Urusei Yatsura

Urusei Yatsura – ci kosmiczni natręci
jap. うる星やつら
(Urusei yatsura)
Gatunekkomedia romantyczna[1]
science fiction[1]
Manga
AutorRumiko Takahashi
WydawcaShōgakukan
Polski wydawcaJaponica Polonica Fantastica
ImprintShōnen Sunday Comics
Odbiorcyshōnen
MagazynShūkan Shōnen Sunday
Wydawana24 września 1978 – 4 lutego 1987
Liczba tomów34
Telewizyjny serial anime
ReżyserMamoru Oshii (odc. 1-106)
Kazuo Yamazaki (odc. 107-195)
ScenariuszYū Yamamoto
Sō Hisakazu
Kazunori Itō
Yoshiyuki Suga
Shigeru Yanagawa
MuzykaFumitaka Anzai
Katsu Hoshi
Kōji Nishimura
Mickie Yoshino
Shinsuke Kazato
StudioPierrot (odc. 1-106)
Studio Deen (odc. 107-195)
Stacja telewizyjnaFuji TV
Premierowa emisja14 października 1981 – 19 marca 1986
Liczba odcinków195 + 12 OVA
Telewizyjny serial anime
Urusei Yatsura: Kosmiczni natręci
ReżyserHideya Takahashi
Yasuhiro Kimura
Takahiro Kamei
ScenariuszYūko Kakihara
MuzykaMasaru Yokoyama
StudioDavid Production
Stacja telewizyjnaJaponia Fuji TV (Noitamina)
Polska 2x2 TV
Premierowa emisja14 października 2022 – 21 czerwca 2024
Liczba odcinków46
Filmy animowane

Urusei Yatsura – ci kosmiczni natręci (jap. うる星やつら Urusei yatsura) – manga autorstwa Rumiko Takahashi, publikowana w magazynie „Shūkan Shōnen Sunday” wydawnictwa Shōgakukan od września 1978 do lutego 1987. Rozdziały serii zostały zebrane w 34 tomach.

Na jej podstawie powstał telewizyjny serial anime, który emitowano od października 1981 do marca 1986, 6 filmów animowanych oraz 12-odcinków OVA. Druga adaptacja anime, wyprodukowana przez studio David Production, była emitowana w stacji Fuji TV od października 2022 do czerwca 2024.

W Polsce licencję na wydanie mangi zakupiło wydawnictwo Japonica Polonica Fantastica, a remake anime jest emitowany od września 2024 na antenie 2x2 pod nazwą Urusei Yatsura: Kosmiczni natręci.

Fabuła

Rasa obcych znana jako Oni przybywa na Ziemię, aby dokonać inwazji. Zamiast jednak przejąć planetę siłą, oferują ludziom szansę walki o prawa do planety poprzez udział w zawodach. Rywalizacja opiera się na wariancie gry w berka, w której ludzki gracz musi w ciągu tygodnia dotknąć rogów zawodnika Oni. Komputer wybiera na reprezentanta ludzkości Ataru Moroboshiego – lubieżnego, pechowego i niezbyt rozgarniętego licealistę z fikcyjnego miasta Tomobiki w Nerimie. Jego przeciwniczką zostaje Lum, córka przywódcy Oni. Choć początkowo Ataru niechętnie przystępuje do zawodów, zmienia nastawienie, gdy poznaje Lum. W trakcie rywalizacji Lum zaskakuje wszystkich, odlatując w powietrze, co sprawia, że Ataru nie jest w stanie jej dosięgnąć. Przed ostatnim dniem zawodów dziewczyna Ataru, Shinobu Miyake, dodaje mu otuchy, obiecując, że poślubi go, jeśli wygra. Ostatniego dnia Ataru odnosi zwycięstwo, kradnąc górę od bikini Lum, co zmusza ją do ochrony swoich piersi kosztem rogów.

Pomimo braku zainteresowania Ataru względem Lum i jego prób odnowienia związku z Shinobu, Lum nieustannie się wtrąca, co ostatecznie sprawia, że Shinobu traci nim zainteresowanie. Jednak jego zalotna natura nie zmienia się, mimo wyraźnej uwagi, jaką poświęca mu Lum. Jej próby powstrzymania go przed flirtowaniem kończą się częstymi karami w postaci potężnych wstrząsów elektrycznych. Ataru wyróżnia się szczególnie dwiema cechami: swoim zboczeniem oraz pechem, który przyciąga do niego dziwacznych mieszkańców zarówno Ziemi, jak i świata duchów, czy nawet odległych zakątków galaktyki. Wbrew jego protestom, Lum zaczyna uczęszczać do tej samej szkoły, co Ataru, gdzie szybko zdobywa rzeszę fanów wśród chłopców. Jednym z nich jest Shutarō Mendō, bogaty i przystojny dziedzic wielkiej korporacji, obiekt westchnień niezliczonych dziewczyn z Tomobiki. Choć adoratorzy Lum darzą ją wyraźnym uczuciem, żaden z nich nie odważa się narazić na jej złość, próbując rozdzielić ją i Ataru. Nie powstrzymuje ich to jednak przed próbami ukarania Ataru za jego niewłaściwe zachowanie i przeszkadzaniem za każdym razem, gdy on i Lum zaczynają się do siebie zbliżać.

Bohaterowie

Główni

  • Lum (jap. ラム Ramu)
Seiyū: Fumi Hirano (1981)[2], Sumire Uesaka (2022)[3]
  • Ataru Moroboshi (jap. 諸星あたる Moroboshi Ataru)
Seiyū: Toshio Furukawa (1981)[2], Hiroshi Kamiya (2022)[3]

Ludzie

  • Shutarō Mendō (jap. 面堂終太郎 Mendō Shutarō)
Seiyū: Akira Kamiya (1981)[2], Mamoru Miyano (2022)[3]
  • Shinobu Miyake (jap. 三宅しのぶ Miyake Shinobu)
Seiyū: Saeko Shimazu (1981)[2], Maaya Uchida (2022)[3]
  • Cherry (jap. チェリー Cherī)
Seiyū: Ichirō Nagai (1981)[2], Wataru Takagi (2022)[3]
  • Sakura (jap. サクラ)
Seiyū: Machiko Washio (1981)[2], Miyuki Sawashiro (2022)[3]
  • Ryunosuke Fujinami (jap. 藤波 竜之介 Fujinami Ryūnosuke)
Seiyū: Mayumi Tanaka (1981)[2], Ayahi Takagaki (2022)[4]
  • Onsen Mark (jap. 温泉マーク Onsen Māku)
Seiyū: Michihiro Ikemizu (1981)[2], Ayahi Takagaki (2022)[5]

Kosmici

Seiyū: Kazuko Sugiyama (1981)[2], Aoi Yūki (2022)[4]
Seiyū: Yō Inoue, Kazue Komiya (1981)[2], Kana Hanazawa (2022)[6]
  • Benten (jap. 弁天)
Seiyū: Yūko Mita (1981)[2], Shizuka Ishigami (2022)[7]
  • Oyuki (jap. おユキ)
Seiyū: Noriko Ohara (1981)[2], Saori Hayami (2022)[8]
Seiyū: Tesshō Genda (1981)[2], Katsuyuki Konishi (2022)[6]
  • Kurama (jap. クラマ)
Seiyū: Rihoko Yoshida (1981)[2], Nana Mizuki (2022)[9]

Manga

Rumiko Takahashi zadebiutowała jako mangaka w 1978 roku one-shotem zatytułowanym Każdy sobie (jap. 勝手なやつら Katte na yatsura), opublikowanym na łamach czasopisma „Shūkan Shōnen Sunday” wydawnictwa Shōgakukan; opowieść ta stała się następnie pierwowzorem serii Urusei Yatsura[10][11][12]. Jej nieregularna publikacja rozpoczęła się 24 września 1978 w 39. numerze magazynu „Shūkan Shōnen Sunday”[13][14], a w pierwszej połowie 1979 roku manga stała się regularnie publikowaną serią[15]. Ostatni rozdział ukazał się 4 lutego 1987 w 8. numerze tego samego magazynu[13][16], po wydaniu 366 rozdziałów i prawie 6000 stron[17].

Rozdziały mangi zostały zebrane w 34 tomach w formacie tankōbon, które wydawane były między 15 kwietnia 1980 a 15 kwietnia 1987[18][19]. Z okazji dziesiątej rocznicy serii między 1 lipca 1989 a 1 sierpnia 1990 wydano 15 tomów w formacie wide-ban[20][21]. Edycja ta została wydrukowana na papierze wyższej jakości i zawierała nowe ilustracje[17]. Od 8 sierpnia 1998 do 16 grudnia 1999 ukazywała się wersja bunkoban składająca się z 17 tomów[22][23], w których umieszczono przedmowy innych mangaków opisujących wpływ Urusei Yatsura na ich twórczość[17]. Od 1 lipca 2000 do 1 października 2004 wydawana była edycja „My First Big”[24][25], przypominająca tankōbon, ale drukowana na papierze niskiej jakości i sprzedawana w niższej cenie[17]. Między 17 listopada 2006 a 18 marca 2008 wydano 34-tomową edycję shinsōban[26][27], która również bazowała na wersji tankōbon, ale miała nowe okładki i sekcję prezentującą ilustracje współczesnych mangaków[17].

23 maja 2022 wydanie edycji shinsōban w Polsce zapowiedziało wydawnictwo Japonica Polonica Fantastica[28]. Seria ukazuje się w 17 tomach zbiorczych, natomiast premiera pierwszego odbyła się w grudniu tego samego roku[29].

NrJęzyk japońskiJęzyk polski
Data wydaniaISBNData wydaniaISBN
117 listopada 2006[26]ISBN 4-0912-0716-2grudzień 2022[29]ISBN 978-83-8264-171-4
217 listopada 2006[30]ISBN 4-0912-0717-0grudzień 2022[29]ISBN 978-83-8264-171-4
316 grudnia 2006[31]ISBN 4-0912-0718-9marzec 2023[29]ISBN 978-83-8264-172-1
416 grudnia 2006[32]ISBN 978-4-0912-0719-7marzec 2023[29]ISBN 978-83-8264-172-1
518 stycznia 2007[33]ISBN 978-4-0912-0720-3lipiec 2023[29]ISBN 978-83-8264-173-8
618 stycznia 2007[34]ISBN 978-4-0912-0738-8lipiec 2023[29]ISBN 978-83-8264-173-8
716 lutego 2007[35]ISBN 978-4-0912-0739-5październik 2023[29]ISBN 978-83-8264-174-5
816 lutego 2007[36]ISBN 978-4-0912-0740-1październik 2023[29]ISBN 978-83-8264-174-5
916 marca 2007[37]ISBN 978-4-0912-0756-2styczeń 2024[29]ISBN 978-83-8264-175-2
1016 marca 2007[38]ISBN 978-4-0912-0757-9styczeń 2024[29]ISBN 978-83-8264-175-2
1118 kwietnia 2007[39]ISBN 978-4-0912-0758-6maj 2024[29]ISBN 978-83-8264-176-9
1218 kwietnia 2007[40]ISBN 978-4-0912-0759-3maj 2024[29]ISBN 978-83-8264-176-9
1318 maja 2007[41]ISBN 978-4-0912-0760-9sierpień 2024[29]ISBN 978-83-8264-177-6
1418 maja 2007[42]ISBN 978-4-0912-0769-2sierpień 2024[29]ISBN 978-83-8264-177-6
1518 czerwca 2007[43]ISBN 978-4-0912-0770-8listopad 2024[29]ISBN 978-83-8264-178-3
1618 czerwca 2007[44]ISBN 978-4-0912-0773-9listopad 2024[29]ISBN 978-83-8264-178-3
1718 lipca 2007[45]ISBN 978-4-0912-0774-6marzec 2025[29]ISBN 978-83-8264-179-0
1818 lipca 2007[46]ISBN 978-4-0912-0775-3marzec 2025[29]ISBN 978-83-8264-179-0
1910 sierpnia 2007[47]ISBN 978-4-0912-0776-0—
2010 sierpnia 2007[48]ISBN 978-4-0912-0777-7—
2118 września 2007[49]ISBN 978-4-0912-0778-4—
2218 września 2007[50]ISBN 978-4-0912-0779-1—
2318 października 2007[51]ISBN 978-4-0912-0780-7—
2418 października 2007[52]ISBN 978-4-0912-0784-5—
2516 listopada 2007[53]ISBN 978-4-0912-0785-2—
2616 listopada 2007[54]ISBN 978-4-0912-0786-9—
2715 grudnia 2007[55]ISBN 978-4-0912-0787-6—
2815 grudnia 2007[56]ISBN 978-4-0912-0788-3—
2918 stycznia 2008[57]ISBN 978-4-0912-0789-0—
3018 stycznia 2008[58]ISBN 978-4-0912-0790-6—
3118 lutego 2008[59]ISBN 978-4-0912-0798-2—
3218 lutego 2008[60]ISBN 978-4-0912-0799-9—
3318 marca 2008[61]ISBN 978-4-0912-0800-2—
3418 marca 2008[27]ISBN 978-4-0912-0807-1—

Anime

Pierwsza adaptacja (1981–1986)

Na podstawie mangi powstał 195-odcinkowy telewizyjny serial anime, który był emitowany od 14 października 1981 do 19 marca 1986 na antenie Fuji TV[62]. Pierwsze 106 odcinków zostało wyprodukowane przez studio Pierrot, a za ich reżyserię odpowiadał Mamoru Oshii. Pozostałe 88 odcinków stworzyło Studio Deen pod kierownictwem reżyserskim Kazuo Yamazakiego. Za scenariusz odpowiadali Yū Yamamoto, Sō Hisakazu, Kazunori Itō, Yoshiyuki Suga i Shigeru Yanagawa, postacie zaprojektowała Akemi Takada, a muzykę skomponowali Fumitaka Anzai, Katsu Hosh, Kōji Nishimura, Mickie Yoshino i Shinsuke Kazato[62][63].

Ścieżka dźwiękowa

Odcinki Tytuł Wykonawca Źródło
Czołówka
1–77 „Lum no Love Song” (jap. ラムのラブソング Ramu no rabu songu) Yūko Matsutani [2]
78–106 „Dancing Star” Izumi Kobayashi
107–127 „Pajama jama da!” (jap. パジャマ・じゃまだ！) Kanako Narikiyo
128–149 „Chance on Love” Cindy
150–165 „Rock the Planet” (jap. ロック ザ プラネット Rokku za puranetto) Steffanie
166–195 „Tonogata gomen asobase” (jap. 殿方ごめん遊ばせ) Shoko Minami
Napisy końcowe
1–21 „Uchū wa taihen da!” (jap. 宇宙は大ヘンだ！) Yūko Matsutani [2]
22–43 „Kokorobosoi na” (jap. 心細いな) Helen Sasano
44–54 „Hoshizora Cycling” (jap. 星空 Cycling) Virgin VS
55–64 „I, I, You & ai” (jap. I,I,You & 愛) Izumi Kobayashi
65–77 „Hoshizora Cycling” (jap. 星空 Cycling) Virgin VS
78–106 „Yume wa Love Me More” (jap. 夢は Love Me More) Izumi Kobayashi
107–127 „Koi no Mobius” (jap. 恋のメビウス Koi no Mebiusu) Rittsu
128–149 „Open Invitation” Cindy
150–165 „Every Day” Steffanie
166–195 „Good Luck~Eien yori ai wo komete” (jap. Good Luck~永遠より愛を込めて) Shoko Minami

Remake (2022–2024)

1 stycznia 2022 zapowiedziano remake serialu anime[64]. Seria została wyprodukowana przez studio David Production, a jej reżyserią zajęli się Takahiro Komei, Hideya Takahashi i Yasuhiro Kimura. Scenariusz napisała Yūko Kakihara, projekty postaci przygotował Naoyuki Asano, który pełnił także rolę głównego reżysera animacji, a muzykę skomponował Masaru Yokoyama[3]. Anime składa się z dwóch części[65], po 23 odcinki każda. Pierwsza była emitowana od 14 października 2022 do 24 marca 2023 w bloku programowym Noitamina stacji Fuji TV[66], druga była zaś nadawana od 12 stycznia do 21 czerwca 2024[67].

W Polsce anime jest nadawane od 1 września 2024 na antenie 2x2 z polskim lektorem pod nazwą Urusei Yatsura: Kosmiczni natręci[68].

Filmy

Nr Tytuł Reżyseria Scenariusz Premiera
1 Urusei Yatsura: Only You
Urusei yatsura onrī yū (うる星やつら　オンリー・ユー) 		Mamoru OshiiTomoko Konparu11 lutego 1983[69]
2 Urusei Yatsura 2: Beautiful Dreamer
Urusei yatsura 2 byūtifuru dorīmā (うる星やつら２ ビューティフル・ドリーマー) 		Mamoru OshiiMamoru Oshii11 lutego 1984[70]
3 Urusei Yatsura 3: Remember My Love
Urusei yatsura 3 rimenbā mai rabu (うる星やつら３ リメンバー・マイ・ラブ) 		Kazuo YamazakiTomoko Konparu26 stycznia 1985[71]
4 Urusei Yatsura 4: Lum the Forever
Urusei yatsura 4 Ramu za fōebā (うる星やつら４　ラム・ザ・フォーエバー) 		Kazuo YamazakiToshiki Inoue
Kazuo Yamazaki		22 lutego 1986[72]
5 Urusei Yatsura: Kanketsu-hen
(うる星やつら　完結編) 		Satoshi DezakiTomoko Konparu6 lutego 1988[73]
6 Urusei Yatsura: Itsudatte My Darling
Urusei yatsura itsudatte mai dārin (うる星やつら　いつだって・マイ・ダーリン) 		Katsuhisa YamadaTomoko Konparu
Hideo Takayashiki		18 sierpnia 1991[74]

OVA

Nr Tytuł[75][76] Premiera[75][76]
1 Ryōko no 9-gatsu no ochakai (了子の９月のお茶会) 24 września 1985
2 Memoriaru arubamu aimu the Shū-chan (メモリアル・アルバム アイム ＴＨＥ 終ちゃん) 15 września 1986
3 Yume no shikakenin, Inaba-kun tōjō! Ramu no mirai wa dōnaruccha (夢の仕掛人、因幡くん登場! ラムの未来はどうなるっちゃ) 1 września 1987
4 Ikare Shābetto (怒れシャーベット) 2 grudnia 1988
5 Nagisa no fianse (渚のフィアンセ) 28 grudnia 1988
6 Denki jikake no oniwaban (電気仕掛けのお庭番) 21 sierpnia 1989
7 Tsuki ni hoeru (月に吠える) 1 września 1989
8 Yagi-san to chīzu (ヤギさんとチーズ) 21 grudnia 1989
9 Hāto o tsukame (ハートをつかめ) 27 grudnia 1989
10 Otome bashika no kyōfu (乙女ばしかの恐怖) 21 czerwca 1991
11 Reikon to dēto (霊魂とデート) 21 czerwca 1991
12 Za shōgaibutsu suiei taikai (THE 障害物水泳大会) 23 grudnia 2008

Gry komputerowe

Na podstawie serii powstało wiele gier komputerowych[77]. Pierwszą z nich była przenośna gra elektroniczna, wydana w 1982 roku przez firmę Bandai. Kolejnymi były gry na mikrokomputery, a także Urusei Yatsura: Lum no Wedding Bell (jap. うる星やつらラムのウェディングベル), wydane przez Jaleco na konsolę Famicom 23 października 1986, wyłącznie w Japonii[78]. Produkcja ta została opracowana przez Tose jako port niezwiązanej gry arcade Momoko 120%[79]. W 1987 roku na komputery MSX ukazała się gra Urusei Yatsura – Koi No Survival Birthday (jap. うる星やつら ~恋のサバイバルバースデイ~), która została wydana przez Micro Cabin[80].

Gra Urusei Yatsura: Stay With You (jap. うる星やつら Stay With You) została wydana przez Hudson Soft na konsolę PC Engine CD 29 czerwca 1990, wraz z opcjonalną płytą CD z muzyką[81]. Produkcja otrzymała od magazynu PC Engine Fan ocenę 25,78/30[82]. Kolejna gra, zatytułowana Urusei Yatsura: Miss Tomobiki o Sagase! (jap. うる星やつらミス友引を探せ!), ukazała się 3 lipca 1992 na Nintendo Game Boy, a jej wydawcą było Yanoman[83]. Urusei Yatsura: Dear My Friends (jap. うる星やつら~ディア マイ フレンズ) zostało wydane przez Game Arts na Sega Mega-CD 15 kwietnia 1994, natomiast Urusei Yatsura: Endless Summer (jap. うる星やつら エンドレスサマー) zadebiutowało na konsoli Nintendo DS 20 października 2005, wydane przez Marvelous[84].

Odbiór

Do listopada 2020 manga rozeszła się w nakładzie ponad 35 milionów egzemplarzy[85]. W 1980 roku seria zdobyła 26. nagrodę Shogakukan Manga w kategorii shōnen[86], a w 1987 roku otrzymała nagrodę Seiun w kategorii „najlepszy komiks”[87]. W plebiscycie Manga Sōsenkyo 2021, w którym 150 000 osób głosowało na 100 najlepszych mang, Urusei Yatsura zajęła 61. miejsce[88].

Krytyka

Cosplayerka Lum

W encyklopedii Manga: The Complete Guide Jason Thompson określił Urusei Yatsura jako „slapstickową kombinację elementów science fiction, baśni i opowieści o duchach z mnóstwem uroczych dziewczyn”. Zauważył również, że Lum jest „oryginalną dziewczyną z marzeń otaku”. Przyznał serii cztery gwiazdki na cztery[89]. Graham Higgins z The Independent pochwalił mangę, pisząc, że czytanie Urusei Yatsura jest „trochę jak przeskakiwanie między seriami Po tamtej stronie, Sąsiedzi i Star Trek”[90]. W wywiadzie dla Ex.org Fred Schodt wyraził zaskoczenie popularnością oryginalnej anglojęzycznej wersji mangi, ponieważ uważał, że różnice kulturowe będą stanowić problem[91]. Recenzując anglojęzyczne wydanie mangi z 2019 roku, Arpad Lep z Comics Beat nazwał Urusei Yatsura imponującym, koniecznym debiutem żywej legendy komiksu, w którym „wiele tematów i archetypów integralnych dla całej jej twórczości pojawia się już bardzo dobrze rozwiniętych”. Porównał fabułę do dzieł Shigeru Mizukiego, a oprawę graficzną – którą bardzo chwalił i zauważył, że staje się jeszcze lepsza już w pierwszych dwóch tomach – do twórczości Gō Nagaia. Lep stwierdził, że Takahashi doskonale radzi sobie z gagami i komedią fizyczną, a stabilność serii, wynikająca z niezmiennych elementów sitcomu – „Rozczarowani rodzice. Udręczona dziewczyna. Nienasycony yōkai. Dziwny wujek. I nasz bohater, totalny nieudacznik” – sprawia, że historia pozostaje zabawna i nie traci świeżości[92].

RightStuf napisało, że Takahashi doskonale tworzy postacie, które idealnie się uzupełniają, a zazwyczaj „spokojna [i] niewinna”, ale porywcza Lum stanowi doskonałe przeciwieństwo „idiotycznego, lubieżnego i leniwego” Ataru[93]. Nick Benefield z Operation Rainfall docenił fakt, że każdy rozdział stanowi odrębną całość i można je czytać w dowolnej kolejności, a także „intensywne wykorzystanie” gier słownych, gagów wizualnych i parodii innych dzieł. Skrytykował jednak niektóre decyzje Viz Media dotyczące angielskiego tłumaczenia, nie podobała mu się ilość amerykańskiego slangu i uważał, że terminy takie jak „Oni” i „Karasutengu” powinny pozostać nieprzetłumaczone. Przyznał jednak, że było to lepsze tłumaczenie niż oryginalna wersja z lat 90.[94]. W krytycznej recenzji pierwszego tomu Elias Rosner z Multiversity Comics pochwalił przejrzystą kreskę, mimikę postaci oraz doskonałe wyczucie komediowego tempa w gagach slapstickowych, stwierdzając: „Pomimo zawsze żywej kreski Takahashi i jej doskonałego oka do slapsticku, Urusei Yatsura nie jest dla każdego. Tom 1 znakomicie wprowadza w absurdalny świat i ujmującą nieznośność jego bohaterów. Biorąc pod uwagę, że dzieło to zadebiutowało ponad 40 lat temu, należy docenić, jak dobrze przetrwało próbę czasu, a fani twórczości Takahashi z pewnością będą cieszyć się obserwowaniem jej podróży jako opowiadaczki historii, która dopiero się tutaj rozpoczęła”[95].

Wpływ i dziedzictwo

Jonathan Clements w książce Schoolgirl Milky Crisis: Adventures in the Anime and Manga Trade wymienia serię jako inspirację dla wielu innych dzieł z gatunku „geek zdobywa dziewczynę”, w tym Tenchi muyō! i Love Hina[96]. Studio Tokyo Movie Shinsha wyprodukowało dla stacji CBS serial Galaxy High School, próbując w ten sposób stworzyć podobną produkcję na rynek amerykański. Scenariusz szkolny został odwrócony, opierając się na ludziach uczęszczających do liceum dla kosmitów[97].

W 1993 roku w Glasgow powstał zespół rockowy, który w ramach hołdu dla serii przyjął nazwę „Urusei Yatsura”[98]. W 2015 roku na stacji Ōizumi-gakuen wzniesiono naturalnej wielkości posąg Lum z brązu[99].

Wykorzystanie kultury japońskiej

Seria jest uważana za doskonałe źródło odniesień do japońskiej kultury i mitologii[100]. Manga obficie czerpie z japońskiej literatury, folkloru, historii oraz popkultury, czego przykładami są Genji monogatari i legenda o Tarō Urashimie[101]. Wiele postaci występujących w serii jest wzorowanych na stworzeniach mitologicznych. W niektórych przypadkach pojawiały się same stworzenia, w innych zaś postacie były zaprojektowane tak, aby zawierały cechy stworzenia mitycznego[102].

Historie i sytuacje wykorzystywały te mitologiczne elementy do tworzenia żartów i porównań z oryginalną mitologią. Na przykład Oni wybierają grę w berka jako sposób na rozstrzygnięcie swojego pojedynku z Ziemianami, ponieważ japońskie słowo oznaczające berka, Onigokko, dosłownie oznacza „grę w Oni”. Kiedy Ataru chwyta rogi Lum podczas ich rywalizacji, a ona błędnie interpretuje jego słowa o małżeństwie, jest to nawiązanie do mitu, według którego złapanie Oni za rogi sprawi, że twoje marzenie się spełni[103].

Przypisy

  1. 1 2 VIZ: The Official Website for Urusei Yatsura [online], Viz Media [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Urusei Yatsura (TV 1981) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Egan Loo, New Urusei Yatsura Anime's 1st Animated Video Unveils More Cast & Staff, October Premiere [online], Anime News Network, 19 maja 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  4. 1 2 Crystalyn Hodgkins, New Urusei Yatsura Anime Reveals 3rd Promo Video, More Cast, New Theme Song Artists [online], Anime News Network, 3 stycznia 2023 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  5. ↑ Alex Mateo, New Urusei Yatsura Anime Reveals Cast for Ataru/Lum's Parents [online], Anime News Network, 5 października 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  6. 1 2 Egan Loo, New Urusei Yatsura Anime Casts Katsuyuki Konishi as Rei [online], Anime News Network, 28 lipca 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  7. ↑ Alex Mateo, New Urusei Yatsura Anime Casts Shizuka Ishigami as Benten [online], Anime News Network, 25 sierpnia 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  8. ↑ Alex Mateo, New Urusei Yatsura Anime Casts Saori Hayami as Oyuki [online], Anime News Network, 11 sierpnia 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  9. ↑ Kim Morrissy, New Urusei Yatsura Anime Casts Nana Mizuki as Princess Kurama [online], Anime News Network, 8 września 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  10. ↑ 高橋留美子の読み切りがサンデーに！Webで犬夜叉＆境界のRINNEのネームも [online], Natalie, 22 marca 2017 [dostęp 2021-09-14] (jap.).
  11. ↑ 『うる星やつら』の高橋留美子がアイズナー賞「コミックの殿堂」に—ラブコメにSFを取り入れた開拓者 [online], VG+, 25 lipca 2020 [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  12. ↑ Rumiko Takahashi, Rumik World 1, Japonica Polonica Fantastica, maj 2021, s. 289, ISBN 978-83-7471-878-3 (pol.).
  13. 1 2 Rumic World [online], Furinkan.com [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  14. ↑ 週刊少年サンデー 1978年 表示号数39 [online], mediaarts-db.artmuseums.go.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  15. ↑ うる星やつら サンデー名作ミュージアム [online], websunday.net [dostęp 2025-02-09] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-25] (jap.).
  16. ↑ 週刊少年サンデー 1987年 表示号数8 [online], mediaarts-db.artmuseums.go.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  17. 1 2 3 4 5 About the Manga [online], Furinkan.com [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  18. ↑ うる星やつら 1 (少年サンデーコミックス 441) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  19. ↑ うる星やつら 34 [online], mediaarts-db.artmuseums.go.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  20. ↑ うる星やつら 1 (少年サンデーコミックスワイド版) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  21. ↑ うる星やつら 15 (少年サンデーコミックスワイド版) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  22. ↑ うる星やつら (1) (小学館文庫 たC 11) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  23. ↑ うる星やつら (17) (小学館文庫 たC 27) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  24. ↑ うる星やつら/大勝負 (My First Big) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  25. ↑ うる星やつら/失われたモノを求めて (My First Big) [online], Amazon.co.jp [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  26. 1 2 うる星やつら〔新装版〕 1 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  27. 1 2 うる星やつら〔新装版〕 34 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  28. ↑ URUSEI YATSURA Rumiko Takahashi [online], Facebook, 23 maja 2022 [dostęp 2023-08-24] (pol.).
  29. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Urusei Yatsura - ci kosmiczni natręci [online], Tanuki.pl [dostęp 2023-08-24] (pol.).
  30. ↑ うる星やつら〔新装版〕 2 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  31. ↑ うる星やつら〔新装版〕 3 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  32. ↑ うる星やつら〔新装版〕 4 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  33. ↑ うる星やつら〔新装版〕 5 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  34. ↑ うる星やつら〔新装版〕 6 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  35. ↑ うる星やつら〔新装版〕 7 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  36. ↑ うる星やつら〔新装版〕 8 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  37. ↑ うる星やつら〔新装版〕 9 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  38. ↑ うる星やつら〔新装版〕 10 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  39. ↑ うる星やつら〔新装版〕 11 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  40. ↑ うる星やつら〔新装版〕 12 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  41. ↑ うる星やつら〔新装版〕 13 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  42. ↑ うる星やつら〔新装版〕 14 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  43. ↑ うる星やつら〔新装版〕 15 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  44. ↑ うる星やつら〔新装版〕 16 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  45. ↑ うる星やつら〔新装版〕 17 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  46. ↑ うる星やつら〔新装版〕 18 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  47. ↑ うる星やつら〔新装版〕 19 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  48. ↑ うる星やつら〔新装版〕 20 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  49. ↑ うる星やつら〔新装版〕 21 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  50. ↑ うる星やつら〔新装版〕 22 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  51. ↑ うる星やつら〔新装版〕 23 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  52. ↑ うる星やつら〔新装版〕 24 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  53. ↑ うる星やつら〔新装版〕 25 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  54. ↑ うる星やつら〔新装版〕 26 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  55. ↑ うる星やつら〔新装版〕 27 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  56. ↑ うる星やつら〔新装版〕 28 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  57. ↑ うる星やつら〔新装版〕 29 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  58. ↑ うる星やつら〔新装版〕 30 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  59. ↑ うる星やつら〔新装版〕 31 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  60. ↑ うる星やつら〔新装版〕 32 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  61. ↑ うる星やつら〔新装版〕 33 [online], Shōgakukan [dostęp 2023-08-24] (jap.).
  62. 1 2 うる星やつら [online], Pierrot [dostęp 2020-10-21] (jap.).
  63. ↑ うる星やつら スタッフ・キャスト [online], 5-ace.co.jp [dostęp 2025-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2004-11-13] (jap.).
  64. ↑ Egan Loo, Rumiko Takahashi's Urusei Yatsura Manga Gets New TV Anime in 2022 [online], Anime News Network, 31 grudnia 2021 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  65. ↑ Alex Mateo, New Urusei Yatsura Anime's 2nd Half Airs in 2024 [online], Anime News Network, 23 marca 2023 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  66. ↑ Rafael Antonio Pineda, New Urusei Yatsura Anime Unveils New Visual, October 13 Premiere [online], Anime News Network, 14 września 2022 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  67. ↑ Crystalyn Hodgkins, New Urusei Yatsura Anime's 2nd Half to Air for Half Year Starting on January 11 [online], Anime News Network, 14 grudnia 2023 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  68. ↑ Karolina Dobrowolska, „Urusei Yatsura: Kosmiczni natręci” w 2x2 TV [online], Satkurier, 20 sierpnia 2024 [dostęp 2024-10-01] (pol.).
  69. ↑ Urusei Yatsura: Only You (movie 1) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  70. ↑ Urusei Yatsura: Beautiful Dreamer (movie 2) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  71. ↑ Urusei Yatsura: Remember My Love (movie 3) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  72. ↑ Urusei Yatsura: Lum The Forever (movie 4) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  73. ↑ Urusei Yatsura: The Final Chapter (movie 5) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  74. ↑ Urusei Yatsura: Always My Darling (movie 6) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  75. 1 2 Urusei Yatsura OVA Series [Episode titles] [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  76. 1 2 Urusei Yatsura: Za Shōgaibutsu Suiei Taikai (special) [online], Anime News Network [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  77. ↑ Urusei Yatsura [online], UVL [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  78. ↑ Urusei Yatsura: Lum no Wedding Bell [online], GameFAQs [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  79. ↑ Urusei Yatsura: Lum no Wedding Bell arcade origins [online], UVL [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  80. ↑ Urusei Yatsura [online], GameFAQs [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  81. ↑ Urusei Yatsura: Stay With You [online], GameFAQs [dostęp 2025-09-02] (ang.).
  82. ↑ Adventure Game, „PC Engine Fan”, PC Engine All Catalog '92: PC Engine Fan Appendix, sierpień 1992, 49-57 (50-1) (jap.).
  83. ↑ Urusei Yatsura: Miss Tomobiki o Sagase! [online], GameFAQs [dostęp 2025-09-02] (ang.).
  84. ↑ Urusei Yatsura: Endless Summer [online], GameFAQs [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  85. ↑ 倖田來未×高橋留美子『うる星やつら』コラボMV公開！「観るたびに泣けてしまいます」 [online], M-ON! Music, 6 listopada 2020 [dostęp 2025-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-06] (jap.).
  86. ↑ 小学館漫画賞：歴代受賞者 [online], Shōgakukan [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  87. ↑ 高橋留美子 [online], prizesworld.com [dostęp 2025-02-09] (jap.).
  88. ↑ Lynzee Loveridge, TV Asahi Announces Top 100 Manga Voted on By 150,000 Readers [online], Anime News Network, 5 stycznia 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  89. ↑ Jason Thompson, Manga: The Complete Guide, Nowy Jork: Del Rey, 9 października 2007, s. 196, ISBN 978-0-345-48590-8, OCLC 85833345 (ang.).
  90. ↑ Urusei Yatsura - Review anime manga, „The Independent”, London, Greater London, England, 5 października 1989, s. 54 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
  91. ↑ Charles McCarter, An Interview with Fred Schodt (continued) [online], ex.org [dostęp 2025-02-09] [zarchiwizowane z adresu 1998-05-23] (ang.).
  92. ↑ Arpad Lep, REVIEW: Tiger-Striped Bikinis and Electric Horns in URUSEI YATSURA [online], Comics Beat, 15 marca 2019 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  93. ↑ Urusei Yatsura Manga Review [online], RightStuf [dostęp 2021-09-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-09] (ang.).
  94. ↑ Nick Benefield, MANGA REVIEW: Urusei Yatsura Volumes 1 & 2 [online], Operation Rainfall, 26 lipca 2019 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  95. ↑ Elias Rosner, "Urusei Yatsura" Vol. 1 [online], Multiversity Comics, 22 lutego 2019 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  96. ↑ Jonathan Clements, Schoolgirl Milky Crisis: Adventures in the Anime and Manga Trade, Titan Books, 2009, s. 326, ISBN 978-1-84856-083-3 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  97. ↑ Fred Patten, The "Teenagers From Outer Space" Genre [online], 15 września 2013 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  98. ↑ Biography [online] [dostęp 2025-02-09] [zarchiwizowane z adresu 2001-04-24] (ang.).
  99. ↑ Paul Chapman, Life-size Anime Statues Unveiled at Ōizumi-gakuen Station [online], Crunchyroll, 5 kwietnia 2015 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
  100. ↑ Gilles Poitras, Mentions of Me [online], 1 lutego 2006 [dostęp 2025-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2006-11-01] (ang.).
  101. ↑ Brian Camp, Anime Classics Zettai!, Stone Bridge Press, sierpień 2007, s. 376–380, ISBN 978-1-933330-22-8 (ang.).
  102. ↑ Mark I. West, The Japanification of Children's Popular Culture: From Godzilla to Miyazaki, Scarecrow Press, 2009, s. 48, ISBN 978-0-8108-5121-4 (ang.).
  103. ↑ Urusei Yatsura volumes 1-10 Liner Notes [online], AnimEigo [dostęp 2025-09-02] (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.