1/VIII Batalion Wartowniczy

< 1
1/VIII Batalion Wartowniczy
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1921

Tradycje
Kontynuacja

19 batalion celny

Organizacja
Dyslokacja

Wejherowo

Formacja

Bataliony Wartownicze

Podległość

DOG Toruń
DOG „Pomorze”

1/VIII Batalion Wartowniczy[a] – pododdział Wojska Polskiego pełniący służbę ochronną na granicy II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

1/VIII batalion wartowniczy sformowano w 1919[2]. Funkcjonował w strukturze Okręgu Generalnego Toruń[1]. W skład batalionu wchodziło dowództwo oraz 4 kompanie po 3 plutony. W dowództwie, oprócz dowódcy batalionu, służyli oficerowie: sztabowy, adiutant, prowiantowy i kasowy; podoficerowie: mundurowy, prowiantowy, rusznikowy, sanitarny oraz 6 ordynansów[1].

Pod koniec września 1920 zapadła w Ministerstwie Spraw Wojskowych decyzja o likwidacji Korpusu Strzelców Granicznych[3]. 29 września 1920 dyrektywa Ministerstwa Spraw Wojskowych nakazała batalionom wartowniczym ochronę granic. W sumie na 48 baonów wartowniczych, do służby granicznej przeznaczono 21 baonów[4]. Rozporządzeniem MSWojsk. z 13 listopada 1920 nakazano luzowanie kolejnych pułków Strzelców Granicznych]. 4 pułk Strzelców Granicznych, pełniący służbę na granicy zachodniej od Bałtyku do granicy DOG „Poznań”, oraz batalion morski ochraniający granicę morską, luzowały trzy bataliony wartownicze: nr 2/I z siedzibą dowództwa w Chojnicach, nr 4/I w Kościerzynie, oraz nr 1/VIII z Wejherowa[5].

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych nr 3046/Org z dnia 24 marca 1921[6], na bazie 1/VIII batalionu wartowniczego powstał 19 batalion celny[7].

Służba graniczna

Luzowanie oddziałów Strzelców Granicznych w DOG „Pomorze” rozpoczęto 4 grudnia 1920. Całość granic przylegających do tego okręgu podzielono na pięć odcinków. Odcinek morski[b] obsadził batalion nr 1/VIII z miejscem postoju sztabu w Redzie(?)[5]. Długość odcinka wynosiła 105 km[8]. Dowództwa kompanii rozlokowano na Oksywiu, Helu i w Krokowie[9].

Sąsiednie bataliony

Uwagi

  1. Pełna nazwa batalionu wartowniczego zawierała kolejny (arabski) numer batalionu w ramach dowództwa okręgu generalnego (DOG) i numer (rzymski) DOG[1].
  2. Od Kolebek wzdłuż granicy morskiej do południowego brzegu jeziora Żarnowieckiego[8].

Przypisy

Bibliografia

  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Teresa Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Wartownicze”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
  • Rozkaz Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze” dotyczący obsady granicy → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.