Zofia Czerwińska

Zofia Czerwińska

Zofia Czerwińska (2017)
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1933 Poznań
Data i miejsce śmierci	13 marca 2019 Warszawa
Zawód	aktorka
Lata aktywności	1954–2019
Zespół artystyczny
Teatr Polski w Bielsku-Białej (1957–1958), Teatr Wybrzeże (1958–1960), Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie (1960–1961), Teatr Syrena (1979–2019)
Odznaczenia

Zofia Barbara Czerwińska (ur. 19 marca 1933 w Poznaniu, zm. 13 marca 2019 w Warszawie^[1]) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, zdobyła popularność m.in. rolą Zofii Nowosielskiej w serialu telewizyjnym Czterdziestolatek (1975–1978) i Malinowskiej z serialu Świat według Kiepskich (2008–2019).

Była jedynym dzieckiem Mariana (ur. 10 marca 1894, zm. 6 marca 1966) i Anny Urszuli (ur. 24 lipca 1909, zm. 28 października 1999) Czerwińskich^[2].

Absolwentka V Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku-Oliwie^[3], mieszkała wówczas przy ul. Droszyńskiego 3^[4]. Do krakowskiej PWST dostała się, robiąc dobre wrażenie na komisji egzaminacyjnej naśladowaniem stylu Ireny Kwiatkowskiej^[5]. Po jej ukończeniu, pod koniec 1957 debiutowała na scenie. W latach 1957–1958 występowała w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, 1958–1960 w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, 1960–1961 w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie. Stała się znana nie tylko z seriali telewizyjnych, w których grała zwykle role komediowe, ale także z estrady, filmu i teatru. Przez kilkanaście lat była aktorką estradową i filmową, od 1979 do 1990 występowała w Teatrze Syrena w Warszawie, a później pojawiała się tam w ramach występów gościnnych^[6]. Zamieszkała na warszawskim Powiślu.

Debiutowała rolą barmanki Loli w filmie Pokolenie oraz "Loli", koleżanki Dzidziusia Górkiewicza, w Powstaniu łączniczki "Jagódki" obsługującej centralkę telefoniczną na Mokotowie w filmie Eroica. Dużą popularność zyskała rolą pani Balcerkowej z serialu Alternatywy 4 (1983). Zagrała między innymi w serialu Jerzego Gruzy Czterdziestolatek (1974–1977), następnie Czterdziestolatek. 20 lat później (1993) jako Zofia Nowosielska i kierowniczka pizzerii „Angelo”. Na dużym ekranie kreowała role w komediach Lekarstwo na miłość (1965) jako kelnerka w kawiarni CDT, Rejs (1970) jako uczestniczka rejsu, Poszukiwany, poszukiwana (1972) jako ex-gosposia Karpielów, Miś (1980) w roli Ireny, kandydatki na żonę Ochódzkiego, Och, Karol (1985) jako matka tytułowego bohatera czy Złoto dezerterów (1998) w roli garbuski w hoteliku. W serialu Świat według Kiepskich od 2008 do końca życia wcielała się w postać Wisławy Malinowskiej, ekspedientki ze sklepu monopolowego „U Stasia”. Porównywana była do Zdzisław Maklakiewicza, ponieważ podobnie jak on znacznie lepiej wykonywała swoje role przy restauracyjnym stoliku, niż na scenie^[7].

Od dzieciństwa w jej życiu towarzyszyły psy. W czasie powstania warszawskiego pies w służbie gestapo ochronił ją przed kulami i zginął. Wyrażała zdecydowane poparcie w kwestii praw zwierząt i kar za znęcaniem się nad nimi^[8]. Jej pies „Dżek” wraz z nią zostawił odcisk łapy w alei gwiazd w Międzyzdrojach^[9] i z którym wystąpiła w filmie Wojna żeńsko-męska (2011).

W październiku 2017 wsparła społeczność LGBT, biorąc udział w akcji „Ramię w ramię po równość” Kampanii Przeciw Homofobii^[10].

Zmarła po operacji kręgosłupa nad ranem 13 marca 2019, miesiąc po zakończeniu pracy na planie serialu Świat według Kiepskich^[11]. 20 marca 2019 została pochowana na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie^[12].

22 grudnia 2008 z rąk podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Tomasza Merty odebrała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[13].

• RafałR. Dajbor RafałR., Mój mąż jest z zawodu dyrektorem, czyli Jak u Barei 2, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2022, ISBN 978-83-67075-12-1 .
• Zofia Czerwińska w bazie IMDb (ang.)
• Zofia Czerwińska. filmweb.pl. [dostęp 2012-07-07].
• Zofia Czerwińska w bazie filmpolski.pl
• Zofia Czerwińska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .

• Zofia Czerwińska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”