Czarnowo-Biki

Czarnowo-Biki
wieś
Ilustracja
Fragment wsi Czarnowo-Biki
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

wysokomazowiecki

Gmina

Kulesze Kościelne

Liczba ludności (2021)

108[1]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-208[2]

Tablice rejestracyjne

BWM

SIMC

0400314[3]

Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne
Mapa konturowa gminy Kulesze Kościelne, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Czarnowo-Biki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Czarnowo-Biki”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Czarnowo-Biki”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Czarnowo-Biki”
Ziemia53°01′46″N 22°27′21″E/53,029444 22,455833[4]

Czarnowo-Biki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kulesze Kościelne[3][5]. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych[6].

Historia

Nazwa Czarnowo pochodzi prawdopodobnie z czasów pierwszego osadnictwa w tej okolicy z X-XIII stulecia[7]. Książę mazowiecki Janusz I w nadaniu dla rycerzy herbu Cholewa z Ziemi płockiej zapisał w 1418 r. nazwę Czarnowo. Na początku XV w. obszar ten został sztucznie podzielony granicą mazowiecko–litewską. Powstały tu trzy wsie. Czarnowo-Undy i Czarnowo-Dąb należały do parafii Kołaki Kościelne, leżącej na Mazowszu. Współczesne Czarnowo-Biki znalazły się po stronie litewskiej. Zasiedlone przez ród Kuleszów.

Z lat 1431–1441 pochodzą wzmianki o wsi Czarnowo alias Kulesze-Bogdanowięta. W tym okresie wymieniony Jakub Kulesza z Czarnowa. Mieszkający tu Kuleszowie przyjęli przydomek Biki. W pierwszej połowie XVI w. żył Joannis Biko. Bik to według językoznawców staropolskie określenie: próżniaka, piecucha, drągala. Andrzej hearades de Ciarnowo Biki wymieniony w 1493 r. jako jeden z fundatorów kościoła w Kuleszach Rokitnicy. Popis pospolitego ruszenia z 1528 r. informuje o wsi Byki. Mieszkało tu 3 rycerzy: Matej Szczepanowicz, Mroczek Bartoszewicz i Andrej Petrowicz.

W 1569 Cziarnowo Biki, w czasie spisu podatkowego z 1580 r. Kuliesze Biki, Bykow, Cziarnowo. Na mapie Podlasia z 1790 wyszczególniono ją jako Kulesze Cziarnowo. W XIX wieku przyjęła się nazwa Czarnowo Biki. Spis podatkowy z 1580 r. wylicza tę wieś razem z Kuleszami, zatem była to część okolicy szlacheckiej Kulesze, a nie Czarnowo[7].

Zaścianek szlachecki Czarnowo Byki należący do okolicy zaściankowej Kulesze położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie brańskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego[8].

W 1827 r. w miejscowości 11 domów i 57 mieszkańców. Dane z 1891 r. informują o 10 drobnoszlacheckich gospodarzach uprawiających 74 ha ziemi. Oprócz tego posiadali 4 ha lasów i 1 ha łąk. Słownik Geograficzny z 1880 r. zapisał: Czarnowo Byki (właściwie Biki), wieś szlachecka, powiat mazowiecki, gmina Mazowieck, parafia Kulesze[9]. W 1921 r. wieś liczyła 21 domów i 125 mieszkańców[7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego. W 2021 r. liczba mieszkańców wsi wynosiła 108[1].

Budynek nastawni kontenerowej i szynobus na stacji PKP w Czarnowie

Transport

Komunikację zbiorową realizuje Arriva Bus Transport Oddział Bielsk Podlaski. Na terenie miejscowości znajduje się także stacja kolejowa Czarnowo-Undy. W marcu 2024 r. wznowiono połączenia pasażerskie na linii kolejowej nr 36 z Łap do Ostrołęki, jednak tylko z obsługą na wybranych stacjach i przystankach[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Wieś Czarnowo-Biki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-11-10], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 172 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19340
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  7. 1 2 3 Gmina Kulesze Kościelne :: Powiat Wysokomazowiecki :: Województwo podlaskie | Historia [online], www.kuleszek.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  8. ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 91.
  9. ↑ Czarnowo (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 762.
  10. ↑ Przed wyborami wrócą pociągi Białystok-Ostrołęka! Dwa dziennie [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.