Bitwa o Dębicę
| II wojna światowa, front wschodni, operacja lwowsko-sandomierska | |||
| Czas |
22–23 sierpnia 1944 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
operacja lwowsko-sandomierska Armii Czerwonej | ||
| Wynik |
zwycięstwo żołnierzy Armii Czerwonej | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w latach 1945–1951 _location_map.png) | |||
 50°03′03″N 21°24′34″E/50,050833 21,409444 | |||
.svg.png){kind=small}
.svg.png){kind=small}
.svg.png){kind=icon}
Bitwa o Dębicę – starcie zbrojne mające miejsce w dniach 22–23 sierpnia 1944 między oddziałami armii niemieckiej a wojskami Armii Czerwonej, skutkujące zdobyciem Dębicy przez czerwonoarmistów i zakończeniem w niej władzy reżimu III Rzeszy.
Przebieg działań bojowych
W rejon Dębicy wojska radzieckie z 60 Armii dowodzonej przez gen. Pawła Kuroczkina, 5 Gwardyjskiej Armii dowodzonej przez gen. Aleksieja Żadowa i 4 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego dowodzonego przez gen. Pawła Połubojarowa dotarły w sierpniu 1944 roku w czasie operacji lwowsko-sandomierskiej[1].
Ponieważ Dębica była ważnym ośrodkiem przemysłu lotniczego, a obok miasta w Pustkowie mieścił się poligon doświadczalny, na którym testowano broń rakietową V-1 i V-2 dowództwo niemieckie postanowiło bronić Dębicy i w jej rejonie odtworzyć ciągły front obrony[1].
Do pierwszych walk na przedpolach miasta doszło 22 sierpnia. W walkach o miasto brali udział żołnierze z: 9 Gwardyjskiej Dywizji Powietrznodesantowej płk. Jefima Gołuba, 78 Gwardyjskiej Dywizji Strzeleckiej gen. Zachara Trofimowa, 332 Dywizji Strzeleckiej gen. Piotra Zubowa, 336 Dywizji Strzeleckiej gen. Michała Borisowa i 12 Gwardyjskiej Brygady Pancernej płk. Mikołaja Duszaka. W dniu następnym, tj. 23 sierpnia 1944 roku miasto zostało zdobyte[2]. W walkach poległo około 1800 żołnierzy radzieckich[3].
Ponieważ w walkach o Dębicę wyróżnili się żołnierze z 28 Gwardyjskiego Pułku Powietrznodesantowego, pułk ten otrzymał zaszczytną nazwę Dębickiego natomiast płk. Wiktor Dobrowolski (szef rozpoznania z 4 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego) w okresie Polski Ludowej uzyskał zaszczytny tytuł honorowego obywatela Dębicy[2].
Upamiętnienie
7 listopada 1953 roku na placu Zwycięstwa w Dębicy odsłonięto Pomnik Wdzięczności ku czci 1829 żołnierzy, którzy polegli w walkach o zdobycie miasta i jego okolicy[3].
Przypisy
- 1 2 Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 100.
- 1 2 Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 101.
- 1 2 Czubryt-Borkowski 1988 ↓, s. 732.
Bibliografia
- Czesław Czubryt-Borkowski: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945. Warszawa: 1988. ISBN 83-217-2709-3.
- Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939–1945. Warszawa: 1977.