2/I Batalion Wartowniczy

2/I Batalion Wartowniczy^[a] – pododdział Wojska Polskiego pełniący służbę ochronną na granicy II Rzeczypospolitej.

2/I batalion wartowniczy sformowano w 1919 roku^[2]. Funkcjonował w strukturze Okręgu Generalnego „Warszawa”^[1]. W skład batalionu wchodziło dowództwo oraz 4 kompanie po 3 plutony. W dowództwie, oprócz dowódcy batalionu, służyli oficerowie: sztabowy, adiutant, prowiantowy i kasowy; podoficerowie: mundurowy, prowiantowy, rusznikowy, sanitarny oraz 6 ordynansów^[1].

Pod koniec września 1920 roku zapadła w Ministerstwie Spraw Wojskowych decyzja o likwidacji Korpusu Strzelców Granicznych^[3]. 29 września 1920 dyrektywa Ministerstwa Spraw Wojskowych nakazała batalionom wartowniczym ochronę granic. W sumie na 48 baonów wartowniczych, do służby granicznej przeznaczono 21 baonów^[4]. Rozporządzeniem MSWojsk. z 13 listopada 1920 nakazano luzowanie kolejnych pułków Strzelców Granicznych. 4 pułk Strzelców Granicznych, pełniący służbę na granicy zachodniej od Bałtyku do granicy DOG „Poznań”, oraz batalion morski ochraniający granicę morską, luzowały trzy bataliony wartownicze: nr 2/I z siedzibą dowództwa w Chojnicach, nr 4/I w Kościerzynie, oraz nr l/VIII z Wejherowa^[5].

Luzowanie oddziałów Strzelców Granicznych w DOG „Pomorze” rozpoczęto 4 grudnia 1920 roku. Całość granic przylegających do tego okręgu podzielono na pięć odcinków. Odcinek piąty od Jeziora Kruszyńskiego do granicy z DOG „Poznań” obsadził batalion wartowniczy nr 2/I z miejscem postoju dowództwa w Chojnicach^[6]. Długość odcinka wynosiła 140 km^[7]. Dowództwa kompanii rozlokowano w Przymuszewie, Zielonej Chocinie, Doręgowicach i w Lutowie^[8].

Sąsiednie bataliony

• 4/I batalion wartowniczy ⇔ ? − 1920^[7]

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• TeresaT. Prengel-Boczkowska TeresaT., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Wartownicze”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009 .
• Rozkaz Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze” dotyczący obsady granicy → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.