Wirtualna woda

Wirtualna woda – ilość wody, która jest potrzebna do wyprodukowania danego produktu spożywczego, a także produkty, które są sprzedawane państwom, w których nie są uprawiane (bądź uprawiane w małej ilości) ze względu na niedostępność wody. Zaoszczędzona w ten sposób woda może być wykorzystana do innych celów. Obroty wirtualną wodą wynoszą około 800 mld USD[1].

Koncepcja została wprowadzona w 1993 przez Johna Anthony’ego Allana[2] z King’s College London i  School of Oriental and African Studies, jako argument za twierdzeniem, że kraje Bliskiego Wschodu mogą chronić swoje niewielkie zasoby wodne, poprzez opieranie w większym stopniu swojej gospodarki na imporcie żywności. Za swój naukowy wkład został nagrodzony w 2003 roku Stockholm Water Prize[3]. Allan twierdzi, że: „Woda jest uważana za wirtualną, ponieważ w momencie kiedy pszenica jest dojrzała, realna ilość wody zużyta do jej uprawy, nie jest już w niej zawarta. Idea wirtualnej wody pomaga nam zrozumieć, jak wiele wody jest potrzebne do wyprodukowania różnych produktów i usług. W suchych i półsuchych regionach, wiedza na temat wartości wirtualnej wody towaru lub usługi może być przydatne w określaniu najkorzystniejszego wykorzystania dostępnych zasobów wodnych."

Jeden hamburger to około 2400 litrów wirtualnej wody. Przeciętny Amerykanin konsumuje około 6800 litrów wirtualnej wody każdego dnia, trzykrotnie więcej niż Chińczyk[4]. Innym przykładem może być pszenica, której produkcja wymaga 1600 m³ wody na tonę (dokładna wartość może wynosić mniej lub więcej, w zależności od warunków klimatycznych i praktyk rolniczych). Hoekstra i Chapagain zdefiniowali zawartość wirtualnej wody w produkcie (towarze, usłudze) jako „objętość słodkiej wody, zużytej do wyprodukowania produktu, zmierzona w miejscu jego produkcji”[5]. Odnosi się do sumy zużycia wody na różnych etapach łańcucha produkcji.

Koncept wirtualnej wody posiada istotne niedoskonałości, co oznacza, że poleganie na jego wartości w podejmowaniu decyzji administracyjnych, wiąże się z ryzykiem. Według Australijskiej National Water Commission miara wirtualnej wody ma bardzo ograniczone zastosowanie praktyczne w podejmowaniu decyzji dotyczących sposobu wykorzystania ograniczonych zasobów wodnych[6].

Handel wirtualną wodą

Handel wirtualną wodą odnosi się do idei, że towary i usługi podlegają wymianie, a więc także wirtualna woda. Jeżeli kraj importuje tonę pszenicy, zamiast produkować ją na swoim terytorium, oszczędza około 1300 m³ lokalnej wody. Jeżeli dany kraj cierpi na niedobór wody, „oszczędzona” w ten sposób może zostać użyta do pokrycia innych potrzeb. Jeżeli kraj-eksporter cierpi na niedobór wody i wyeksportował 1300 m³ lokalnej wody w postaci tony pszenicy, to nie jest ona już dostępna do wykorzystania w innych celach. Pomysł ten pociąga oczywiste wnioski o znaczeniu strategicznym dla krajów w których słodka woda jest zasobem deficytowym, takich jak np. kraje Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej[7][8][9].

Kraje o poważnym deficycie wody, takie jak np. Palestyna, ograniczają eksport pomarańczy (obciążonych relatywnie dużym ładunkiem wirtualnej wody), aby ograniczyć eksport dużych ilości wody do innych części świata.

W ostatnich latach idea wirtualnej wody była przedmiotem naukowej i politycznej debaty. Pojęcie konceptu jest dość rozmyte, waha się od pojęcia analitycznego, o funkcji opisowej, do strategii motywowanej politycznie. Jako pojęcie analityczne, handel wirtualną wodą jest instrumentem pozwalającym na identyfikację i ocenę podjętych działań, nie tylko w dyskusji naukowej, ale także politycznej. Jako strategia, koncept handlu wirtualną wodą mierzy się z pytaniem, czy może zostać zastosowany w zrównoważony sposób, z poszanowaniem zasad ekonomii, wartości ekologicznych i społecznych oraz w których krajach zastosowanie tej strategii przyniosłoby korzystne efekty.

Dane pozyskane metodami geoinformatycznymi na temat wirtualnej wody mogą zostać zaimplementowane w ekonomicznych modelach handlu międzynarodowego, takich jak Global Trade Analysis Project (GTAP) Computable General Equilibrium Model[10].  Modele takie mogą być wykorzystywane w analizie ekonomicznych skutków zmian zasobów słodkiej wody lub polityki nią gospodarowania, jak i skutków jakie wywierają na zasoby wodne rozwój gospodarczy i liberalizacja handlu.

Reasumując, handel wirtualną wodą umożliwia nową perspektywę spojrzenia na problemy gospodarki wodnej[11][12]. Według ustaleń konferencji z 2006 roku we Frankfurcie, wydaje się uzasadnionym, połączenie modelu Zintegrowanego Zarządzania Zasobami Wodnymi (IWRM) z konceptem wirtualnej wody.

Australijscy naukowcy podjęli próbę zastosowania metod analizy Life Cycle Assessment do oceny zużycia wody[13].

Ślad wodny

Koncepcja wirtualnej wody w zamyśle odnosi się do teorii, że kraje mogą chronić własne zasoby wodne, poprzez import żywności. W 2002 roku profesor Arjen Y. Hoekstra, wtedy pracownik UNESCO-IHE, obecnie University of Twente; zaproponował pojęcie śladu wodnego. Ślad wodny ilustruje zależność pomiędzy konsumowanymi towarami i usługami lub wzorcem konsumpcji, a zużyciem zasobów wodnych i zanieczyszczeniem środowiska.

Handel wirtualną wodą i ślad wodny mogą być postrzegane jako część szerszego zagadnienia - globalizacji zasobów wodnych

Zawartość wirtualnej wody w wybranych produktach

Poniższa tabela ukazuje średnią zawartość wirtualnej wody w wybranych produktach w różnych krajach [m3/t][14]:

ProductStany Zjednoczone USA ChinyIndie IndieRosja RosjaIndonezja IndonezjaAustralia AustraliaBrazylia BrazyliaJaponia JaponiaMeksyk MeksykWłochy WłochyHolandia HolandiaŚrednia światowa
Ryż (niełuskany)12751321285024012150102230821221218216792291
Ryż (łuskany)16561716370231182793132740031586283421802975
Ryż (łamany)19031972425435843209152546001822325725063419
Pszenica8496901654237515881616734106624216191334
Kukurydza489801193713971285744118014931744530408909
Soja18692617412439332030210610762326317715061789
Trzcina cukrowa103117159164141155120171175
Bawełna nasiona25351419826444531887277721273644
Bawełna szarpie5733321018694100724268628148128242
Jęczmień7028481966235914251373697212018227181388
Sorgo782863405323821081160912125822853
Kokos74922552071159019542545
Proso21431863326928921951310045344596
Kawa (zielona)486462901218017665139722811917373
Kawa (palona)579074881450021030166333347520682
Herbata11110700230029474659249409205
Wołowina131931256016482210281481817112169611101937762211671168115497
Wieprzowina394622114397694739385909481849626559637737904856
Kozina3082399451875290454338394175256010252418027914043
Baranina5977520266927621595669476267357116878757252986143
Drób238936527736576355492914391329775013219822223918
Jajka151035507531491954001844333718444277138914043340
Mleko695100013691345114391510018122382861641990
Mleko w proszku3234464863686253531742554654377411077400529824602
Ser3457496367936671567545444969403211805427831904914
Skóra (bydlęca)141901351317710225751592918384182221186440482227241257216656

Przypisy

  1. ↑ Peter Rogers. Globalna Hydrozagadka. „Świat Nauki”, s. 42-47, wrzesień 2008. Prószyński Media.
  2. ↑ "Looming water crisis simply a management problem" by Jonathan Chenoweth, New Scientist 28.08.2008, s. 28-32.
  3. ↑ SIWI, Stockholm International Water Institute [online], www.siwi.org [dostęp 2016-10-06].
  4. ↑ CSRInfo.
  5. ↑ A.Y. Hoekstra, A.K. Chapagain, Water footprints of nations: Water use by people as a function of their consumption pattern, „Water Resources Management”, 1, 2006, s. 35–48, DOI: 10.1007/s11269-006-9039-x, ISSN 0920-4741 [dostęp 2016-10-06] (ang.).
  6. ↑ Archived - National Water Commission - Page 1 [online], www.nwc.gov.au [dostęp 2016-10-06].
  7. ↑ Turton, A.R. 1998. The Hydropolitics of Southern Africa: The Case of the Zambezi River Basin as an Area of Potential Co-operation Based on Allan’s Concept of ‘Virtual Water’. Unpublished M.A. Dissertation, Department of International Politics, University of South Africa, Pretoria, South Africa.
  8. ↑ Turton, A.R., Moodley, S., Goldblatt, M. & Meissner, R. 2000. An Analysis of the Role of Virtual Water in Southern Africa in Meeting Water Scarcity: An Applied Research and Capacity Building Project. Johannesburg: Group for Environmental Monitoring (GEM).
  9. ↑ Earle, A. & Turton, A.R. 2003. The Virtual Water Trade amongst Countries of the SADC. In Hoekstra, A. (Ed.) Virtual Water Trade: Proceedings of the International Experts Meeting on Virtual Water Trade. Delft, the Netherlands, 12–13.12.2002. Research Report Nr. 12. Delft: IHE. s. 183-200.
  10. ↑ Maria Berrittella i inni, The economic impact of restricted water supply: A computable general equilibrium analysis, „Water Research”, 8, 2007, s. 1799–1813, DOI: 10.1016/j.watres.2007.01.010 [dostęp 2016-10-06].
  11. ↑ „Watersheds and Problemsheds: Explaining the Absence of Armed Conflict Over Water in the Middle East” [online], 27 listopada 2006 [dostęp 2016-10-06] [zarchiwizowane z adresu 2006-11-27].
  12. ↑ Earle, A. 2003. Watersheds and Problemsheds: A Strategic Perspective on the Water/Food/Trade Nexus in Southern Africa. In Turton, A.R., Ashton, P.J. & Cloete, T.E. (Eds.) Transboundary Rivers, Sovereignty and Development: Hydropolitical Drivers in the Okavango River Basin. Pretoria & Geneva: AWIRU & Green Cross International. s. 229-249.
  13. ↑ M. Lenzen, B. Foran, An input–output analysis of Australian water usage, „Water Policy”, 4, 2001, s. 321–340, DOI: 10.1016/S1366-7017(01)00072-1 [dostęp 2016-10-06].
  14. ↑ Craswell, E.; Bonnell, M.; Bossio, D.; Demuth, S.; van de Giesen, N. (2007). Integrated Assessment of Water Resources and Global Change: A North-South Analysis. Springer Netherlands. s. 40. ISBN 978-1-4020-5591-1. dostęp 11.10.2016
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.