Apt (geologia)

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Paleogen	Paleocen	Dan	młodsze
Kreda	Górna	Mastrycht	66,0–72,1
		Kampan	72,1–83,6
		Santon	83,6–86,3
		Koniak	86,3–89,8
		Turon	89,8–93,9
		Cenoman	93,9–100,5
	Dolna	Alb	100,5–113,0
		Apt	113,0–125,0
		Barrem	125,0–129,4
		Hoteryw	129,4–132,9
		Walanżyn	132,9–139,8
		Berrias	139,8–145,0
Jura	Górna	Tyton	starsze
Podział według IUGS, luty 2017

Apt (ang. Aptian) to:

w sensie geochronologicznym – piąty wiek wczesnej kredy, trwający około 12 milionów lat (od ok. 125,0 do ok. 113,0 mln lat temu). Apt jest młodszy od barremu a starszy od albu.

w sensie chronostratygraficznym – piąte piętro dolnej kredy w eratemie mezozoicznym, wyższe od barremu a niższe od albu. Stratotyp dolnej granicy walanżynu nie jest jeszcze zatwierdzony przez ICS. Dolna granica opiera się o spąg magnetozony M0r.

Nazwa piętra (wieku) pochodzi od miasta Apt koło Marsylii w południowej Francji.

Struktury geologiczne

Formacja Antlers
Formacja Cedar Mountain
Formacja Cloverly
Formacja Elrhaz
Formacja Jiufotang
Formacja Potomac
Formacja Santana
Formacja Twin Mountains
Formacja Yixian
Grupa Xinminbao
Little Atherfield
Mazong Shan

Fauna aptu

Ptaki

Boluochia zhengi
Chaoyangia beishanensis
Cuspirostrisornis houi
Jeholornis prima
Janornis (Yanornis martini)
Jixiangornis orientalis
Konfuciuzornis (Confuciusornis sanctus)
Largirostrornis sexdentoris
Longchengornis sanyanensis
Longipteryx chaoyangensis
Sapeornis chaoyangensis
Sinornis santensis
Songlingornis linghensis
Yixianornis grabaui

Ankylozaury

Cedarpelta (Cedarpelta bilbeyhallorum) – ankylozaur; Formacja Cedar Mountain, Utah (USA)
Gobizaur (Gobisaurus domoculus) – ankylozaur; Formacja Ulansuhai, Mongolia Wewnętrzna
Szamozaur (Shamosaurus scutatus ) – ankylozaur; Mongolia
Liaoningozaur (Liaoningosaurus paradoxus) – nodozaur; Formacja Yixian, Liaoning (Chiny)
Zauropelta (Sauropelta edwardsorum) – nodozaur; Formacja Cloverly, Wyoming, Montana, Utah (USA)
Minmi (Minmi paravertebra) – prymitywny; Formacja Bungil, Queensland (Australia)

Ceratopsy

Psitakozaur (Psittacosaurus meileyingensis, P. mongoliensis) – psitakozaur; Chiny, Mongolia, Rosja
Archeoceratops (Archaeoceratops oshimai) – bazalny; Mazong Shan (Gansu, Chiny)
Auroraceratops (Auroraceratops rugosus) – bazalny; Grupa Xinminbao (Gansu, Chiny)
Serendipaceratops (Serendipaceratops arthurcclarkei) – Wiktoria (Australia)

Plezjozaury

Nichollssaura – Plesiosauroidea; Alberta, Kanada

Choristodera

Hifalozaur (Hyphalosaurus lingyuanensis, H. baitaigouensis) – Hyphalosauridae; okolice Lingyuan (Liaoning, Chiny)
Monjurosuchus (Monjurosuchus splendens)

Krokodylomorfy

Sarkozuch – Mesoeucrocodylia; północna Sahara

Ryby

Hybodus
Jinanichthys longicephalus
Lycoptera davidi
Lycoptera muroii
Peipiaosteus pani
Protosephurus liui
Sinamia zdanskyi

Amonity

Pictetia
Eogaudryceras
Georgioceras
Lithancylus
Salfeldiella
Zuercherella

Dolny apt:

Eotetragonites
Pseudosaynella
Roloboceras
Helicancylus
Procheloniceras
Prodeshayesites
Shastoceras
Ammonitoceras
Australiceras
Cheloniceras
Cicatrites
Colombiceras
Dufrenoya
Melchiorites
Parahoplites

Górny apt:

Hypacanthoplites
Sinzovia
Trochleiceras
Mathoceratites
Metahamites
Neosilesites
Protanisoceras
Ammonoceratites
Beudanticeras
Gyaloceras
Hulenites
Knemiceras
Uhligella
Acanthohoplites
Acanthoplites
Argonauticeras
Burckhardites
Cloioceras
Diadochoceras
Diodochoceras
Eodouvilleiceras
Epancyloceras
Epicheloniceras
Gargasiceras
Jauberticeras
Kazanskyella
Mathoceras
Megatyloceras
Miyakoceras
Nodosohoplites
Nolaniceras
Protacanthoplites
Somalites
Theganoceras
Tropaeum
Gabbioceras
Tetragonites
Desmoceras
Hamites

Belemnity

Vectibelus
Conoteuthis

Dolny apt

Tetrabelus
Peratobelus
Parahibolites

Łodzikowce

Heminautilus
Carinonautilus

Orthocerida

Górny apt

Zhuralevia

Phylloceratida

Górny apt

Euphylloceras

Sepiida

Górny apt

Adygeya
Naefia

Zobacz też

tabela stratygraficzna

Bibliografia

International Commission on Stratigraphy. stratigraphy.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-11)]. (ang.).

W lewych kolumnach znajdują się eony; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są ery; zwykłym tekstem zaznaczone są okresy
Hadeik (4,567 – 4,0 mld lat temu)
Archaik (4,0 – 2,5 mld lat temu)	Eoarchaik (4 – 3,6 mld lat temu) Paleoarchaik (3,6 – 3,2 mld lat temu) Mezoarchaik (3,2 – 2,8 mld lat temu) Neoarchaik (2,8 – 2,5 mld lat temu)
Proterozoik (2,5 mld lat temu – 538,8 mln lat temu)	Paleoproterozoik (2,5 – 1,6 mld lat temu) Sider (2,5 – 2,3 mld lat temu) Riak (2,3 – 2,05 mld lat temu) Orosir (2,05 – 1,8 mld lat temu) Stater (1,8 – 1,6 mld lat temu) Mezoproterozoik (1,6 – 1 mld lat temu) Kalim (1,6 – 1,4 mld lat temu) Ektas (1,4 – 1,2 mld lat temu) Sten (1,2 – 1 mld lat temu) Neoproterozoik (1 mld lat temu – 542 mln lat temu) Ton (1 mld lat temu – 720 mln lat temu) Kriogen (720 – 635 mln lat temu) Ediakar (635 – 538,8 mln lat temu)

Kambr (538,8 – 485,4 mln lat temu)	Terenew (538,8 – 521 mln lat temu) Fortun (538,8 – 529 mln lat temu) wiek 2 (529 – 521 mln lat temu) Epoka 2 (521 – 509 mln lat temu) wiek 3 (521 – 514 mln lat temu) wiek 4 (514 – 509 mln lat temu) Miaoling (509 – 497 mln lat temu) Wuliuan (509 – 504,5 mln lat temu) Drum (504,5 – 500,5 mln lat temu) Gużang (500,5 – 497 mln lat temu) Furong (497 – 485,4 mln lat temu) Paib (497 – 494 mln lat temu) Dziangszan (494 – 489,5 mln lat temu) wiek 10 (489,5 – 485,4 mln lat temu)
Ordowik (485,4 – 443,8 mln lat temu)	Wczesny ordowik (485,4 – 470,0 mln lat temu) Tremadok (485,4 – 477,7 mln lat temu) Flo (477,7 – 470,0 mln lat temu) Ordowik środkowy (470,0 – 458,4 mln lat temu) Daping (470,0 – 467,3 mln lat temu) Darriwil (467,3 – 458,4 mln lat temu) Ordowik późny (458,4 – 443,8 mln lat temu) Sandb (458,4 – 453,0 mln lat temu) Kat (453,0 – 445,2 mln lat temu) Hirnant (445,2 – 443,8 mln lat temu)
Sylur (443,8 – 419,2 mln lat temu)	Landower (443,8 – 433,4 mln lat temu) Ruddan (443,8 – 440,8 mln lat temu) Aeron (440,8 – 438,5 mln lat temu) Telicz (438,5 – 433,4 mln lat temu) Wenlok (433,4 – 427,4 mln lat temu) Szejnwud (433,4 – 430,5 mln lat temu) Homer (430,5 – 427,4 mln lat temu) Ludlow (427,4 – 423,0 mln lat temu) Gorst (427,4 – 425,6 mln lat temu) Ludford (425,6 – 423,0 mln lat temu) Przydol (423,0 – 419,2 mln lat temu)
Dewon (419,2 – 358,9 mln lat temu)	Wczesny dewon (419,2 – 393,3 mln lat temu) Lochkow (419,2 – 410,8 mln lat temu) Prag (410,8 – 407,6 mln lat temu) Ems (407,6 – 393,3 mln lat temu) Dewon środkowy (393,3 – 382,7 mln lat temu) Eifel (393,3 – 387,7 mln lat temu) Żywet (387,7 – 382,7 mln lat temu) Dewon późny (382,7 – 358,9 mln lat temu) Fran (382,7 – 372,2 mln lat temu) Famen (372,2 – 358,9 mln lat temu)
Karbon (358,9 – 298,9 mln lat temu)	Missisip (358,9 – 323,2 mln lat temu) Wczesny missisip/Turnej (358,9 – 346,7 mln lat temu) Środkowy missisip/Wizen (346,7 – 330,9 mln lat temu) Późny missisip/Serpuchow (330,9 – 323,2 mln lat temu) Pensylwan (323,2 – 298,9 mln lat temu) Wczesny pensylwan/Baszkir (323,2 – 315,2 mln lat temu) Środkowy pensylwan/Moskow (315,2 – 307,0 mln lat temu) Późny pensylwan (307,0 – 298,9 mln lat temu): Kasimow (307,0 – 303,7 mln lat temu) Gżel (303,7 – 298,9 mln lat temu)
Perm (298,9 – 251,9 mln lat temu)	Cisural (298,9 – 273,0 mln lat temu) Assel (298,9 – 293,5 mln lat temu) Sakmar (293,5 – 290,1 mln lat temu) Artinsk (290,1 – 283,5 mln lat temu) Kungur (283,5 – 273,0 mln lat temu) Gwadalup (273,0 – 259,5 mln lat temu) Road (273,0 – 266,9 mln lat temu) Word (266,9 – 264,3 mln lat temu) Kapitan (264,3 – 259,5 mln lat temu) Loping (259,5 – 251,9 mln lat temu) Wucziaping (259,5 – 254,1 mln lat temu) Czangsing (254,1 – 251,9 mln lat temu)