CSKA Moskwa (piłka nożna)
| Pełna nazwa |
Акционерное общество «Профессиональный футбольный клуб Центральный спортивный клуб армии» | ||
|---|---|---|---|
| Przydomek |
Кони (Konie) | ||
| Barwy |
| ||
| Data założenia |
27 sierpnia 1911 | ||
| Liga | |||
| Państwo | |||
| Miasto wydzielone | |||
| Adres |
ul. 3-ja Piesczanaja, d. 2A, 125167 Moskwa | ||
| Stadion | |||
| Właściciel |
WEB.RF | ||
| Prezes |
Jewgienij Ginier | ||
| Trener |
Władimir Fiedotow | ||
| |||
| |||
| Strona internetowa | |||
PFK CSKA Moskwa (ros. ПФК ЦСКА Москва) – rosyjski klub piłkarski z siedzibą w Moskwie, występujący w rozgrywkach Priemjer-Ligi.
Jest to jeden z najstarszych klubów w Rosji[1]. Należy także do najbardziej utytułowanych zespołów piłkarskich tego kraju: ma na swoim koncie 7 mistrzostw ZSRR oraz sześć mistrzostw Rosji oraz jeden Puchar UEFA[2].
Historia
- 1911–1923: OLLS Moskwa (ОЛЛС (Общество любителей лыжного спорта) Москва)
- 1923–1928: OPPW Moskwa (ОППВ (Опытно-показательная площадка Всевобуча) Москва)
- 1928–1940: CDKA Moskwa (ЦДКА (Спортивный клуб Центрального дома Красной армии) Москва)
- 1941: Krasnaja Armia Moskwa («Красная Армия» Москва)
- 1942–1951: CDKA Moskwa (ЦДКА (Спортивный клуб Центрального дома Красной армии) Москва)
- 1951–1957: CDSA Moskwa (ЦДСА (Спортивный клуб Центрального дома Советской армии) Москва)
- 1957–1960: CSK MO Moskwa (ЦСК МО (Центральный спортивный клуб Министерства обороны) Москва)
- Od 1960: CSKA Moskwa (ЦСКА (Центральный спортивный клуб армии) Москва)
Historia moskiewskiego CSKA zaczyna się w 1911 roku, kiedy to przy Towarzystwie Miłośników Sportów Narciarskich (Общество любителей лыжного спорта, OLLS) została organizowana sekcja piłki nożnej[3]. W tym samym roku drużyna piłkarska startowała w Mistrzostwach Moskwy.
W 1921 roku pierwszy raz zwyciężyła w jesiennych mistrzostwach Moskwy. Sukces ten powtórzyła w wiosennych mistrzostwach Moskwy w 1922.
W 1923 roku wszystkie towarzystwa sportowe zostały przekształcone na ustrój komunistyczny. Na bazie OLLS został organizowany Próbno-Pokazowy Plac Nauczania Ogólnego (OPPW), który był podporządkowany Armii Czerwonej. Zostały przekształcone też mistrzostwa Moskwy, w których zmagali się 8 drużyn i nazywali się Mistrzostwa Moskwy w klasie A.
W 1928 roku wszystkie oddziały OPPW zostały przekształcone w klub Centralnego Domu Krasnej Armii (CDKA). W 1935 roku CDKA zdobył ostatnie mistrzostwo Moskwy.
W 1936 roku klub debiutował w Klasie A Mistrzostw ZSRR, w której zajął 4. miejsce.
W 1946 roku pierwszy raz klub zdobył Mistrzostwo ZSRR. Następnie do 1951 roku była najlepszą drużyną mistrzostw, z wyjątkiem 1949, kiedy została wicemistrzem ZSRR.
W 1951 roku klub zmienił nazwę na Centralny Dom Sowieckiej Armii (CDSA).
W 1952 roku na bazie CDSA była pierwszy raz organizowana olimpijska reprezentacja ZSRR. W 1/8 finału Igrzysk Olimpijskich w Helsinkach reprezentacja zremisowała pierwszy mecz, a w powtórnym ustąpiła 1–3 reprezentacji Jugosławii. Za takie wyniki przyszła kara od władz komunistycznych. Klub rozformowano a piłkarzy przeniesiono do innych klubów.
Po śmierci Józefa Stalina jesienią 1953 roku klub został reaktywowany i w sezonie 1954 ponownie startował w Klasie A.
W latach 1957−1960 zespół nazywał się Centralny Sportowy Klub Ministerstwa Obrony (CSK MO), a w 1960 przyjął obecną nazwę CSKA.
Dopiero w 1970 roku klub zdobył kolejne Mistrzostwo ZSRR.

W sezonie 1984 zajął ostatnie 18. miejsce i pożegnał się z Wyższą Ligą. Dwa kolejne lata klub spędził w Pierwszej Lidze, potem sezon w Wyższej Lidze, i następne dwa sezony w Pierwszej Lidze.
W 1990 klub powrócił do Wyższej Ligi i został wicemistrzem ZSRR, a w 1991 roku zdobył historyczne ostatnie Mistrzostwo ZSRR.
W 1992 roku CSKA startował w Mistrzostwach Rosji w Wyższej Lidze, jednak długi czas nie mógł zdobyć mistrzostwa Rosji.
W lutym 2001 roku piłkarski klub CSKA został przejęty przez obecnych właścicieli, Blue Castle Enterprises Ltd oraz OAO AWO-Kapitał. Część akcji należy do tzw. dużego CSKA. Nowi właściciele od razu zaczęli inwestować zarówno w skład, jak i bazę treningową. W 2002 roku głównym trenerem CSKA został Walerij Gazzajew, z imieniem którego są związane późniejsze sukcesy klubu – pierwszy Puchar Rosji w tym samym roku i pierwsze mistrzostwo kraju rok później.
W marcu 2004 roku został ogłoszony kontrakt sponsorski z koncernem naftowym Sibnieft, którego głównym udziałowcem był Roman Abramowicz, opiewający na 54 miliony USD rozłożone na 3 lata. Wkrótce klub doszedł do największego sukcesu w swojej historii, w maju 2005 roku pokonując w finale Pucharu UEFA Sporting CP na stadionie Jose Alvalade w Lizbonie 3–1 i przechodząc do historii jako pierwszy rosyjski klub, który zdobył europejski puchar piłkarski.
.jpg)
Sukcesom na arenie europejskiej towarzyszyła też dominacją w kraju – w latach 2005−2006 drużyna dwukrotnie zdobyła zarówno mistrzostwo, jak i puchar krajowy. Kontrakt z Sibnieftem został rozwiązany pod koniec 2005 roku po tym jak koncern ten został przejęty przez Gazprom. Obecnie głównym sponsorem klubu jest spółka publiczna "Rosseti".
Sukcesy
Krajowe
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Mistrzostwo |
I miejsce | 7 | 1946, 1947, 1948, 1950, 1951, 1970, 1991 | ||
| II miejsce | 4 | 1938, 1945, 1949, 1990 | |||
| III miejsce | 6 | 1939, 1955, 1956, 1958, 1964, 1965 | |||
Puchar |
zdobywca | 5 | 1945, 1948, 1951, 1955, 1991 | ||
| finalista | 3 | 1944, 1967, 1992 | |||
II liga |
I miejsce | 2 | 1986, 1989 | ||
| II miejsce | 1 | 1985 | |||
| III miejsce | 1 | 1988 | |||
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Mistrzostwo |
I miejsce | 6 | 2003, 2005, 2006, 2013, 2014, 2016 | ||
| II miejsce | 9 | 1998, 2002, 2004, 2008, 2010, 2015, 2017, 2018, 2023 | |||
| III miejsce | 3 | 1999, 2007, 2012 | |||
Puchar |
zdobywca | 8 | 2002, 2005, 2006, 2008, 2009, 2011, 2013, 2023 | ||
| finalista | 4 | 1993, 1994, 2000, 2016 | |||
Superpuchar |
zdobywca | 7 | 2004, 2006, 2007, 2009, 2013, 2014, 2018 | ||
| finalista | 5 | 2003, 2010, 2011, 2016, 2023 | |||
Międzynarodowe
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Liga Mistrzów (Puchar Europy) |
zdobywca | – | |||
| finalista | – | ||||
| ćwierćfinalista | 2 | 1992/93, 2009/10 | |||
Liga Europy (Puchar UEFA) |
zdobywca | 1 | 2004/05 | ||
| finalista | – | ||||
Puchar Zdobywców |
zdobywca | – | |||
| finalista | – | ||||
| ćwierćfinalista | 2 | 1991/92, 1994/95 | |||
Superpuchar UEFA |
zdobywca | – | |||
| finalista | 1 | 2005 | |||
- Inne
- Trofeo Villa de Gijon:
- zdobywca (1): 1994
- Copa del Sol:
- zdobywca (1): 2010
- La Manga Cup:
- zdobywca (1): 2013
- Puchar Pierwogo Kanału w piłce nożnej:
- zdobywca (1): 2007
- Nagroda Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu ZSRR:
- zdobywca (1): 1952

Stadion
Do 2013 roku klub grał swoje mecze domowe na Łużnikach, a w latach 2013–16 na stadionie w Chimkach koło Moskwy. Obecnie klub posiada własny stadion o nazwie WEB Arena.
Oficjalne otwarcie nastąpiło 10 września 2016 roku podczas meczu 6. kolejki Priemjer-Ligi z Terekiem Grozny, a pierwszą bramkę zdobył w 27. minucie Lacina Traoré.
Obecny skład
Stan na 19 czerwca 2022
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 2 | OB | |
| 3 | OB | |
| 6 | PO | |
| 8 | PO | |
| 9 | NA | |
| 11 | NA | |
| 13 | OB | |
| 14 | OB | |
| 17 | PO | |
| 18 | NA | |
| 19 | PO | |
| 20 | PO | |
| 21 | NA | |
| 22 | OB | |
| 25 | PO | |
| 28 | NA | |
| 29 | PO |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 35 | BR | |
| 41 | NA | |
| 42 | OB | |
| 45 | BR | |
| 46 | NA | |
| 49 | BR | |
| 52 | OB | |
| 53 | PO | |
| 62 | OB | |
| 78 | OB | |
| 81 | NA | |
| 91 | OB | |
| 97 | NA | |
| 98 | PO | |
| 99 | NA | |
| - | PO |
- Zastrzeżone numery
- 12 – dla fanów klubu
- 16 –
Serhija Perchuna

Trenerzy
- 1936
Pawieł Chałkiopow - 1937
Michaił Ruszczynski - 1938–1939
Konstantin Żybojedow - 1940–1941
Siergiej Buchtiejew - 1941
Piotr Jeżow - 1943–1944
Jewgienij Nikiszyn - 1944-1952
Boris Arkadjew - 1954–1957
Grigorij Pinaiczew - 1958-1959
Boris Arkadjew - 1960
Grigorij Pinaiczew - 1961–1962
Konstantin Bieskow - 1963-1964
Wiaczesław Sołowjow - 1964–1965
Walentin Nikołajew - 1966-1967
Siergiej Szaposznikow - 1967
Aleksiej Kalinin - 1967–1969
Wsiewołod Bobrow - 1970–1973
Walentin Nikołajew - 1974
Władimir Agapow - 1975
Anatolij Tarasow - 1976–1977
Aleksiej Mamykin - 1977–1978
Wsiewołod Bobrow - 1979
Siergiej Szaposznikow - 1980-1982
Oleg Bazylewicz - 1982–1983
Albert Szestierniow - 1984–1987
Jurij Morozow - 1988
Siergiej Szaposznikow - 1989–1992
Pawieł Sadyrin - 1992–1993
Giennadij Kostyliew - 1993−1994
Boris Kopiejkin - 1994–1996
Aleksandr Tarchanow - 1997–1998
Pawieł Sadyrin - 1998−2000
Oleg Dołmatow - 2000–2001
Pawieł Sadyrin - 2001
Aleksandr Kuzniecow - 2002–2003
Walerij Gazzajew - 2004
Artur Jorge - 2004–2008
Walerij Gazzajew - 2009
Zico - 2009
Juande Ramos - 2009–2016
Leonid Słucki - 2016-2021
Wiktar Hanczarenka - 2021-
Ivica Olić
Przypisy
- ↑ В каком возрасте российские клубы?. soccer.ru. [dostęp 2018-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-14)]. (ros.).
- ↑ ЦСКА (Москва) – Информация. sport-express.ru. [dostęp 2013-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-04)]. (ros.).
- ↑ ЦСКА. Профессиональный Футбольный Клуб. pfc-cska.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-09)]..
Linki zewnętrzne
- Strona oficjalna klubu (ang. • ros.)