Antoni Rostek

Antoni Rostek (ur. 18 stycznia 1887 w Wojnowicach zm. 5 grudnia 1959 w Katowicach) – polski działacz narodowy, powstaniec śląski, adwokat i rejent, poseł na Sejm RP.

Syn Stefana i Weroniki z domu Kotula[1]. Jego bratem był Adam (1891-1937) - późniejszy dyrektor Banku Ludowego w Gdańsku i burmistrz Żor. Od 3 roku życia został usynowiony i wychowywał się w domu swego stryja lekarza Józefa Rostka znanego na Raciborszczyźnie działacza narodowego. Poznał wówczas całe grono działaczy – współpracowników stryja[2]. Ukończył gimnazjum w Raciborzu (1907) a następnie studiował prawo na uniwersytetach w Berlinie i Halle, gdzie uzyskał dyplom[2]. Po zdaniu egzaminu w Naumburgu od 1910 był referendarzem w Krapkowicach, gdzie związał się z księdzem Pawłem Pośpiechem[1]. Podczas I wojny światowej służył w armii niemieckiej. Uzyskał tytuł doktora praw na uniwersytecie w Berlinie (1918)[3]. Następnie prowadził praktykę adwokacką w Raciborzu. Od grudnia 1918 r. był członkiem raciborskiej Powiatowej Rady Ludowej[3]. Od lutego 1919 należał do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w Raciborzu[4]. Po wyborach komunalnych w listopadzie 1919 był przewodniczącym frakcji polskiej w radzie miejskiej Raciborza. Prezes Górnośląskiej Partii Ludowej (Oberschlesische Volkspartei) w Raciborzu[3]. Po I powstaniu śląskim jako adwokat bronił polskich działaczy i powstańców więzionych (ok. 500 osób) w Raciborzu, za co był atakowany przez niemieckie bojówki. Od jesieni 1920 w miejsce chorego Romana Strzody był przewodniczącym Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na powiat raciborski[5]. Po wybuchu III powstania śląskiego uszedł z Raciborza. Od maja 1921 służył w Naczelnej Komendzie Wojsk Powstańczych, wydając „Oberschlesischer Wegweiser”, był także szefem wydziału prawnego[1].

Po podziale Śląska, przeniósł do Katowic, gdzie był do 1934 adwokatem, a następnie notariuszem[6]. W 1926 r. wybrany do Rady Miejskiej w Katowicach z listy Polskiego Zjednoczenia Pracy Zawodowej i Społecznej[2]. Członek Kolegium Magistratu Miasta Katowic (1927-1930)[7]. W 1938 został wybrany posłem na Sejm V kadencji z ramienia Obozu Zjednoczenia Narodowego w okręgu nr 88 Katowice-Miasto[8]. Był członkiem wielu polskich organizacji społecznych i zawodowych, m.in. Związku Powstańców Śląskich[1] Yacht Clubu Śląskiego[9], Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku[10]. W latach 1926-1939 był prezesem oddziału w Katowicach i członkiem Rady Naczelnej Ligi Morskiej i Kolonialnej[11][12]. Członek Naczelnej Rady Adwokackiej[1] a następnie wiceprezes Śląskiej Izby Notarialnej[13]. Był także podharcmistrzem i działaczem Związku Harcerstwa Polskiego[14].

W okresie okupacji hitlerowskiej ukrywał się na wsi pod Krakowem[2]. Po 1945 wrócił do zawodu notariusza i prowadził kancelarię w Katowicach. Był członkiem zarządu Zrzeszenia Prawników Demokratów[2], współpracował z Instytutem Śląskim, a następnie Śląskim Instytutem Naukowym w Katowicach[2]. Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu katolickim przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Opublikował swoje wspomnienia w tomie „Pamiętniki powstańców śląskich”, t. 1, pod red. Wilhelma Szewczyka, Katowice 1957. Zostały one przedrukowane w zbiorze "Wspomnienia powstańców śląskich z 1921 roku" oprac. Józefa Fica, Opole 2021.

Odznaczony

Krzyż Niepodległości (1937)[15]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Ewa Wyglenda, Rostek Antoni, "Encyklopedia Powstań Śląskich", Opole 1982, s. 482
  2. 1 2 3 4 5 6 Jan Polewka, Początki i rozwój adwokatury polskiej na Górnym Śląsku. "Palestra" t. 49 z 2004, z. 5-6 (557-558), s. 286-287
  3. 1 2 3 Grzegorz Wawoczny, Antoni Rostek, Nowiny.pl. [dostęp 04.02. 2025]
  4. ↑ Jerzy Pająk, Alojzy Nowara, Trzecie powstanie śląskie na Ziemi Raciborskiej, Racibórz 1962, s. 7
  5. ↑ Karol Wystrychowski, Udział adwokatów śląskich w walce o narodowe i społeczne wyzwolenie Śląska, "Palestra" t 20, 1976, z. 7 (223), s. 74
  6. ↑ Skreśleni z listy adwokatów z powodu mianowania notariuszami, "Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości nr 9 z 1 maja 1934, s. 130
  7. ↑ Kolegjum Magistratu Miasta Katowic 1927-1930, Śląska Biblioteka Cyfrowa
  8. ↑ Ogłoszenie o wyniku wyborów do Sejmu, "Monitor Polski" nr 2 z 18 listopada 1938, s. 2
  9. ↑ Leksykon struktur katowickiego sportu i turystyki, Encyklopedia Katowic [dostęp 04.02.2025}
  10. ↑ Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 5, Katowice 1936, s. 399
  11. ↑ IV Walny Zjazd Delegatów Ligi Morskiej i Kolonialnej we Lwowie, "Morze" nr 7-8, Warszawa lipiec-sierpień 1932, s. 26-27
  12. ↑ Marta Marszałek, Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz Liga Morska i Kolonialna jako czynnik oddziaływania władz II Rzeczypospolitej na społeczeństwo województwa śląskiego, Praca doktorska. Katowice : Uniwersytet Śląski, s. 60, 97, 119, 121, 122
  13. ↑ Śląska Izba Notarialna. (Stan z grudnia 1938 r.), w: Tadeusz Pietrykowski, Sądownictwo polskie na Śląsku 1922-1937, Katowice 1939, s. 95
  14. ↑ Podharcmistrze zarejestrowani, którzy wywiązali się z obowiązków: "Naczelnictwo Związku Harcerstwa Polskiego. Wiadomości Urzędowe". R. 11, nr 4 Warszawa kwiecień 1933,
  15. ↑ Odznaczeni Krzyżem Niepodległości, "Monitor Polski" nr 64 z 19 marca 1937, s. 7
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.