Zeugophora scutellaris

Zeugophora scutellaris – gatunek chrząszcza z rodziny Megalopodidae i podrodziny Zeugophorinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję i nearktyczną Amerykę Północną.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1840 roku przez Eduarda Suffriana^[1].

Chrząszcz o ciele długości od 3 do 4 mm^[2][3]. Głowa jest czerwonawożółta z czarnymi oczami, czasem też z czarnym ciemieniem. Cała powierzchnia czoła pokryta jest punktowaniem – na jego środku brak jest wyraźnego pasa niepunktowanego^[2]. Punktowanie głowy jest gęstsze i w tyle delikatniejsze niż u Z. subspinosa^[3]. Czułki są czerwonawożółte w części nasadowej i czarne w pozostałej^[2]. Czerwonawożółte przedplecze ma powierzchnię wyraźnie, głęboko i niezbyt gęsto punktowaną^[2][3]. Brzegi boczne przedplecza wyciągnięte są pośrodku długości w tępo zwieńczone guzki^[2]. Barwa tarczki zwykle jest czerwonawożółta, ale u okazów o czarnym ciemnieniu również czarna. Pokrywy zawsze są czarne^[2][3]. Kolor odnóży jest czerwonawożółty^[2].

Larwa ma spłaszczone, żółto ubarwione ciało o zredukowanych odnóżach^[4].

Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są monofagicznymi^[4] fitofagami żerującymi na topolach^[5][2], zwłaszcza na topoli czarnej i osice^[4]. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od kwietnia do października^[2]. Samice składają jaja na spodzie liścia topoli w niewielkim dołku, który potem zakrywają wydzieliną. Rozwój larw ma miejsce od czerwca do sierpnia^[4]. Larwy są endofoliofagami minującymi liście rośliny żywicielskiej^[5][2][4]. Żerują grupowo tworząc na wierzchniej stronie liścia minę w postaci dużej, czarniawobrązowej łaty^[4]. Jesienią wyrośnięte larwy opuszczają liść^[2] przez szparę utworzoną na jego górnej powierzchni^[4] i schodzą do gleby, gdzie następuje przepoczwarczenie. Stadium zimującym jest poczwarka lub owad dorosły^[2].

Gatunek holarktyczny. W Europie znany jest z Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi i północnoeuropejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z syberyjskiej części Rosji, Turcji, Syrii, Izraela, Kazachstanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Iranu i Chin^[1]. W Polsce jest owadem rzadko spotykanym, stwierdzonym na nielicznych stanowiskach^[5][2]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)^[6].