3 Pułk Pancerny (II RP)

3 pułk pancerny (3 ppanc) – oddział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

3 pułk pancerny został sformowany na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych z dnia 7 sierpnia 1931. Do 31 października 1931 w Twierdzy Modlin zostało zorganizowane dowództwo pułku i I batalion. Z dniem 1 września 1931 w skład jednostki została włączona Doświadczalna Grupa Pancerno-Motorowa, stacjonująca w Warszawie, w Koszarach Sierakowskich przy ulicy Konwiktorskiej oraz w położonym naprzeciw jednym z zewnętrznych fortów Cytadeli.

Doświadczalna Grupa Pancerno-Motorowa składała się wówczas z plutonu czołgów lekkich Vickers, kompanii czołgów rozpoznawczych i pododdziałów piechoty zmotoryzowanej. Planowano przekształcenie grupy w 2 batalion, lecz do końca istnienia pułku zamiar ten nie został urzeczywistniony. 1 batalion był wyposażony wyłącznie w czołgi rozpoznawcze.

Wiosną 1934 pułk został rozformowany. Dwie kompanie czołgów i jedna kompania szkolna zostały dyslokowane do Lwowa i wcielone do 6 batalionu czołgów i samochodów pancernych. Doświadczalna Grupa Pancerno-Motorowa została przeniesiona z Warszawy do Modlina i włączona w skład Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych, jako doświadczalny batalion pancerno-motorowy. Pododdział ten w 1937 został przemianowany na 11 batalion pancerny. Z dotychczasowego składu grupy została zorganizowana kompania czołgów, którą wcielono do 3 batalionu czołgów i samochodów pancernych.

• dowódca pułku – mjr dypl. sap. Mieczysław Wilczewski
• zastępca dowódcy pułku – mjr dypl. piech. Marian Strażyc
• dowódca I batalionu – mjr piech. Tadeusz Szmoniewski
• dowódca Dośw. Gr. Panc. Mot. – mjr dypl. kaw. Zygmunt II Miłkowski

Oficerowie

• Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
• Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
• Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918–1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
• Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 – 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.