Bieg Wazów

Bieg Wazów (właśc. Bieg Wazy, szw. Vasaloppet) – długodystansowy bieg narciarski, rozgrywany co roku w pierwszą niedzielę marca, w szwedzkiej prowincji Dalarna. To najstarszy, najdłuższy i największy bieg narciarski na świecie. W 80. imprezie, która miała miejsce 7 marca 2004, w samym tylko biegu głównym, rozgrywanym na dystansie 90 km z miejscowości Sälen do Mory, wzięło ok. 15,5 tys. biegaczy. W siedmiu różnych konkurencjach rozgrywanych w ramach Vasaloppet wzięło udział ponad 40 tysięcy biegaczy z całego świata. Pierwsza edycja Biegu miała miejsce w 1922, a inspiracją do zapoczątkowania tej tradycyjnej imprezy, była ucieczka przyszłego króla Gustawa Wazy przed siepaczami króla Chrystiana II w 1520. Zwycięzcą pierwszego biegu był Szwed Ernst Alm, który po dziś dzień pozostaje także najmłodszym triumfatorem.

Jak głosi podanie, w 1520 młody możny – Gustaw Ericsson Waza uciekał przed żołnierzami Chrystiana II – króla Szwecji i krajów unii kalmarskiej. Duża część szlachty była przeciwna królowi, dążącemu do całkowitego podporządkowania Szwecji Duńczykom. Aby uciszyć opozycję król zorganizował w Sztokholmie bal pojednawczy, ale zamiast pojednania zafundował podstępnie swoim przeciwnikom rzeź, która przeszła do historii jako sztokholmska krwawa łaźnia. Jej ofiarą padł także ojciec Gustawa, a on sam przedostał się do Mory w prowincji Dalarna, gdzie próbował przekonać miejscową ludność do buntu przeciw Chrystianowi. Po ich odmowie Gustaw chciał przedrzeć się na nartach do Norwegii, ale w okolicach Sälen doścignęła go grupa narciarzy, którzy poinformowali go, że mieszkańcy Mory zmienili zdanie i poprosili go o poprowadzenie buntu. Jego efektem było zwycięstwo nad Duńczykami, obalenie Chrystiana II, wstąpienie przez Gustawa na tron szwedzki i rozwiązanie unii z Norwegią i Danią.

Podobne do Biegu Wazów imprezy rozgrywane są m.in. w Stanach Zjednoczonych (wyścigi na 35 i 58 km stylem dowolnym i 42 km stylem klasycznym w Mora, w stanie Minnesota) i w Chinach (od 2003 organizowany jest bieg w Changchun). Zwycięzcy imprezy amerykańskiej wygrywają udział w klasycznym, szwedzkim Biegu Wazów.

Tydzień poprzedzający Bieg Wazów znany jest jako Tydzień Wazów. W tym czasie rozgrywane są następujące biegi:

• KortVasan (krótki – 30 km)
• TjejVasan (kobiecy – 30 km)
• HalvVasan (połowiczny – 45 km)
• Öppet spår (rekreacyjny – 90 km)
• StafettVasann (sztafetowy – 90 km)
• SkejtVasan (stylem dowolnym – 45 km)

• Vasaloppet – Strona oficjalna
• Wyniki zawodów
• Profil na Worldloppet.com (ang.)
• American Vasaloppet – Strona biegu amerykańskiego