Wyspy ABC
Wyspy ABC | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen | |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
919,70 km² |
| Populacja (1 stycznia 2024) • liczba ludności • gęstość |
|
Położenie na mapie Morza Karaibskiego ![]() | |
![]() Położenie wysp ABC na Morzu Karaibskim | |
Wyspy ABC (nld. ABC-eilanden, pap. Islanan ABC, en. ABC islands) – popularne określenie trzech wysp Aruba, Bonaire i Curaçao w Ameryce Południowej, które geograficznie należą do archipelagu Małe Antyle, grupy Wysp Zawietrznych. Wyspy położone są na Morzu Karaibskim, ponad 100 km od wybrzeży Wenezueli, na szelfie kontynentalnym[2]. Oprócz trzech głównych wysp, w pobliżu znajdują się dwie prywatne zamieszkane wyspy, należące do Aruby: Palm Island i Renaissance oraz dwie niezamieszkane wyspy: Klein Bonaire oraz Klein Curaçao. Wyspy te należą do Królestwa Niderlandów. Aruba i Curaçao są jego krajami autonomicznymi, natomiast Bonaire jest gminą zamorską, która podlega bezpośrednio pod Holandię.
Wyspy
główne
| Lp. | Nazwa | Status | Powierzchnia (km²) | Liczba mieszkańców 1 stycznia 2024 | Gęstość zaludnienia |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Aruba | kraj autonomiczny | 180 | 108.066[3] | 600 |
| 2. | Bonaire (pap. Boneiru) | gmina zamorska | 288 | 25.133[4] | 87 |
| 3. | Curaçao (pap. Kòrsou) | kraj autonomiczny | 444 | 185.482[5] | 418 |
pozostałe
| Lp. | Nazwa | Powierzchnia (km²) |
|---|---|---|
| 1. | Klein Bonaire | 6,00 |
| 2. | Klein Curaçao (pap. Klein Corsou) | 1,70 |
prywatne
| Lp. | Nazwa | Powierzchnia (km²) |
|---|---|---|
| 1. | Palm Island | 0,10 |
| 2. | Renaissance | 0,48 |
Historia
Po raz pierwszy jako holenderskie, wyspy ABC stały się poprzez podboje Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej w XVII w. Wcześniej zmieniały często swoją przynależność, należały m.in. do Wielkiej Brytanii czy Francji[6].
Zgodnie z traktatem brytyjsko-holenderskim z 1814 r. wyspy ABC stały się własnością Holandii dwa lata później. Kolonia Curaçao i terytoria zależne (Curaçao en Onderhorigheden) obejmowało Curaçao, Arubę i Bonaire[7]. Kolonia ta w roku 1828 została połączona z kolonią Sint Eustatius i terytoria zależne (Sint Eustatius en Onderhorigheden), w skład której wchodziły Wyspy Nawietrzne tj. Sint Eustatius, Saba, Sint Maarten oraz z kolonią Surinam, tworząc nową kolonię (Gouvernement-Generaal van's rijks West-Indische bezittingen) z siedzibą w Paramaribo w Surinamie[8]. W 1845 r. kolonia ta została ponownie rozbita. Kolonia Curaçao i terytoria zależne obejmowała więc od tego czasu wyspy Curaçao, Arubę, Bonaire, Sint Eustatius, Sint Maarten i Sabę.
W roku 1948 kolonię tę przekształcono w Antyle Holenderskie. W 1954 r. Antyle Holenderskie stały się autonomicznym krajem (land) Królestwa Niderlandów[9].
W 1986 r. z Antyli Holenderskich występuje Aruba, stając się jednocześnie niezależnym krajem (land) Królestwa Niderlandów.
10 października 2010 r. rozwiązano Antyle Holenderskie. W Królestwie Niderlandów utworzono nowe kraje Curaçao i Sint Maarten, jak również podlegające bezpośrednio pod Holandię gminy zamorskie Bonaire, Sint Eustatius i Saba[10].
Języki
Języki urzędowe na poszczególnych wyspach:
| Lp. | Wyspa | Język urzędowy |
|---|---|---|
| 1. | Aruba | niderlandzki papiamento |
| 2. | Bonaire | niderlandzki papiamento |
| 3. | Curaçao | niderlandzki papiamento angielski |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Worldometer
- ↑ Na wyspach ABC - Poznaj Świat [online], poznaj-swiat.pl [dostęp 2022-09-19].
- ↑ CBS Aruba
- ↑ CBS Bonaire
- ↑ CBS Curaçao
- ↑ Historia
- ↑ Traktat z 1814 r.
- ↑ Surinam
- ↑ Antyle Holenderskie
- ↑ Gminy zamorskie
Linki zewnętrzne
- Mapa wysp. members.lycos.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-22)].

