Wietrzne Dziury

Wietrzne Dziury
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Pasmo

Beskid Sądecki, Pasmo Radziejowej, Karpaty

Wysokość

1038[1] m n.p.m.

Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wietrzne Dziury”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wietrzne Dziury”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wietrzne Dziury”
Ziemia49°28′31,2″N 20°34′52,1″E/49,475333 20,581139

Wietrzne Dziury (także Diabli Garnek[2]) – szczyt w północno-wschodnim grzbiecie Wielkiej Prehyby (1191 m) w Beskidzie Sądeckimw Paśmie Radziejowej. Jego południowo-wschodni stok opada do potoku Borsudzyny, północno-zachodni do Przysietnickiego Potoku[3][1].

Szczyt i stoki Wietrznych Dziur porośnięte są lasem[3]. W wyniku osunięcia się mas skalnych utworzył się tutaj rów grzbietowy, w którym znajdują się wydłużone wały zamknięte niszami o długości do 40 metrów, rozległe i głębokie do 3,5 metra rowy, których dna są wypełnione rumowiskiem skalnym, wreszcie wysoka na 15,5 metra ściana skalna, odsłaniająca silnie spękane piaskowce magurskie. W geomorfologii tego typu układ form jest uznawany za pakietowo-szczelinowe osuwisko konsekwentne, tj. takie, gdzie płaszczyzna osuwania pokrywa się z upadem warstw skalnych. W największym z tych zapadlisk znajduje się jaskinia Wietrzna Dziura. Na skałach można obserwować typową dla tych siedlisk roślinność. Są to kobierce mchów oraz paprocie: zanokcica skalna, paprotka zwyczajna, paprotnik Brauna i inne[2].

W czasie II wojny światowej instruktor sportowy Julian Zubek (ps. „Tatar”) wykorzystywał te zapadliska do ukrywania broni dla partyzantów[2].

Przez Wietrzne Dziury biegnie granica między miejscowościami Przysietnica w gminie Stary Sącz (stoki północno-zachodnie) i Roztoka Ryterska w gminie Rytro (stok południowo-wschodni) – obydwie w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim[3].

Szlak turystyczny

szlak turystyczny niebieski niebieski: Rytro – dolina Wielka Roztoka – – Wdżary Wyżne – Wietrzne Dziury – rozdroże Zwornikrozdroże pod Wielką Prehybąschronisko PTTK na Przehybie[4]
Wychodnia skalna w Wietrznych Dziurach

Przypisy

  1. 1 2 Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2025-05-04].
  2. 1 2 3 Bogdan Mościcki, Beskid Sądecki i Małe Pieniny, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2001, s. 101–103, ISBN 978-83-89188-65-6.
  3. 1 2 3 Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-04-28].
  4. Beskid Sądecki. Mapa 1:50 000, wyd. 6, Kraków: Compass, 2011, s. 1, ISBN 978-83-7605-080-5.