Wrząca (powiat sieradzki)

Wrząca
wieś
Ilustracja
Dwór we Wrzącej
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

sieradzki

Gmina

Błaszki

Strefa numeracyjna

43

Kod pocztowy

98-235[1]

Tablice rejestracyjne

ESI

SIMC

0698986

Położenie na mapie gminy Błaszki
Mapa konturowa gminy Błaszki, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wrząca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wrząca”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wrząca”
Położenie na mapie powiatu sieradzkiego
Mapa konturowa powiatu sieradzkiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wrząca”
Ziemia51°36′10″N 18°26′23″E/51,602778 18,439722[2]
Strona internetowa

Wrząca – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Błaszki, ok. 5 km na południe od Błaszek.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie sieradzkim.

Części wsi

Integralne części wsi Wrząca[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0698992Borekczęść wsi
0699000Łapigroszczęść wsi
0699017Migaczczęść wsi
0699023Porębyczęść wsi

Historia

Wieś pierwszy raz wzmiankowana w 1413 r., kiedy to należała do Zajączków h. Świnka piszących się „z Wrzący”. Kolejnymi jej właścicielami byli Brzechwowie h. Jastrzębiec i Urbańscy h. Nieczuja. Ok. 1660 r. Teresa Urbańska wniosła Wrzącą w posagu Grodzickim h. Gryf, którzy utrzymali ją do 1939 r.

W pobliżu dworu w niedzielę 16 listopada 1863 r. rosyjscy huzarzy z Kalisza rozbili polski oddział powstańczy dowodzony przez Wincentego Pągowskiego. 19 zabitych powstańców pochowano w pobliskim Wojkowie. Ich akta zgonów zachowały się w tamtejszym kościele. Schwytanych powstańców stracono w Kaliszu. Bitwę upamiętnia pomnik w centrum wsi (przy rozjeździe do Wojkowa), postawiony w 135. rocznicę powstania.

Zabytki

Zachowało się w stosunkowo dobrym stanie założenie parkowo-dworskie. Poprzedni dwór od czasów późnośredniowiecznych do schyłku XVIII w. stał na wysepce – „kopcu”, otoczony wodą, po lewej stronie od bramy wjazdowej. Jest tam teraz kapliczka w postaci słupka ze świętym. Obecny dwór stoi nieco dalej, pośrodku parku. Główny budynek powstał najprawdopodobniej u schyłku XVII w. w stylu neoklasycystycznym. Około 1800 r. dobudowano do niego czterokolumnowy portyk z piętrami, a po 1870 r. dodano piętra nad dwoma skrajnymi osiami. Wówczas też powstały boczne ryzality, zwieńczone tympanonami o takim samym stopniu nachylenia jak w portyku. Dwór użytkowała do niedawna szkoła. W owalnym salonie, a także w owalnym bocznym saloniku zachowała się polichromia figuralna i krajobrazowa. Dwór otoczony jest parkiem z pocz. XIX w. z rzadkimi i pomnikowymi okazami drzew.

Naprzeciwko głównego do dworu wjazdu (po drugiej stronie drogi)) stoi kapliczka z początku XIX w. z czterema rzeźbami świętych, których imiona najczęściej występowały w rodzinie Grodzickich. Po przeciwnej stronie od wjazdu, przy tzw. owczej drodze prowadzącej na skróty do Wojkowa stoi kapliczka w kształcie krzyża, przykryta namiotowym daszkiem z gontów, wg tradycji postawiona na miejscu mogiły powstańców z 1863 r.

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[5] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • zespół dworski, 1 poł. XIX w.:
    • dwór, nr rej.: 96/299 z 28.12.1967
    • park z aleją dojazdową od szosy Gruszczyce-Wojków, nr rej.: 874 z 28.12.1967
  • aleja Wrząca-Gruszczyce, nr rej.: 1154 z 14.06.1974

Przyroda

W lasach dawnego majątku Wrząca, przy drodze Brąszewice-Wojków, w uroczysku Orły, utworzono w 1995 r. rezerwat przyrody Wrząca[6].

Szkoła

Do roku 2003 w Dworze mieściła się szkoła. Lecz był to jej ostatni rok. Początkowo było 8 klas, lecz w roku 1999 wybudowano w Gruszczycach Publiczne Gimnazjum wtedy zostało już tylko 6 klas.

Ludzie związani z Wrzącą

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1555 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 151776
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-30)].
  6. ↑ Nadleśnictwo Złoczew: Rezerwat przyrody „Wrząca”. [dostęp 2009-01-31]. (pol.).

Bibliografia

  • Ruszkowski A.: Sieradz i okolice. Sieradz, 2000
  • Pachulska-Rydel J.: Starodrzew parku dworskiego we Wrzącej [w:] „Na sieradzkich szlakach”, nr 1/13/1989, s. 8-10 (plan)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.