Zbigniew Chamski
 | |
 porucznik kawalerii | |
| Pełne imię i nazwisko |
Zbigniew Antoni Chamski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
30 września 1911 |
| Data i miejsce śmierci |
4–7 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1933–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 | |
Zbigniew Antoni Chamski (ur. 30 września 1911 w Moczydłach, zm. 4–7 kwietnia 1940 w Katyniu) – porucznik kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Adama i Reginy z Ołdakowskich urodzony 30 września 1911 w Moczydłach w ówczesnym powiecie gostynińskim guberni warszawskiej[1][2]. Był absolwentem Korpusu Kadetów nr 3 w Rawiczu, w którym 26 maja 1933 zdał egzamin dojrzałości[2]. 1 października 1933 wstąpił do Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu[1][2]. Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 października 1935 i 48. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[3], a minister spraw wojskowych wcielił do 10 pułku ułanów w Białymstoku na stanowisko dowódcy plutonu[4][2]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 46. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[5][6].
W kampanii wrześniowej 1939 walczył w szeregach macierzystego pułku jako oficer informacyjny[7][2]. Od 5 do 12 września pełnił jednocześnie funkcję dowódcy pocztu[7]. 4 września został ranny w czasie walk pod Kowalewem na terytorium ówczesnych Prus Wschodnich, lecz pozostał w pułku[8]. 12 września w walce pod Bieńkami został ciężko ranny w szyję[9]. 6 października 1939 dowódca pułku podpułkownik Kazimierz Busler przedstawił go do odznaczenia Orderem Virtuti Militari „za zasługi na polu walki”[10].
W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej[11]. Przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[12]. Między 3 a 5 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[12]. Między 4 a 7 kwietnia 1940 zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany[12][11] w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[13][14]. W Lesie Katyńskim prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[15], jednak Zbigniew Antoni Chamski nie został zidentyfikowany.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[16][17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18][19][20].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 11813 pośmiertnie[11]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 69.
- 1 2 3 4 5 Ryżewski 1992 ↓, s. 439.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 46.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 696.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 574.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 149.
- 1 2 Busler 1945 ↓, s. 3.
- ↑ Dobroński i Filipow 1992 ↓, s. 28.
- ↑ Dobroński i Filipow 1992 ↓, s. 35.
- ↑ Odpis z kopii rozkazu nr 193. [w:] B.I.17d, s. 148 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1939-10-06. [dostęp 2023-09-14].
- 1 2 3 Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 45.
- 1 2 3 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 771.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-28] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 76 [dostęp 2024-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
Bibliografia
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Kazimierz Busler: Notatka ppłk. K. Buslera dotyczaca działań pułku. [w:] B.I.17d [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1945. [dostęp 2023-09-14].
- Andrzej Dobroński, Krzysztof Filipow: „Dziesiątacy” z Białegostoku. 10 Pułk Ułanów Litewskich. Białystok: Muzeum Wojska w Białymstoku, 1992.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Wacław Ryżewski. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (139), 1992. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.