Zasłonak morelowy
.JPG) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak morelowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius armeniacus (Schaeff.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 304 (1838) | |
.JPG)
Zasłonak morelowy (Cortinarius armeniacus (Schaeff.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1774 Jacob Christian Schäffer, nadając mu nazwę Agaricus armeniacus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1838 Elias Magnus Fries, przenosząc go do rodzaju Cortinarius[1].
Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:
- Agaricus armeniacus Schaeff. 1774
- Cortinarius armeniacus (Schaeff.) Fr. 1838, var. armeniacus
- Cortinarius armeniacus var. badius Soop 1993
- Hydrocybe armeniaca (Schaeff.) Wünsche 1877
Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1981 r.[3]
Morfologia
Średnica 3–7 cm, kształt u młodych owocników stożkowaty, później łukowaty, w końcu rozpostarty z tępym garbem. Brzeg kapelusza jest gładki, ostry, początkowo podwinięty. U młodych owocników zwisają z niego pozostałości białej zasnówki. Kapelusz jest słabo higrofaniczny. W stanie wilgotnym ma barwę intensywnie pomarańczowobrązową, w stanie suchym ochrowożółtą. Młode owocniki często są białawe[4].
Wąsko przyrośnięte, szerokie. U młodych owocników są jasnoochrowobrązowe, u starszych rdzawobrązowe. Na ostrzach znajdują się delikatne, białawe włókna[4].
Wysokość 4–9 cm, grubość 7–14 mm, kształt walcowaty lub maczugowaty, u podstawy maczugowato poszerzony do 25 mm. Jest pełny i sprężysty. Powierzchnia początkowo jasnobrązowa z delikatnymi, białymi włókienkami, później naga[4].
Cienki, o barwie od białawej do jasnobrązowej. Smak łagodny, zapach owocowy[4].
- Gatunki podobne
Zasłonak nerkowaty (Cortinarius renidens). Ma podobne ubarwienie, ale jest bardziej higrofaniczny i na trzonie posiada resztki żółtej zasnówki[4].
Występowanie i siedlisko
Występuje w Ameryce Północnej i w Europie[5]. W Polsce podano wiele stanowisk[3], najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Grzyb naziemny występujący w lasach iglastych i mieszanych na kwaśnych glebach, szczególnie pod świerkami. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[3].
Znaczenie
Grzyb mykoryzowy współżyjący z drzewami[3]. W niektórych atlasach grzybów jest uważany za grzyb niejadalny[4], w Rosji jednak jest grzybem jadalnym[7].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2015-04-10].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-01-10] (ang.).
- 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 160, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 5 6 Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 314, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-04-08].
- ↑ Cortinarius armeniacus (zasłonak morelowy) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-03-22].
- ↑ Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.