Czwarty gabinet Roberta Menziesa
![]() Premier Robert Menzies | |
| Premier | |
|---|---|
| Partie | |
| Kadencja |
od 19 grudnia 1949 |
| Poprzedni | |
| Następny | |
Czwarty gabinet Roberta Menziesa (ang. Fourth Menzies Ministry) – trzydziesty piąty gabinet federalny Australii, urzędujący od 19 grudnia 1949 do 11 maja 1951 roku. Był gabinetem koalicyjnym, tworzonym przez Liberalną Partię Australii (LPA) i Partię Wiejską (CP).
Stanowił pierwszy gabinet z udziałem LPA od powstania tej partii w 1945, jednak część jego członków, w tym sam premier, posiadała już doświadczenie rządowe wyniesione z gabinetów poprzedniej głównej australijskiej partii prawicowej - Partii Zjednoczonej Australii. To również pierwszy w dziejach Australii gabinet federalny z udziałem kobiety, którą była Enid Lyons, wdowa po byłym premierze Josephie Lyonsie.
Okoliczności powstania i dymisji
Gabinet został sformowany po przeprowadzonych w grudniu 1949 federalnych wyborach parlamentarnych, w których rządząca dotąd Australijska Partia Pracy (ALP) zachowała kontrolę nad Senatem, lecz straciła większość w Izbie Reprezentantów na rzecz koalicji LPA-CP. Zgodnie z australijskim prawem konstytucyjnym o obsadzie stanowiska premiera decyduje układ sił w Izbie, stąd misję tworzenia rządu otrzymał Robert Menzies.
Już od roku 1950 Menzies dążył do przejęcia kontroli nad całym parlamentem poprzez celowe wprowadzanie pod obrady projektów ustaw, które były skrajnie niezgodne z poglądami ALP, a zarazem społecznie popularne, i tym samym mogły doprowadzić do klinczu między obiema izbami a w takiej sytuacji premier Australii może poprosić gubernatora generalnego o tzw. podwójne rozwiązanie, czyli zarządzenie przedterminowych wyborów, w których wyłonieni zostaną wszyscy członkowie Izby i (inaczej niż przy zwykłych wyborach) cały skład Senatu, a nie tylko jego połowa. Ostatecznie sytuacja taka nastąpiła w 1951 roku. W przeprowadzonych pod koniec kwietnia wyborach koalicja, zgodnie z planem Menziesa, wygrała w obu izbach, a on sam powołał następnie swój piąty gabinet.
Skład
| stanowisko | osoba | partia | od | do |
|---|---|---|---|---|
| premier | Robert Menzies | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister skarbu | Arthur Fadden | CP | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister obrony | Eric Harrison | LPA | 19 grudnia 1949 | 25 października 1950 |
| Philip McBride | LPA | 25 października 1950 | 11 maja 1951 | |
| minister ds. powojennej odbudowy | Eric Harrison | LPA | 19 grudnia 1949 | 17 marca 1950 |
| minister ds. terytoriów zewnętrznych | Percy Spender | LPA | 19 grudnia 1949 | 26 kwietnia 1951 |
| Richard Casey | LPA | 26 kwietnia 1951 | 11 maja 1951 | |
| minister spraw zagranicznych | Percy Spender | LPA | 19 grudnia 1949 | 26 kwietnia 1951 |
| Richard Casey | LPA | 26 kwietnia 1951 | 11 maja 1951 | |
| minister pracy i służby zasadniczej | Harold Holt | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister imigracji | Harold Holt | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister gospodarki i rolnictwa | John McEwen | CP | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister robót publicznych i mieszkalnictwa | Richard Casey | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister zaopatrzenia i rozwoju | Richard Casey | LPA | 19 grudnia 1949 | 17 marca 1950 |
| minister rozwoju narodowego | Richard Casey | LPA | 17 marca 1950 | 11 maja 1951 |
| minister kierujący Związkową Organizacją Badań Naukowych i Przemysłowych | Richard Casey | LPA | 23 marca 1950 | 11 maja 1951 |
| minister spraw wewnętrznych | Phillip McBride | LPA | 19 grudnia 1949 | 25 października 1950 |
| Eric Harrison | LPA | 25 października 1950 | 11 maja 1951 | |
| prokurator generalny | John Spicer | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister handlu i ceł | Neil O’Sullivan | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister transportu | Howard Beal | LPA | 19 grudnia 1949 | 17 marca 1950 |
| minister zaopatrzenia | Howard Beal | LPA | 17 marca 1950 | 11 maja 1951 |
| minister informacji | Howard Beal | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister żeglugi i paliw
(od 17 marca 1950 minister paliw, żeglugi i transportu) |
George McLeay | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister poczty | Larry Anthony | CP | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| wiceprzewodniczący Federalnej Rady Wykonawczej | Enid Lyons | LPA | 19 grudnia 1949 | 7 marca 1951 |
| Robert Menzies | LPA | 7 marca 1951 | 11 maja 1951 | |
| minister zdrowia | Earle Page | CP | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister lotnictwa cywilnego | Thomas White | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister sił powietrznych | Thomas White | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister marynarki wojennej | Josiah Francis | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister wojsk lądowych | Josiah Francis | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister służb społecznych | Bill Spooner | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
| minister ds. repatriacji | Walter Cooper | LPA | 19 grudnia 1949 | 11 maja 1951 |
Bibliografia
- 43rd Parliamentary Handbook. Parliament of Australia. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
- Robert Menzies. National Archives of Australia. [dostęp 2014-02-06]. (ang.).
