Witold Jarzynka

Witold Jarzynka
Ilustracja
prof. dr inż. arch. Witold Jarzynka (1932–2010)
Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1932
Wasiliszki

Data i miejsce śmierci

3 grudnia 2010
Szczecin

Alma Mater

Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Szczecińska), Politechnika Gdańska

Uczelnia

Politechnika Szczecińska

Nagrody

status twórcy Min. Kult. Szt. za całokształt pracy twórczej (1980); Mister Szczecina 1970

Praca
Projekty

Adaptacja XIX-w. wieży ciśnień na Wzgórzu Hetmańskim w Szczecinie na zespół sakralny

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego Odznaka honorowa „Za zasługi dla budownictwa”

Witold Jarzynka (ur. 20 lipca 1932 w Wasiliszkach, zm. 3 grudnia 2010 w Szczecinie) – polski architekt związany z powojennym Szczecinem, doktor nauk technicznych[1] w zakresie architektury[2], profesor Politechniki Szczecińskiej, nauczyciel akademicki.

Życiorys

Witold Jarzynka urodził się w rodzinie inteligenckiej na terenie obecnej Białorusi[3]. Maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Wyspiańskiego w Mławie w klasie matematyczno-fizycznej. W 1950 rozpoczął studia na Wydziale Architektury Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie, gdzie w 1954 otrzymał dyplom inżyniera architekta[1] na podstawie projektu klauzulowego Schronisko wysokogórskie wykonanego pod kierunkiem dr inż. Marka Leykama[3]. W latach 1957–1959 kontynuował w trybie eksternistycznym uzupełniające studia magisterskie na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej[3]. W 1967 ukończył dwuletnie Studium podyplomowe Planowania Przestrzennego na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. W 1969 został mianowany docentem. W 1984 po obronie dysertacji Kształtowanie przestrzenno-funkcjonalne zespołów mieszkaniowych w aspekcie tworzenia warunków integracji i identyfikacji środowiskowej Rada Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej (promotor prof. Stanisław Latour) nadała mu stopień naukowy doktora nauk technicznych[1][3]. W 1995 został mianowany na stanowisko profesora nadzwyczajnego Politechniki Szczecińskiej[4]. Na emeryturę przeszedł w 2002[3]. W tym samym roku z okazji 70-lecia jego urodzin odbyła się sesja naukowa Dydaktyka i praktyka w architekturze[5].

Został pochowany 20 grudnia 2010 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kw. 87F-4-10)[6]. Pozostawił córkę Dorotę, mgr inż. architekt[7].

Praca projektowa

Bezpośrednio po studiach inżynierskich w 1954 rozpoczął pracę w zawodzie architekta w szczecińskim Biurze Projektów Budownictwa Miejskiego „Miastoprojekt”, gdzie był zatrudniony kolejno na stanowiskach starszego asystenta, starszego projektanta, kierownika pracowni, głównego projektanta[5] i generalnego projektanta zespołów mieszkaniowych. Pracował tam do 1983 z przerwą w latach 1979–1980, kiedy pełnił funkcję głównego architekta województwa[3].

Był autorem lub współautorem ponad 150 projektów architektonicznych i urbanistycznych, z których większość została zrealizowana. Były wśród nich projekty domów mieszkalnych i zespołów mieszkaniowych, budynki usługowe i użyteczności publicznej oraz opracowania urbanistyczne i studia krajobrazowe. Do najważniejszych realizacji należą: odbudowa starego miasta w Stargardzie oraz zaprojektowanie nowej zabudowy Kołobrzegu, Świnoujścia i Szczecina (np. zabudowa typu „miasteczko” na terenie osiedla Majowe). W 1979 został Głównym Architektem Województwa, jednak na skutek braku porozumienia z władzami wojewódzkimi w kwestii ochrony środowiska naturalnego, w 1980 powrócił do pracy w „Miastoprojekcie”, gdzie objął funkcję generalnego projektanta zespołów mieszkaniowych. W 1980 uzyskał status architekta twórcy, nadany przez Ministra Kultury i Sztuki[1]. Brał udział w 19 krajowych i zagranicznych konkursach urbanistyczno-architektonicznych, zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Za swój najważniejszy projekt uważał adaptację XIX-wiecznej wieży ciśnień na Wzgórzu Hetmańskim w Szczecinie na zespół sakralny (kościół pw. Matki Boskiej Jasnogórskiej z dwiema kaplicami, kruchtą i zakrystią)[5][8].

Praca dydaktyczna

Obok działalności projektowej zajmował się równolegle pracą dydaktyczną na Politechniki Szczecińskiej. W 1969 jako docent kontraktowy prowadził zajęcia dydaktyczne z projektowania architektonicznego mieszkalnictwa[1]. W 1982 przeszedł na stałe do pracy na uczelni. Objął stanowisko kierownika Zakładu Projektowania Zespołów Mieszkaniowych w tym Instytucie. W latach 1984–1987 pełnił funkcję zastępcy dyrektora, a w latach 1993–1996 dyrektora Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego. W latach 1987–1990 był prodziekanem Wydziału Budownictwa i Architektury. Był członkiem Instytutowej Komisji ds. programów studiów. Wypromował 63 magistrów inżynierów architektów. Projekt wykonany pod jego kierunkiem uzyskał w ogólnopolskim konkursie SARP Nagrodę im. architektów Stanisława Skrypija i Stanisława Nowickiego[9] i uznany został za najlepszą pracę dyplomową 1987 w Polsce[1].

Praca organizacyjna

W 1955 został członkiem szczecińskiego Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich.19 lat pracował w Zarządzie Oddziału, pełniąc funkcje wiceprezesa (w latach 1963–1966) i przewodniczącego Kolegium Sędziów Konkursowych. Należał do Sekcji Komitetu Architektury i Urbanistyki Oddziału PAN w Gdańsku oraz Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Architektów RP[10].

Współuczestniczył w organizacji krajowych i zagranicznych konferencji naukowych oraz seminarium prowadzonego w ramach studium doktoranckiego na Wydziale Architektury Uniwersytetu Technicznego w Walencji (1994). Był autorem opracowań naukowo-badawczych z zakresu architektury mieszkaniowej i architektury użyteczności publicznej (prace monograficzne, referaty, artykuły i komunikaty naukowe)[5].

W latach 1987–1990 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Architektury Politechniki Szczecińskiej, a w latach 1993–1996 – dyrektora Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego na tym Wydziale[3].

Wybrane publikacje[7][1]

  • Adaptacja XIX-wiecznej wieży ciśnień na Wzgórzu Hetmańskim w Szczecinie na zespół sakralny. Wyd. Uczeln. Polit. Szczec. Szczecin 1988
  • Środowisko mieszkaniowe – dom – mieszkanie a ekologia. Prace Nauk. Polit. Szczec. 1992, 466 (wsp. Marek Wołoszyn, Leszek Światek)
  • Środowisko mieszkaniowe w zabudowie miejskiej. 2001
  • Z architekturą w tle. ZAPOL Szczecin 2002
Zespół sakralny na Wzgórzu Hetmańskim w Szczecinie, proj. W. Jarzynka, R. Burbicki i R. Rodecki

Wybrane projekty architektoniczne[11][10]

  • Osiedle „Stare Miasto” w Szczecinie (1954) (z zespołem)
  • Osiedla mieszkaniowe „Walki Młodych” i „Poczta” w Kołobrzegu (1957–1963) (wsp. Wacław Furmańczyk)
  • Sanatorium Kormoran w Kołobrzegu (1960) (wsp. Wacław Furmańczyk)
  • kombinat gastronomiczny „Kaskada” w Szczecinie (1961)
  • projekt odbudowy starego Miasta w Stargardzie (1955-1970) (wsp. Wacław Furmańczyk)
  • „Dom Portowca”, ul. Podgórna 26 w Szczecinie (1963) (wsp. Wacław Furmańczyk)
  • budynek mieszkalny, Pl. Zgody/ Wojska Polskiego 26-30, Szczecin (1963–1968) „Mister Szczecina” '70 (wsp. Wacław Furmańczyk)
  • projekt zespołu mieszkalnego osiedla Majowego w Szczecinie (1978–1983)
  • adaptacja zabytkowej wieży ciśnień na zespół sakralny na Wzgórzu Hetmańskim w Szczecinie (1985–1992) (wsp. R. Burbicki, R. Rodecki)

Odznaczenia i nagrody[1][10]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Księga jubileuszowa 50-lecia Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. Szczecin 1996, s. 509–510. ISBN 83-906847-2-1.
  2. ↑ Dr inż. Witold Jarzynka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-11-13].
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Wojciech Bal, Robert Dawidowski, Ryszard Długopolski, Adam M. Szymski. Architektura polska lat 1945–1960 na obszarze Pomorza Zachodniego. Wyd. II. Księży Młyn Wyd. Michał Koliński Łódź 2022, s. 323–326. ISBN 978-83-7729-475-8
  4. ↑ Karol Krzątała. In memoriam prof. dr. inż. arch. Witolda Jarzynki. „Forum Uczelniane”. Pismo ZUT w Szczecinie 2011, 1(9), s. 39.
  5. 1 2 3 4 Andrzej Androchowicz. Witold Jarzynka – biogram w Encyklopedii Pomorza Zachodniego pomeranica.pl.
  6. ↑ Witold Jarzynka – lokalizacja grobu na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (dostęp 2024-11-12).
  7. 1 2 Księga jubileuszowa 50-lecia Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. Szczecin 1996, s. 167. ISBN 83-906847-2-1.
  8. ↑ Historia parafii „Zespół Sakralny na Wzgórzu Hetmańskim” na stronie internetowej parafii (dostęp 2024-11-12).
  9. ↑ Dyplom Roku SARP: od 1964. aż do dziś. Informacja prasowa z 28.04.2020 (dostęp 2024-11-12).
  10. 1 2 3 Prof. dr inż. arch. Witold Józef Jarzynka w dziale „Pamięci architektów polskich” w witrynie Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (dostęp 2024-11-12).
  11. 1 2 Encyklopedia Szczecina. Wydanie jubileuszowe z okazji 70-lecia polskiego Szczecina. Red. Tadeusz Białecki. Szczec. Tow. Kult. Szczecin 2015, s. 372. ISBN 978-83-942725-0-0.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.