Zbrodnia w Smydze
 Arcybiskup Aleksy (Hromadśkyj) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data | |
| Liczba zabitych |
4 |
| Typ ataku | |
| Sprawca |
oddział zbrojny OUN-M |
Położenie na mapie Okupowanej Polski w latach 1941-1944 _location_map.svg.png) | |
 50°14′24″N 25°45′57″E/50,240000 25,765833 | |
Zbrodnia w Smydze – zbrodnia dokonana przez oddział zbrojny OUN-M 8 maja 1943 r. na prawosławnym arcybiskupie wołyńskim i żytomierskim Aleksym (Hromadśkim) oraz trzech towarzyszących mu osobach.
Smyga (lub Smyha) była kolonią ukraińską, zamieszkaną również przez kilka rodzin czeskich oraz kilkanaście polskich. Pojedynczy przypadek zabójstwa Polaka – aptekarza – najprawdopodobniej przez nacjonalistów ukraińskich miał miejsce w marcu 1943 r. Zbrodnia z 8 maja nie musiała jednak mieć bezpośredniego związku z działaniami wymierzonymi w Polaków.
Grzegorz Motyka dopuszcza możliwość, że celem ataku oddziału melnykowców mógł być gebitskomissar Müller, zaś samochód arcybiskupa wołyńskiego i żytomierskiego Aleksego został ostrzelany przez pomyłkę[1]. W aucie zginęli, oprócz arcybiskupa, jego sekretarz ks. protojerej Fiodor Jurkiewicz, szofer Ołeksandr Michniczuk i tłumacz języka niemieckiego Marko Życharew. Według Władysława i Ewy Siemaszków hierarcha został nie tylko postrzelony, ale i raniony nożem, zaś jego szofer przed śmiercią został poddany torturom[2]. Autorzy ci podają także, że noszone przez arcybiskupa krzyż kapłański oraz ikona trafiły następnie do rąk innego hierarchy prawosławnego, Polikarpa (Sikorskiego), sympatyzującego otwarcie z nacjonalizmem ukraińskim[2]. Grzegorz Motyka jest jednak zdania, że melnykowcy starali się zatuszować dokonaną zbrodnię, rozgłaszając, że arcybiskup zginął z rąk radzieckich. Twierdzili również, że w samochodzie zamordowanego znajdowały się dokumenty świadczące o jego kolaboracji z hitlerowcami[1].
Przypisy
- 1 2 G. Motyka, Ukraińska partyzantka 1942–1960, Warszawa 2006, Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza "Rytm", ISBN 83-88490-58-3, s. 203
- 1 2 Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 102–103, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.