ulicami Garncarską a Wenecja, odsłonięto w 2008 roku pomnik Józefa Piłsudskiego, autorstwa Czesława Dźwigaja.

Przypisy

  1. ↑ Teofil Żebrawski: Rok 1836, plan Krakowa w obrębie okopów. [w:] adam śmiałek STARE MAPY KRAKOWA [on-line]. ckmedia.pl, 1836. [dostęp 2011-01-16].
  2. ↑ Marek Żukow-Karczewski, Nie istniejące budowle Krakowa. Willa "Kochanów", "Echo Krakowa", 19 V 1992 r., nr 97 (13660).
  3. ↑ Z kraju. Kraków. „Kurier Warszawski”. Nr 274, s. 4, 3 października 1933.
  4. ↑ geodezyjna mapa Krakowa. [w:] Adam Śmiałek STARE MAPY KRAKOWA [on-line]. 1934. [dostęp 2011-01-16].
  5. ↑ plan centrum Krakowa. [w:] Adam Śmiałek STARE MAPY KRAKOWA [on-line]. 1943. [dostęp 2011-01-16].
  6. ↑ Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego - Muzeum Narodowe w Krakowie [online] [dostęp 2018-08-07].

Bibliografia

  • Elżbieta Supranowicz Nazwy ulic Krakowa, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 1995, ISBN 83-85579-48-6, s. 121–122
  • Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1, s. 273-274, s. 415–416
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.