Australoskoczek

Australoskoczek
Leggadina
O. Thomas, 1910[1]
Okres istnienia: pliocen–dziś
Ilustracja
Australoskoczek piaskowy (L. lakedownensis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

Hydromyini

Rodzaj

australoskoczek

Typ nomenklatoryczny

Mus forresti O. Thomas, 1906

Gatunki

6 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Australoskoczek[2] (Leggadina) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie w Australii[3][4][5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 50–100 mm, długość ogona 40–70 mm, długość ucha 11–15 mm, długość tylnej stopy 14–19 mm; masa ciała 13–30 g[4][6].

Systematyka

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Pseudomys) zdefiniował w 1910 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym O ogólnym układzie australijskich myszowych do tej pory określanych mianem „Mus”, opublikowanym w czasopiśmie „The Annals and magazine of natural history[1]. Na gatunek typowy Thomas wyznaczył (oryginalne oznaczenie) australoskoczek ugorowy (L. forresti).

Etymologia

Leggadina: rodzaj Leggada J.E. Gray, 1837 (mysz); łac. przyrostek -ina ‘należący do’[1].

Podział systematyczny

Gatunki z tego rodzaju były dawniej włączane do pseudomyszy (Pseudomys), jest to jednak osobny rodzaj. Australoskoczek należy do australijskich „starych endemitów”; najstarsze szczątki tych zwierząt zidentyfikowano w osadach późnego pliocenu. Analizy DNA mitochondrialnego i jądrowego wskazują, że rodzaj ten należy do tego samego kladu co pseudomysz i skakuszka (Notomys)[5]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[7][6][3][2]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[2] Podgatunki[4][3][6] Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] Podstawowe wymiary[4][6][a] Status
IUCN[8]
Leggadina forresti (O. Thomas, 1906) australoskoczek ugorowy gatunek monotypowy obszary o niskich opadach deszczu w środkowym i południowym Terytorium Północnym, w głębi lądu w Queenslandzie, w skrajnie wschodnio-środkowej Australii Zachodniej, w północnej Australii Południowej i północno-zachodniej Nowej Południowej Walii DC: 7–10 cm
DO: 5–7 cm
MC: 13–30 g
 LC 
Leggadina lakedownensis Watts, 1976 australoskoczek piaskowy gatunek monotypowy monsunowy północny kontynent, również wyspa Thevenard, przeniesiony na pobliską wyspę Serrurier (północno-zachodnia Australia Zachodnia) DC: 5–9,2 cm
DO: 4–8 cm
MC: 15–30 g
 LC 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunki wymarłe ze stanu Queensland w Australii[9]:

  • Leggadina gregoriensis Klinkhamer & Godthelp, 2015[10] (plejstocen)
  • Leggadina irvini Cramb, Price & Hocknull, 2018[11] (plejstocen)
  • Leggadina macrodonta Klinkhamer & Godthelp, 2015[12] (pliocen–plejstocen)
  • Leggadina webbi Cramb, Price & Hocknull, 2018[13] (plejstocen)

Uwagi

  1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. 1 2 3 O. Thomas. The Generic Arrangement of the Australian Murines hitherto referred to "Mus.". „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 6, s. 606, 1910. (ang.).
  2. 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 269. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.  ang.).
  3. 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 506. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 722–723. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  5. 1 2 D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Leggadina. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-10].
  6. 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 325. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  7. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-24]. (ang.).
  8. Taxonomy: Leggadina – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-24]. (ang.).
  9. J.S. Zijlstra, Leggadina Thomas, 1910, Hesperomys project (Version 24.9.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
  10. Klinkhamer i Godthelp 2015 ↓, s. 8.
  11. Cramb, Price i Hocknull 2018 ↓, s. 9.
  12. Klinkhamer i Godthelp 2015 ↓, s. 13.
  13. Cramb, Price i Hocknull 2018 ↓, s. 12.

Bibliografia

  • A.J. Klinkhamer & H. Godthelp. Two new species of fossil Leggadina (Rodentia: Muridae) from northwestern Queensland. „PeerJ”. 3, s. e1088, 2015. DOI: 10.7717/peerj.1088. (ang.). 
  • J. Cramb, G.J. Price & S.A. Hocknull. Short-tailed mice with a long fossil record: the genus Leggadina (Rodentia: Muridae) from the Quaternary of Queensland, Australia. „PeerJ”. 6, s. e5639, 2018. DOI: 10.7717/peerj.5639. (ang.).