Wybory parlamentarne w Albanii w 2025 roku
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Rodzaj | |||
| Data przeprowadzenia |
11 maja 2025 | ||
| Data zarządzenia |
5 grudnia 2024 | ||
| Podstawa prawna | |||
| Ordynacja wyborcza | |||
| Głosowanie | |||
| |||
| |||
Wybory parlamentarne w Albanii w 2025 roku – wybory do albańskiego Zgromadzenia XVII kadencji, liczącego 140 miejsc, które odbyły się 11 maja 2025[1]. Wybory zakończyły się zwycięstwem Socjalistycznej Partii Albanii, kierowanej przez Ediego Ramę.
Ordynacja wyborcza
Do jednoizbowego parlamentu wybieranych jest 140 deputowanych, poprzez ordynację proporcjonalną i okręgi wielomandatowe, których granice odpowiadają obwodom, stanowiącym podstawę podziału administracyjnego kraju[2]. W okręgach wybieranych jest od 4 do 32 deputowanych, proporcjonalnie do ich liczby ludności. Obowiązuje próg wyborczy na poziomie 1% dla partii politycznych oraz 5% dla koalicji wyborczych. Przeliczanie głosów na mandaty odbywa się dwuetapowo. Najpierw są one rozdzielane przy pomocy metody D’Hondta pomiędzy listy wyborcze. Drugi etap dotyczy tylko koalicji i ma na celu ustalenie liczby mandatów przypadających poszczególnym partiom, które wchodzą w ich skład. Na tym etapie stosuje się metodę Sainte-Laguë[2].
Przebieg wyborów
Od wyborów parlamentarnych 2013 Socjalistyczna Partia Albanii, kierowana przez Ediego Ramę zachowuje pozycję dominującej siły politycznej w Albanii. Wybory w 2021 potwierdziły dominację socjalistów na scenie politycznej, a ich przewaga nad pozostałymi ugrupowaniami politycznymi pozwalała na samodzielnie sprawowanie rządów.
W lipcu 2024 parlament albański przegłosował zmiany w kodeksie wyborczym, dotyczące nowego podziału mandatów i możliwości głosowania przez osoby przebywające za granicą. Wprowadzenie przez Centralną Komisję Wyborczą aplikacji PER umożliwiło udział w wyborach emigrantom albańskim posiadającym ważny paszport i dokument potwierdzający ich adres zamieszkania.
Po konsultacjach z partiami politycznymi 5 grudnia 2024 prezydent Bajram Begaj ogłosił datę wyborów na 11 maja 2025[3]. W marcu 2025 Centralna Komisja Wyborcza zarejestrowała 53 partie polityczne i 3 koalicje, które zadeklarowały chęć udziału w wyborach. 11 spośród nich (3 koalicje i 8 partii) zebrało ponad 5000 podpisów wyborców, uzyskując prawo startu w wyborach[4]. O 140 miejsc w parlamencie rywalizowało 2046 kandydatów, w tym 787 kobiet[5]. Większość głosów zdobyła koalicja skupiona wokół Socjalistycznej Partii Albanii, uzyskując 83 mandaty w parlamencie. Pozycję drugiej siły politycznej zachowała koalicja skupiona wokół Demokratycznej Partii Albanii, która zdobyła 50 mandatów w parlamencie.
Nieoficjalne wyniki wyborów
| Komitet wyborczy | Przywódca | Liczba oddanych głosów | Procent oddanych głosów | Liczba mandatów | |
|---|---|---|---|---|---|
| Socjalistyczna Partia Albanii | Edi Rama | 856 177 | 53,27 | 83 | |
| Demokratyczna Partia Albanii - Sojusz na rzecz Wielkiej Albanii | Sali Berisha | 529 354 | 32,93 | 50 | |
| Albania staje się innowacyjna | Adriatik Lapaj | 64 264 | 4,00 | 1 | |
| Socjaldemokratyczna Partia Albanii | Tom Doshi | 49 890 | 3,10 | 3 | |
| Partia Szansy | Agron Shehaj | 48 995 | 3,05 | 2 | |
| Ruch Razem | Arlind Qori | 24 616 | 1,53 | 1 | |
| Koalicja Euroatlantycka | Endri Hasa | 20 863 | 1,30 | 0 | |
| Pozostałe ugrupowania i partie | 13 188 | 0,82 | 0 | ||
| Łącznie | 1607 347 | 100 | 140 | ||
Wyborcy oddali także 57530 głosów nieważnych (3,46 % wszystkich oddanych głosów).
Frekwencja wyborcza
W wyborach wzięło udział 1 665 123 uprawnionych do głosowania, frekwencja wyborcza wyniosła 44,83%[6].
Podział mandatów w okręgach wyborczych[1]
| Okręg wyborczy | SPA | DPA | SDPA | Inne ugrupowania | |
|---|---|---|---|---|---|
| Okręg Berat | 5 | 2 | 0 | 0 | |
| Okręg Dibra | 3 | 2 | 0 | 0 | |
| Okręg Durrës | 8 | 6 | 0 | 0 | |
| Okręg Elbasan | 10 | 4 | 0 | 0 | |
| Okręg Fier | 12 | 4 | 0 | 0 | |
| Okręg Gjirokastra | 3 | 1 | 0 | 0 | |
| Okręg Korcza | 6 | 4 | 0 | 0 | |
| Okręg Kukës | 1 | 2 | 0 | 0 | |
| Okręg Lezha | 3 | 4 | 0 | 0 | |
| Okręg Szkodra | 4 | 5 | 2 | 0 | |
| Okręg Tirana | 19 | 13 | 1 | 4 | |
| Okręg Wlora | 9 | 3 | 0 | 0 | |
| Łącznie | 83 | 50 | 3 | 4 |
Przypisy
- 1 2 Zgjedhjet për Kuvend 11 Maj 2025 [online], kqz.gov.al, 2025 (alb.).
- 1 2 Parliamentary Election 2021. ODIHR Limited Election Observation Mission Final Report [online], OBWE, 2021 (ang.).
- ↑ Jetmira Delia-Kaci, Shqipëria do të mbajë zgjedhjet parlamentare më 11 maj [online], evropaelire.org, 2024 (alb.).
- ↑ KSHZ miraton listat shumemërore për 3 subjekte zgjedhore dhe renditjen në Fletën e Votimit [online], kqz.gov.al, 2025 (alb.).
- ↑ Këto janë rezultatet e zgjedhjeve në Shqipëri pas numërimit të votave të 78% qendrave të votimit [online], kallxo.com, 2025 (alb.).
- ↑ KQZ publikon shifrat, ja sa ishte pjesëmarrja në votime [online], vizionplus.tv, 2025 (alb.).
Linki zewnętrzne
- Wybory parlamentarne w Albanii. Takie poparcie uzyskała partia rządząca [online], Onet, 2025 (pol.).
